ца́ля, ‑і, ж.
Мера даўжыні, роўная 2,54 см. Чужое зямлі мы не хочам — сваёй не саступім ні цалі. Дудар. Праз усё сваё жыццё меў.. [Мікалай] справу з вяршкамі, цалямі, сажнямі... Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
уважа́ть несов. паважа́ць; (почитать) шанава́ць;
уважа́ть чужо́е мне́ние паважа́ць чужу́ю ду́мку (чужы́ по́гляд);
заста́вить себя́ уважа́ть прыму́сіць сябе́ паважа́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
старэ́ча, ‑ы, м.
Разм. зневаж. да стары (у 1 знач.). Старому хто скварку, хто [аладку] падсуне: Пацешся, старэча, з чужое гулянкі. Гаўрусёў. Прывязаўшы каня, скінуўшы яму сена, патупаў старэча па сходцах. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прысво́іць ’зрабіць сваёй уласнасцю што-небудзь чужое’ (ТСБМ), прысво́іцца ’асвойтацца, прывыкнуць’ (ТС), прысво́йчыць ’прыручыць; прысвоіць’ (Шат.). Рус. присво́ить ’прысвоіць’, укр. присвоїти ’прысвоіць; прыняць у сваю кампанію, у сваё кола, прызнаць за свайго’, польск. przyswoić ’прысвоіць’, чэш. přisvojiti, славац. prisvojiť. Гл. асво́іць, свой.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
засво́іць, -о́ю, -о́іш, -о́іць; -о́ены; зак., што.
1. Успрыняўшы што-н. новае або чужое, зрабіць уласцівым, прывычным для сябе.
З. звычку.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Праглынуўшы, перапрацаваць у сабе (ежу, лякарства).
Арганізм добра засвоіў ежу.
3. Зразумеўшы, запомніць як мае быць.
З. школьны матэрыял.
|| незак. засво́йваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. засвае́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прамыча́ць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., што і без дап.
Разм. Тое, што і прамыкаць. Я вінавата нешта прамычаў і хацеў падхапіцца з канапы. Але дзе там! Цела нібы чужое, і ў галаве памутнела зноў. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Зо́рыць ’глядзець’, за́рыцца ’квапіцца, заглядацца на чужое’ (маг. віц., Шат.; Мат. Маг.; З нар. сл.; Шатал.; Нар. сл.). Рус. за́риться ’заглядацца’, пск., маск., сіб. зар́ить ’глядзець, шукаць вачыма’, дыял. зо́рить ’глядзець, сачыць, наглядаць’, укр. зори́ти ’глядзець, сачыць вачыма’, зари́ти ся ’заглядацца’ (Жэлях.). Славен. zóriti ’глядзець, сачыць вачыма’. Таго ж кораня, што зрок, зрэнкі, але з іншай ступенню чаргавання галоснага (zьr‑/zor‑; параўн. узор, надзор). Прасл. корань zьr/zor‑ узыходзіць да і.-е. *gʼher‑ ’прамянець, блішчаць’: літ. žerė́ti ’блішчаць’; параўн. зара. Фасмер, 2, 104; Траўтман, 366; Покарны, 1, 441–442; Варбат, Этимология, 1980, 32. Семантычны пераход ’глядзець’ — ’квапіцца, заглядацца на чужое’ прадстаўлен у зайздросціць, рус. видеть — завидовать і інш. Супрун, Полесье и этногенез славян, 1983, 61.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
гра́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго-што.
Сілай забіраць чужое дабро; рабаваць. Акупанты грабілі беларускі народ, вывозілі ў Германію збожжа, жывёлу, лес. «Весці». // Разм. Разараць паборамі, узяткамі. Дваранскія камітэты прама грабілі сялян пры дапамозе царскага ўрада. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
foster [ˈfɒstə] v.
1. выхо́ўваць, гадава́ць (пэўны час чужое дзіця);
They couldn’t adopt a child, so they decided to foster. Яны не маглі ўсынавіць дзіця, таму вырашылі аформіць апеку.
2. пе́сціць (пра планы, надзеі і да т.п.)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
trespass2 [ˈtrespəs] v. (on)
1. паруша́ць чужо́е пра́ва ўлада́ння;
“No trespassing” «Прахо́д забаро́нены» (надпіс)
2. злоўжыва́ць; ква́піцца;
trespass the bounds of good taste перахо́дзіць ме́жы до́брага гу́сту;
trespass on smb.’s hospitality злоўжыва́ць чыёй-н. гасці́ннасцю
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)