стоўпатварэ́нне, -я, н.

Неразбярыха, мітусня, бесталковы шум пры зборышчы народу; стоўпішча.

У хаце цэлае с.

◊

Вавілонскае стоўпатварэнне — паводле біблейскай легенды — няўдалая спроба пабудаваць у Вавілоне вежу да неба.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уніве́рсум, ‑у, м.

Філасофскі тэрмін, які абазначае «усё існуючае», «сусвет як цэлае».

[Лац. universum — сусвет.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спла́віцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -віцца; зак.

1. Злучыцца шляхам плаўлення.

2. перан. Аб’яднацца ў непадзельнае цэлае; злучыцца.

Рэальнасць і ўспаміны сплавіліся ў адно.

|| незак. сплаўля́цца, -я́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Кампанава́ць 1 ’складаць цэлае з асобных частак’ (ТСБМ). Відавочна, са ст.-польск. komponować ’выдумваць, складаць’, якое з лац. compōnere ’складаць у цэлае’ (Слаўскі, 2, 389).

Кампанава́ць 2 компонова́ті, ’быць у таварыскіх адносінах, вадзіць кампанію’ (ТСБМ; пін., З нар. сл.), кампанавацца ’сябраваць’ (іўеў., Сл. паўн.-зах.), да кампанія (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

скампанава́ць, ‑ную, ‑нуеш, ‑нуе; зак., што.

Скласці цэлае з асобных частак. Скампанаваць карціну.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сі́нтэз, -у, м.

1. Абагульненне звестак у адзінае цэлае, здабытых у працэсе аналізу даследаваных з’яў.

2. Атрыманне складаных хімічных злучэнняў з больш простых (спец.).

С. бялкоў.

|| прым. сінтэты́чны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

нераздзе́льны untéilbar, un(zer)trénnbar, unzertrénnlich;

нераздзе́льнае цэ́лае ein untrénnbares Gánzes

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

інтэгра́цыя, ‑і, ж.

Кніжн. Аб’яднанне ў адно цэлае якіх‑н. частак. Эканамічная інтэграцыя сацыялістычных краін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

касмало́гія, ‑і, ж.

Вучэнне пра Сусвет як пра адзінае цэлае. // Раздзел астраноміі, прысвечаны гэтаму вучэнню.

[Ад грэч. kósmos — Сусвет і lógos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

інтэграва́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; зак. і незак., што.

1. Аб’яднаць (аб’ядноўваць) часткі чаго-н. у адно цэлае (спец.).

2. У матэматыцы: знайсці (знаходзіць) інтэграл дадзенай функцыі.

|| наз. інтэграва́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)