◎ Лімянто́вы ’добры’ (Юрч. Фраз. 2). Не зусім яснае слова./Відаць, яго можна звязаць са ст.-бел.ляментацыя ’плач, элегія’ (з XVII ст.), ляменть ’лямант’, вылучыўшы для прыметніка значэнне ’спачувальны, спагадлівы’, якое змянілася ў ’добры’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
clear1[klɪə]adj.
1. све́тлы, я́сны, чы́сты;
clear conscience чы́стае сумле́нне;
a clear dayя́сны дзень;
a clear sky чы́стае/я́снае/бязво́блачнае/бясхма́рнае не́ба
2. чы́сты, празры́сты;
clear glass празры́стае шкло́;
clear water празры́стая вада́
3. выра́зны, я́сны, зразуме́лы;
have a clear idea мець я́снае ўяўле́нне;
that’s clear зразуме́ла
4. свабо́дны, бесперашко́дны;
a clear passage свабо́дны прахо́д
5. по́ўны; цэ́лы; абсалю́тны;
clear profit чы́сты прыбы́так;
three clear days цэ́лыя тры дні;
obtain a clear majority атрыма́ць абсалю́тную бо́льшасць (галасоў)
♦
in the clear свабо́дны ад падазрэ́нняў; які́ сябе нічы́м не запля́міў;
out of a clear blue sky неспадзява́на, рапто́ўна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Распаго́дзіцца ’палепшыцца (пра надвор’е), праясніцца’ (Бяльк.; смарг., Сл. ПЗБ; Байк. і Некр.), роспого́дзіцца ’тс’ (ТС). Параўн. з супрацьлеглым значэннем рознегодзіцца ад нягода (гл.), паго́да ’яснае сонечнае надвор’е’, паго́длівы ’добры, ясны (пра надвор’е). Гл. год, паго́да.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
«БЕ́ЛЫЯ РО́СЫ»,
ансамбль песні, музыкі і танца Гродзенскай абласной філармоніі. Створаны ў 1987. Уключае балетную і аркестравую групы. У рэпертуары апрацоўкі бел.нар. песень («Ой ты, сонца яснае», «Чаму не прыйшоў», «Пад дубіною»), нар. танцы («Трапятуха», «Церніца», «Каханачка», «Хустачка») і музыка на аснове фальклору Гродзеншчыны (пераважна Дзятлаўшчыны і Навагрудчыны), інш. рэгіёнаў Беларусі. У адрозненне ад інш. падобных калектываў артысты балета ў ім спалучаюць танец са спевамі і ігрой на муз. інструментах. Маст. кіраўнік Я.Штоп (з 1987).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
усведамле́ннен.
1. Bewússtsein n -s;
2. (яснаеразуменнечаго-н.) Bewússtsein n -s;
усведамле́нне абавя́зку Pflíchtbewusstsein n;
усведамле́нне неабхо́днасці die Éinsicht in die Nótwendigkeit;
з по́ўным усведамле́ннемчаго-н. in vóllem Bewússtsein (G)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Басі́ла ’здаравяка-лайдак’ (Яўс.). Параўн. рус.дыял.баси́ла ’франт; бяспутны чалавек, хуліган’, баси́ло ’горды чалавек; франт’. Мабыць, звязана з дзеясловам тыпу рус.дыял.ба́си́ть ’выстройвацца, франціць’, ’трымацца горда, важнічаць’ (паходжанне яго не вельмі яснае). Гл. баской.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Бро́нза. Запазычанне з ням.Bronze (або з франц.bronze; Фасмер, 1, 217), якое быццам з італ.bronzo (паходжанне яго не вельмі яснае). Гл. Фасмер, 1, 217; Праабражэнскі, 1, 46; Брукнер, 41. Падрабязна Клюге, 102; MESz, 1, 371.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ге́стка ’какетка’ (БРС), ’верхняя частка адзення’ (Касп.), ’жаночая кофтачка’ (Шат.), ґе́стка ’гестка’ (Сцяшк.), ’какетка, кофта’ (Сл. паўн.-зах.), ге́ста ’сукенка’ (Бяльк.). Паходжанне слова не вельмі яснае. Сл. паўн.-зах. лічыць запазычаннем з ням.Gäschen ’прарэх’, Geschke ’камізэлька’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ге́тры ’гетры’ (БРС). Рус.ге́тры, укр.ге́три. Запазычанне з рус. мовы. У рус. мове слова вядома з пачатку XX ст. і ўзята з франц.guêtre (паходжанне якога не вельмі яснае). Фасмер, 1, 403; Шанскі, 1, Г, 65.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смутуя́сіць ‘пляткарыць’ (Касп.). Не вельмі яснае ізаляванае слова. Відаць, складанае; першая частка да смута, муціць (гл.), другая частка, магчыма, да асновы яс‑, якая ў польск.дыял.jasać ‘крычаць, вішчаць’, чэш.jasati ‘радавацца, весяліцца’, укр.яса́ ‘погаласка, шум’.