іншасказа́льны, ‑ая, ‑ае.

Які з’яўляецца іншасказам, мае тайны, скрыты сэнс; алегарычны. Іншасказальны сэнс. □ Адказ Каліноўскага перасыпан фальклорнымі сімваламі, мова яго іншасказальная, як у казачных асілкаў. У. Калеснік.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адме́нны, -ая, -ае.

1. Своеасаблівы, адметны; не такі, як усе.

А. сэнс слова.

2. Самы лепшы, надзвычайны; добры па якасці.

Адменнае футра.

А. абед.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

цямні́ць, цямню́, це́мніш, це́мніць; незак.

1. што. Рабіць цёмным, цямнейшым.

2. Гаварыць блытана, скажаць сэнс чаго-н. (разм.).

Ты штосьці цямніш са сваім ад’ездам.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

tenor​1 [ˈtenə] n. fml

1. ход, напра́мак; накіру́нак;

the tenor of his life укла́д яго́ жыцця́

2. агу́льны сэнс, змест;

the tenor of his remarks агу́льны сэнс яго́ных заўва́г;

grasp the tenor of smth. зразуме́ць сэнс чаго́-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

sínnentstellend

a які́ скажа́е сэнс

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

інтэрпрэтава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; зак. і незак., што (кніжн.).

Вытлумачыць (вытлумачваць), раскрыць (раскрываць) сэнс чаго-н.

|| наз. інтэрпрэта́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арля́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

Старая гульня, сэнс якой у адгадцы: ляжа падкінутая манета гербавым малюнкам (арлом) ці процілеглым бокам (рэшкай).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

растлума́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак., што.

Раскрыць сэнс чаго-н., зрабіць ясным, зразумелым.

Р. рашэнне задачы.

|| незак. растлума́чваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. растлумачэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Толк ’сэнс, значэнне, сутнасць’, ’кемнасць’, ’карысць’ (ТСБМ, Сцяшк., Вруб.), ’сэнс, лад, парадак’ (Касп., Бяльк., Федар. 4, Некр. і Байк.), ’карысць, сэнс’ (ТС, Сл. ПЗБ), ’розум, развага’ (Ян.): стары воўк знае толк (Пятк. 2; брасл., Рабк.), тоўк ’карысць, сэнс, парадак’ (Бяльк.; воран., Сл. ПЗБ), ’розум, сэнс’, таўко́вы ’разумны’ (Пятк. 2), ст.-бел. толкъ ’размова’ (XV ст., КГС). Укр. дыял. товк ’глузд, розум’, толк, то́лок ’тс’, рус. толк ’думка, развага, тлумачэнне’, польск. дыял. tołk ’розум, сэнс, логіка’, чэш. tolk ’сэнс, значэнне’; ст.-слав. тлъкъ ’перакладчык; тлумачэнне’, сюды ж талкаваць (гл.), параўн. укр. дыял. товкува́ти ’высвятляць, гаварыць’, рус. толкова́ть ’тлумачыць, даводзіць, гаварыць’, макед. толкува ’тлумачыць, разгадваць’, балг. тълку́вам ’тс’. З прасл. *tъlkъ ’думка, тлумачэнне’, узводзяць да і.-е. *tolk​u̯‑ казаць, выкладаць’. Роднаснае да ст.-ірл. ad‑tluch‑ ’дзякаваць’, to‑tluch‑ ’прасіць’ (ЕСУМ, 5, 587; Фасмер, 4, 71; Чарных, 2, 248). Адсутнасць пераходу л > ў у літаратурнай мове і некаторых гаворках тлумачаць пазнейшым (XVIII–XIX стст.) аднаўленнем л па ўзору рус. толк (Векслер, Гіст. 125).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

іншасказа́нне, ‑я, н.

Мастацкі вобраз, які мае ўмоўны, пераносны сэнс; алегорыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)