тэкто́ніка, -і, ДМ -ніцы, ж. (спец.).
1. Раздзел геалогіі, які вывучае структуру зямной кары, яе рух і дэфармацыі.
2. У архітэктуры: тое, што і архітэктоніка.
|| прым. тэктані́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фальц, -а, мн. -ы, -аў, м. (спец.).
1. Месца згібу аддрукаванага аркуша пры фальцаванні.
2. Шво на месцы змацавання тонкіх металічных лістоў.
3. Тое, што і паз (у 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
чарапі́ца, -ы, ж.
1. зб. Тое, што і дахоўка.
Дом пакрыты чарапіцай.
2. Асобная пласцінка з абпаленай гліны — плоская ці з пазамі і выступамі.
|| прым. чарапі́чны, -ая, -ае.
Ч. дах.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
частава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; незак., чым і без дап.
Есці, піць тое, чым частуюць, а таксама частаваць адзін аднаго.
Ч. блінамі.
Ч. цукеркамі.
|| зак. пачастава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
вырака́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Уст. і паэт. Абвяшчаць, выказваць. Выракаць прысуд. □ [Сімон:] Не тое грэх, што ў вусны ўваходзіць, А тое грэх, што вусны выракаюць. Клімковіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гастрано́м
(фр. gastronome, ад гр. gaster, -tros = страўнік + nomos = закон)
1) прадуктовы магазін;
2) тое, што і гурман.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
блішча́ць несов. блесте́ть, блиста́ть, сверка́ть; сия́ть; (отсвечивать — ещё) лосни́ться;
б. гу́зікі — блестя́т (сверка́ют, сия́ют) пу́говицы;
во́чы б. — глаза́ блестя́т (сверка́ют, сия́ют);
штаны́ б. — брю́ки лосня́тся;
◊ не ўсё то́е зо́лата, што блішчы́ць — посл. не всё то зо́лото, что блести́т
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
пасе́яць сов.
1. прям., перен. посе́ять;
п. пшані́цу — посе́ять пшени́цу;
п. варо́жасць — посе́ять вражду́;
2. перен., разг. посе́ять, потеря́ть, оброни́ть;
пасе́яў не́дзе гро́шы — посе́ял где́-то де́ньги;
◊ што пасе́еш, то́е і пажне́ш — посл. что посе́ешь, то и пожнёшь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ По́сець ’хвароба, пошасць’ (ТС). Імаверна, першаснае посесць ці поседзь (у фанетычным запісе слова адбілася аглушэнне канцавога зычнага) ад посе́сці ’набыць’ (ТС), параўн. польск. posiadać ’мець пры сабе’, адсюль посесць / поседзь ’набытая хвароба’; падобным чынам славен. nahod ’хвароба’ ’тое, што найшло, з’явілася’. Тады да сесці, сядаць (гл.). Параўн. таксама славен. дыял. pošast — тое, што і nahod ’хвароба, запаленне, насмарк, катар’, аналагічна, як і пошасць, утворана ад *pošedti, таксама каш. pošedło ’зараза’ (Куркіна, Диал. структура, 171). Не выключана таксама, што гэта эўфемізм ад *sětь ’госць’, параўн. рус. посетить ’наведаць’, ст.-сл. посѣтити ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ты́цкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Тое, што і тыкаць 1. Потым ловіць [бацька] вожыка, садзіць да сподачка, тыцкае яго мордачкаю ў малако. Сачанка. Мастак набіраў на пэндзаль фарбы і, як здавалася Веры, без разбору тыцкаў ім у палатно. Асіпенка.
•••
Пальцам (пальцамі) тыцкаць — тое, што і пальцам (пальцамі) паказваць (гл. паказваць).
Тыцкаць нос куды — тое, што і соваць нос куды (гл. соваць).
Тыцкаць пад нос каму — тое, што і соваць пад нос каму (гл. соваць).
Тыцкаць у вочы — тое, што і тыкаць у вочы (гл. тыкаць).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)