Саста́ў ’сукупнасць частак, прадметаў, якія складаюць цэлае; склад’ (ТСБМ). Рус.соста́в, ст.-рус., ст.-слав.съставъ. У сучаснай беларускай мове з рускай, на што ўказвае прыстаўка са‑ (параўн. Крукоўскі, Уплыў, 56). Да со‑ставитъ; лічаць (гл. Фасмер, 3, 727 і наст.) калькай грэч. слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ранго́ўт, ‑а, М ‑гоўце, м.
Спец.Сукупнасць драўляных або стальных прыстасаванняў на судне (мачты, рэі і пад.), якія служаць для пастаноўкі і расцягвання парусоў, падымання цяжараў, падачы сігналаў.
[Гал. rondhout.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
2. (сацыяльна-побытавыя ўмовы) Milieu [mi´ljø:] n -s, -s, Umgébung f -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Медыцы́на ’сукупнасць навук аб хваробах, іх лячэнні і прафілактыцы’ (ТСБМ), ст.-бел.медыцына ’тс’ (XVII ст.) запазычана са ст.-польск.medycyna ’тс’, якое з лац.medicīna (ars) ’лячэбная навука’ (Булыка, Лекс. запазыч., 129; Кохман, 85), насуперак Крукоўскаму (Уплыў, 89), які бел. лексему выводзіць з рус.медицина.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ма́гія, -і, ж.
Сукупнасць дзеянняў і слоў здольных рабіць уплыў на прыроду, людзей з дапамогай звышнатуральных сіл.
○
Белая магія — паводле сярэдневяковых уяўленняў: чараўніцтва пры дапамозе Боскіх сіл.
Чорная магія — паводле сярэдневяковых уяўленняў: чараўніцтва, якое тлумачыцца ўдзелам і дапамогай пякельных сіл.
|| прым.магі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
мара́ль, -і, ж.
1.Сукупнасць прынцыпаў і норм паводзін людзей між сабой і ў адносінах да грамадства.
Чалавек высокай маралі.
2. Лагічны павучальны вывад з чаго-н.
М. байкі.
3. Павучанне, натацыя (разм.).
Чытаць м.
|| прым.мара́льны, -ая, -ае (да 1 знач.).
М. кодэкс.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыгажо́сць, -і, мн. -і, -ей, ж.
1.Сукупнасць якасцей, што прыносяць асалоду позірку, слыху; усё прыгожае, чароўнае.
Горад выключнай прыгажосці.
Вызначацца прыгажосцю.
2.мн. Прыгожыя, чароўныя мясціны.
Прыгажосці прыроды.
3.толькі Н. Пра што-н. прыемнае, што прыносіць задавальненне (разм.).
Надыхаліся лясным паветрам, адпачылі.
П.!
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
фізіяло́гія, -і, ж.
1. Навука аб жыццядзейнасці арганізма, яго клетак, органаў, функцыянальных сістэм.
Ф. чалавека.
Ф. раслін.
2.Сукупнасць жыццёвых працэсаў, што адбываюцца ў арганізме і яго частках.
Ф. вышэйшай нервовай дзейнасці.
Ф. дыхання.
3.перан. Грубая пачуццёвасць, секс (разм.).
|| прым.фізіялагі́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
хара́ктар, -у, мн. -ы, -аў, м.
1.Сукупнасць усіх устойлівых псіхічных уласцівасцей чалавека, яго асабістых рыс, якія праяўляюцца ў паводзінах і дзейнасці.
Слабы х.
Мяккі х.
2. Настойлівасць у дасягненні чаго-н.
Чалавек з характарам.
3. Уласцівасць, адметная рыса чаго-н.
Х. эпохі.
Дзелавы х.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
эўры́стыка, -і, ДМ -тыцы, ж. (спец.).
1.Сукупнасць даследчых метадаў, якія выкарыстоўваюцца для адкрыцця раней невядомага.
2. Метад навучання пры дапамозе навадных пытанняў, дыялогаў, які стымулюе ў вучняў развіццё актыўнага пошуку рашэнняў, а таксама тэорыя такой методыкі.
|| прым.эўрысты́чны, -ая, -ае.
Эўрыстычныя метады навучання.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)