Дым ’дым’. Рус. дым, укр. дим, польск. dym, серб.-харв. ди̏м, балг. дим, ст.-сл. дымъ. Прасл. *dymъ. Роднасныя: літ. dū́mai, лац. fūmus, ст.-інд. dhūmá‑s ’дым’, ст.-грэч. θυμός ’дух (бодры)’. Агляд форм у Фасмера, 1, 558; падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 5, 203 (з літ-рай). Прасл. характар мае бел. дымі́ць (гл. Трубачоў, там жа, 202: пад *dymiti), але бел. дыме́ць, здаецца, лакальнае ўтварэнне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Бяро́ста. Рус. бере́ста, польск. brzesta, brzosta, чэш. břesta. Прасл. *bersta. Звязана з бе́раст, бяро́за (гл.). Падрабязней гл. Трубачоў, Эт. сл., 1, 197–200.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кабе́ль ’вялікі хлопец’ (З нар. сл.), рус. кобель ’тс’, да кобель ’сабака’ (Фасмер, 2, 267; Трубачоў, Происх., 28–29; Шанскі, ЭИРЯ, 7, 210).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Карамы́сла, каромысел, укр. коромисло, рус. коромысло. Надзейнай этымалогіі няма. Гл. Фасмер, 2, 334; Папоўска–Таборска, SOr, 17, 369–370; Трубачоў, Этимология–1972, 40.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лютае́ж ’жывёла, якая дрэнна есць’ (гродз., Сцяшк. Сл.), ’пераборлівы ў ядзе чалавек’ (Сцяц.). Да прасл. lʼuto(j)ědjь (Трубачоў, Эт. сл., 15, 226).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пера́карстваваць (піріка́рствывыць) ’адмучыцца, адпакутаваць’ (Юрч. СНЛ). Зыходны дзеяслоў, відаць, да прасл. *korstiti (Трубачоў, Эт. сл., 11, 97). параўн. рус. пск. коро́ститься ’жаніцца, плакаць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Абара́нак (БРС, КТС), польск. obarzanek, obwarzanek (да польск. obwarzony). Рус. баранка < бел. (а)баранак (цвёрдае р, параўн. польск. obarzanek) (гл. Трубачоў, Дополн., 1, 124).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дамаві́на ’труна’ (БРС, Сцяшк.). Рус. домовина, домовище, укр. домовина ’тс’. Да дом; эўфемістычная назва. Гл. Фасмер, 1, 528; Трубачоў, Эт. сл., 5, 70–71.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дзевятна́ццаць. Рус. девятна́дцать, укр. девʼятна́дцять, польск. dziewiętnaście, чэш. devatenáct, балг. деветна́йсет і г. д. Прасл. *devętь na desęte. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 4, 224.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Дусі́ць ’душыць’ (Нас., Сл. паўн.-зах.). З польск. dusić ’тс’ (аб польск. слове Слаўскі, 1, 180–181; падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 5, 164–165).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)