шама́н

(эвенк. saman = узбуджаны чалавек)

чараўнік, знахар у народаў, рэлігія якіх засноўваецца на веры ў духаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шама́н, ‑а, м.

Чараўнік, знахар у народаў, рэлігія якіх заснавана на кульце духаў, на магіі. — Шаманы, ведзьмары яго [народ] лячылі, шаптухі зеллем кармілі, народ выміраў. Рамановіч.

[Эвенкійскае — узбуджаны.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Валшэ́мнік ’чараўнік’ (Кліх.). З валшэбнік з асіміляцыяй бн > мн.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

guślarz

м. чараўнік, чарадзей; вядзьмар, вядзьмак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

conjurer [ˈkʌndʒərə] n.

1. чарадзе́й, чараўні́к

2. фо́куснік;

He is no conjurer. Ён зорак з неба не хапае.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

чароде́й

1. (волшебник) чарадзе́й, -дзе́я м., чараўні́к, -ка́ м.; (колдун) вядзьма́р, род. ведзьмара́ м.; вядзьма́к, род. ведзьмака́ м.;

2. перен. чарадзе́й, -дзе́я м., чараўні́к, -ка́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

◎ Прыча́р ’чараўнік двухлісты, Platanthera bifolia (L.) L.C. Rich’ (Інстр. 2; віц., ганц., Кіс.), прычарнік ’тс’ (Ласт.), прыпар ’зелле (магічнае); расліна, выкарыстанне якой, па колішніх уяўленнях, здольна прычараваць каханага’ (Арх. ГУ, Мат. Гом.). Да прычараваць < чараваць. Матывы намінацыі ў наменклатурнай назве чараўнік двухлісты (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Záuberer

m -s, -

1) чараўні́к, чарадзе́й

2) фо́куснік

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Варажэ́й ’чараўнік’ (Сцяц., Юрч.). Да варажыць. Аб суфіксацыі гл. SP, 1, 83–84.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

начмуці́ць, ‑мучу, ‑муціш, ‑муціць; зак.

Разм. Нагаварыць абы-чаго, увесці ў зман; дурманіць. Начмуціў пан ойча, як чараўнік... Нагнаў столькі туману, што бедны Клеманс ледзь не захлынуўся ў ім. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)