сарва́ць, -рву́, -рве́ш, -рве́; -рвём, -рвяце́, -рву́ць; -рві́; -рва́ны; зак., што.

1. Рэзкім рухам аддзяліць, зняць, сцягнуць.

С. астру.

С. вароты з завесаў.

Вецер сарваў бялізну з вяроўкі.

С. шапку з галавы.

2. Рэзкім рухам, моцна націснуўшы, сапсаваць (разьбу і пад.).

3. Пашкодзіць здароўе, галасавыя звязкі ад пастаянных празмерных перагрузак.

С. здароўе.

С. голас.

4. перан. Перапыніць ход чаго-н., не даць магчымасці ажыццявіць што-н.

С. графік работы.

С. лекцыю.

С. канцэрт.

5. перан. Атрымаць ад каго-н. у выніку ашуканства, вымагання (разм.).

С. вялікія грошы з каго-н.

6. перан. Са словамі «злосць», «гнеў», «незадавальненне» і пад. ўжыв. ў знач. выказаць, спагнаць злосць, гнеў, незадавальненне на кім-н.

С. злосць на дзецях.

◊

Сарваць галаву каму (разм.) — строга пакараць каго-н.

Сарваць маску з каго — выкрыць каго-н., паказаць сапраўдны твар каго-н.

|| незак. зрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. зрыў, зры́ву, мн. зры́вы, зры́ваў, м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

змяні́ць, змяню, зменіш, зменіць; зак., каго-што.

1. Зрабіць інакшым; перамяніць. Змяніць голас. Змяніць выраз твару. □ Сам таго не падазраючы, Данік сказаў такія словы, якія ў момант змянілі кірунак імклівых Сашыных думак. Шамякін.

2. Вызваліць ад якіх‑н. абавязкаў, што выконваюцца пазменна; пачаць дзейнічаць узамен другога, заступіўшы яго месца. Змяніць дазорных. □ Чырвонаармеец пайшоў на дарогу змяніць варту. Чорны.

3. Адхіліць, зняць з якой‑н. пасады, замясціўшы кім‑н. другім. Змянілі на сяле старасту. Мурашка.

4. З’явіцца на месцы каго‑, чаго‑н., што перастала існаваць, дзейнічаць. Ужо вясну змяніла лета. Крапіва.

5. Перастаць карыстацца чым‑н., узяць узамен другое; перамяніць, замяніць. Змяніць бялізну. □ Пакуль прыбрала [Лена] у клубе, у бібліятэцы, пакуль змяніла фіранкі, паліла вазоны — .. звечарэла. Ваданосаў.

•••

Змяніць гнеў на міласць — дараваўшы каму‑н. што‑н., перастаць гневацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змясці́ць, змяшчу, змесціш, змесціць; зак., каго-што.

1. Знайсці месца для каго‑, чаго‑н.; умясціць. Навагранскі рынак не змясціў усіх кірмашоўцаў. Сабаленка. Ты адчуў, колькі шчасця і сілы Можа ў сэрцы змясціць чалавек. Прыходзька.

2. Даць памяшканне для жылля; пасяліць. Маці Васілька змясцілі ў хлеве. Гэта быў даўгі цагляны будынак. Маўр. // Даць месца, размясціць дзе‑н. [Прыяцель] змясціў сакаляня ў клетцы на даху сваёй хаты. В. Вольскі.

3. Уладкаваць, аддаць куды‑н. (на вучобу, службу і пад.). Змясціць у школу. Змясціць у бальніцу.

4. Надрукаваць, апублікаваць дзе‑н. Змясціць артыкул у часопісе. □ За той жа час побыту ў школе Аленка змясціла два свае вершыкі ў газеце. Колас.

5. Разм. Зняць, звольніць з пасады. Бюро райкома вынесла Байкову вымову і змясціла з камандзіра. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абагна́ць, абганю, абгоніш, абгоніць; заг. абгані; зак., каго-што.

1. Выперадзіць, рухаючыся хутчэй. Якраз у гэтым месцы калону абагналі грузавікі, напакаваныя вайсковай маёмасцю. Чорны. // Вырасці большым, вышэйшым за каго‑, што‑н. на працягу аднаго і таго ж часу. [Мятлічка] ростам абагнала ўсіх. Грамовіч. // перан. Дасягнуць большых поспехаў у параўнанні з кім‑, чым‑н. Абагнаць таварыша ў вучобе.

2. Сагнаць каго‑н. адкуль‑н. (звычайна пра насякомых, птушак). Абагнаць мух.

3. З дапамогай плуга-акучніка абгарнуць зямлёю радкі бульбы, буракоў і пад. Праязджаючы на сваё поле, [Мікуць] кожны дзень бачыў, як наўздзіў расла ў градусах калгасная бульба. Абагналі яе добра з гэтага боку. Чорны.

4. Зняць, садраць. Абагнаць кару.

5. Прагнаць каго‑н. вакол чаго‑н.

•••

Абагнаць (раннюю) расу — устаць вельмі рана, на золку.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

акуля́ры мн Brílle f -, -n;

ахо́ўныя акуля́ры Schútzbrille f -;

со́нечныя акуля́ры Sónnenbrille f -;

акуля́ры для чыта́ння Lésebrille f;

ды́мчатыя акуля́ры Ráuchglasbrille f;

рагавы́я акуля́ры Hórnbrille f;

акуля́ры ў залато́й спра́ве Brílle mit Góldrand;

акуля́ры без апра́вы rándlose Brílle;

надзява́ць акуля́ры éine Brílle áufsetzen;

зняць акуля́ры éine Brílle ábnehmen* [ábsetzen];

◊ глядзе́ць праз ружо́выя акуля́ры álles durch die rósa(rote) Brílle séhen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

ма́ска ж

1. Máske f -, -n; Lárve [-və] f -, -n (перан);

ма́ска супрацьга́за вайск Gásmaske f;

касметы́чная ма́ска (для твару) Gesíchtsmaske f, Teintmaske [´tɛ̃:-] f;

2. (адліўка з гіпсу з твару памерлага) Tótenmaske f;

◊ зняць [скі́нуць] (з сябе́) ма́ску die Máske ábwerfen* [fállen lássen*], sein wáhres Gesícht zéigen;

сарва́ць ма́ску з каго-н j-m die Máske [die Lárve] vom Gesícht réißen*; j-n entlárven [-vən]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

спагна́нне н юрыд

1. (пакаранне) Stráfe f -, -n;

дысцыпліна́рнае спагна́нне Disziplinárstrafe f -;

адміністрацы́йнае спагна́нне Órdnungsstrafe f -;

накла́сці спагна́нне на каго-н gégen j-n (A) éine Stráfe verhängen (за што-н wégen G);

адмяні́ць спагна́нне éine Stráfe áufheben*;

зняць спагна́нне éine Stráfe löschen;

2. (прымусовае сыскванне) Éintreibung f -, -en, Zwángs¦eintreibung f -, -en (чаго-н von D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

адкры́ць, -ры́ю, -ры́еш, -ры́е; -ры́ты; зак., што.

1. Тое, што і адчыніць.

А. хату.

А. вокны.

2. Зрабіць даступным для чаго-н., раскрыць, распячатаць, адкаркаваць і пад.

А. кансервы.

А. бутэльку А. пісьмо.

3. Раскрыць, разамкнуць.

А. кніжку.

А. ноты.

А. вочы.

4. Зняць што-н. зверху, агаліць.

А. твар.

А. грудзі.

5. Увесці ў дзеянне, пусціць што-н.

А. газ.

А. ваду.

6. Выявіць, паведаміць адкрыта, не тоячыся, што-н.

А. праўду.

А. свае планы.

7. Даць шырокія магчымасці для развіцця чаго-н.

А. дарогу новаму.

8. Пачаць што-н., пакласці пачатак якім-н. дзеянням, дзейнасці.

А. сход.

А. рахунак.

А. тэатральны сезон.

А. агонь (пачаць страляць).

9. Устанавіць наяўнасць, існаванне чаго-н. у выніку даследавання.

А. залежы вугалю.

А.

Амерыку (перан.: сказаць, аб’явіць тое, што даўно вядома; іран.).

10. Заўважыць невядомыя да гэтага здольнасці, якасці.

А. у сабе талент.

|| незак. адкрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. адкрыццё, -я́, н. і адкрыва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

zwinąć

зак. скатаць; зматаць; скруціць;

zwinąć nici — скруціць ніткі;

zwinąć bandaż — скатаць бінт;

zwinąć sprężynę — навіць пружыну;

zwinąć papierosa — скруціць папяросу;

zwinąć oboz — згарнуць (зняць) лагер;

zwinąć interes — ліквідаваць справу;

zwinąć manatki — скруціць (зматаць) вуды;

zwinąć chorągiewkę — павярнуць аглоблі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Éinlage

f -, -n

1) зме́сціва, то́е, што змяшча́ецца [знахо́дзіцца] (у чым-н.), улажэ́нне; уклада́нне, дада́так

2) тэх. пракла́дка, устаўка

3) грашо́вы ўклад [узно́с]

~ auf Sicht — укла́д да патрабава́ння

únbefristete ~ — бестэрміно́вы ўклад

die ~(von ver Bank) ábheben — зняць укла́д (з ба́нка)

4) мед. тампо́н, уста́ўка; часо́вая пло́мба

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)