БАКТЭРЫЯТРАФІ́ЗМ

(ад бактэрыі + грэч. trophe ежа, засваенне),

узаемна карысныя адносіны паміж каранямі раслін і бактэрыямі; форма жыўлення вышэйшых раслін. Бактэрыі (напр., клубеньчыкавыя) сінтэзуюць розныя пажыўныя рэчывы, вітаміны, якімі жывяцца расліны. Бактэрыятрафізм характэрны, напрыклад, для бабовых раслін.

т. 2, с. 233

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

віта́цца (з кім-н.) grüßen vt, begrüßen vt; j-m gúten Tag [gúten Mórgen] ságen; einánder begrüßen (узаемна)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

gegeneinánder

pron rez адзі́н су́праць аднаго́; узае́мна

~ hálten* — vt параўно́ўваць, спра́ўджваць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

einánder

pron rez inv адзі́н аднаго́, узае́мна

~ hélfen* — дапамага́ць адзі́н аднаму́

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

алелі́зм

(ад гр. allelon = узаемна)

наяўнасць генаў, якія вызначаюць варыянты развіцця адной і той жа прыметы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

карэля́т

(ад лац. con- = разам + relatus = аднесены)

адзін з суадносных, узаемна звязаных паміж сабой членаў карэляцыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

таўтаме́рыя таўтамеры́я

(ад гр. tauto = тое самае + -мерыя)

разнавіднасць ізамерыі, пры якой ізамеры могуць узаемна пераўтварацца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АДВАРО́ТНАЯ ТЭАРЭ́МА,

тэарэма, умовай якой з’яўляецца выснова зыходнай (прамой) тэарэмы, а высновай — умова. Прамая і адваротная тэарэма — узаемна адваротныя. З іх праўдзівасці вынікае, што выкананне ўмовы адной з іх не толькі дастаткова, але і неабходна для праўдзівасці высновы, напр., тэарэмы: «калі 2 вуглы трохвугольніка роўныя, то іх бісектрысы роўныя» і «калі 2 бісектрысы трохвугольніка роўныя, то адпаведныя ім вуглы роўныя», — узаемна адваротныя і абедзве праўдзівыя. З праўдзівасці якой-н. тэарэмы не вынікае праўдзівасць адваротнай тэарэмы да яе, напр., тэарэма: «калі лік дзеліцца на 6, то ён дзеліцца на 3» — праўдзівая, а адваротная тэарэма: «калі лік дзеліцца на 3, то ён дзеліцца на 6» — непраўдзівая.

т. 1, с. 98

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

алелапа́тыя

(ад гр. allelon = узаемна + -патыя)

уплыў адных раслін на другія ў сувязі з выдзяленнем імі розных рэчываў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

dopełnić się

зак.

1. узаемна дапоўніць адно аднаго;

2. выканацца; здзейсніцца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)