1.(1і2ас.неўжыв.). Станавіцца тупым (у 1 знач.); тупіцца. Нож тупее.//перан.Станавіцца менш вострым (пра боль). Боль спачатку быў рэзкі, але з кожным крокам тупеў. Язэп радаваўся — значыць, абыдзецца, і не трэба будзе лажыцца ў бальніцу.Асіпенка.
2.перан. Прыходзіць у стан атупення, станавіцца неўспрымальным, тупым. Памяць тупее. □ Баталаў з жахам заўважыў, як тупее ў яго хлопцаў былая нянавісць.Асіпенка.Семінарысты сноўдаліся па пакоі, асабліва ў часе падрыхтоўкі да экзаменаў, як тручаныя тараканы; іх галовы, нашпігаваныя папоўскай цвіллю, памалу тупелі.С. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кле́нчыць
1. (станавіццанакалені) níederkni¦en vi;
2. (настойлівапрасіць) áufdringlich bítten*, bétteln vi (што-н. um A)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
цвярдзе́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
1.Станавіцца цвёрдым, больш цвёрдым (у 2–7 знач.). З поўначы цягнула сухім холадам, зямля прыкметна пачала цвярдзець.Хомчанка.
2.перан.Станавіцца непахісным, мужным, вынослівым. Мы помнім, як трубы трубілі трывогу, як сэрцы ад болю цвярдзелі, што камень.Броўка.Звычайна пасіўная, нават кволая, .. [маці] непахісна цвярдзела, калі што датычылася дзяцей або яе асабіста.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
танчэ́ць, ‑эю, ‑эеш, ‑эе; незак.
Разм.Станавіцца тонкім або больш тонкім. Паступова вяроўка танчэла і заканчвалася тоненькім пяньковым хвосцікам з дзесяткамі вузельчыкаў.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пала́ць¹, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак.
1. Гарэць яркім полымем.
Палаюць дровы ў печы.
2.перан.Станавіцца чырвоным, гарачым ад прыліву крыві.
Твар палаў.
3.перан., чым. Быць ахопленым якім-н. пачуццём, быць узбуджаным.
П. каханнем да каго-н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бяле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; незак.
1.Станавіцца белым.
Бялеюць скроні.
Б. ад страху.
2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Віднецца (пра што-н. белае).
У далечыні бялелі будынкі.
|| зак.пабяле́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тупе́ць ‘станавіцца тупым, неўспрымальным’ (ТСБМ), ст.-бел.тупети ‘слабець’: на блисканѧ з грому ѡko людское тупѣе (ГСБМ). Гл. тупа, тупы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
жваве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца больш жвавым, рухавым, жыццярадасным; ажыўляцца. Гаворачы пра будоўлю, Пётр Іванавіч, чалавек наогул вельмі жвавы, жвавеў яшчэ больш.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здараве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.
Станавіцца здаравейшым. — Няма мне, брат, дзе разгарнуцца. А я гэтую гаспадарку так люблю, што проста здаравею каля яе.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сістэматызава́цца, ‑зуецца; зак. і незак.
1. Стаць (станавіцца) сістэматызаваным. Вось толькі цяпер у.. [Сямёна Львовіча] сістэматызаваліся багатыя веды, вопыт.Гарбук.
2.толькінезак.Зал.да сістэматызаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)