*Снавіда, сновы́да ‘чалавек, які мала спіць па начах’ (драг., З нар. сл.). Укр. снови́да ‘лунацік . Ад сон і відзець; гл. Фасмер, 3, 700; ЕСУМ, 5, 337. Няясна, ці адносіцца сюды рус. дыял. снофи́да, снафи́да ‘апатычны, вялы, сонны чалавек’, з-за цяжкасцей пры тлумачэнні ‑ф‑; гл. Фасмер, там жа.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ямб, ‑а, м.

Вершаваны размер — двухскладовая стапа з націскам на другім складзе, напрыклад: Мароз,/ зіма,/ Снягі/ вакол,/ І спіць/ трава,/ Пад сне/ гам дол. Колас.

[Грэч. jambos.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

грашы́ць, грашу́, гро́шыш і грашы́ш, грэ́шыць і грашы́ць, грэ́шым і грашы́м, гро́шыце і грашыце́, гро́шаць і граша́ць; незак.

1. Рабіць грэх (у 1 знач.). Хто спіць, той не г. (прыказка).

2. супраць чаго або чым. Парушаць якія-н. правілы, супярэчыць каму-н. Г. супраць ісціны.

|| зак. паграшы́ць, -грашу́, -гро́шыш і -грашы́ш, -грэ́шыць і -грашы́ць (да 2 знач.) і саграшы́ць, -грашу́, -грэ́шыш і -грашы́ш, -грэ́шыць і -грашы́ць (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс, часткова)

паразбу́джваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.

Разбудзіць усіх, многіх. — Дзякую, дзякую! Што вы непакоіцеся? — гаварыла Ніна, стараючыся ціхенька ступаць, каб не паразбуджваць, хто ўжо спіць. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

awake1 [əˈweɪk] adj.

1. які́ не спіць;

be awake не спаць;

be wide/fully awake зусі́м не спаць; зусі́м прачну́ўшыся

2. : be awake to smth. усведамля́ць (небяспеку, неабходнасць)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

паспа́ць, ‑сплю, ‑спіш, ‑спіць; зак.

Спаць некаторы час. Добра, што заснуў хлапец, каб толькі ўдалося яму паспаць. Кулакоўскі. — Цяпер бы паспаць з гадзінку, — пацягнуўшыся, сказаў Сяргей. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

смуглава́ты, ‑ая, ‑ае.

Тое, што і смуглявы. А Ніна спіць. Як міла раскінула яна свае тонкія ручкі, як хораша ёй са смуглаватым румянцам першага вясновага загару!.. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

suseł

м. заал. суслік (Citellus);

śpi jak suseł — спіць як сурок

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

чапаць2 дзеяслоў | незакончанае трыванне

  1. Дакранацца, датыкацца да каго-, чаго-н.

    • Не чапай рукамі!
  2. Браць, карыстацца (размоўнае).

    • Не чапай майго нічога.
  3. Закранаць, турбаваць, крыўдзіць (размоўнае).

    • Не чапай яго, няхай спіць.
  4. Умешвацца ў чые-н. справы, прыставаць да каго-н. (размоўнае).

    • Не чапай дзяцей, хай гуляюць.
  5. Знішчаць, вынішчаць, прыносіць шкоду каму-, чаму-н.

    • Воўк падышоў блізка, але авечак не чапаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

спя́щий

1. прич. які́ (што) спіць;

2. прил. спя́чы; (сонный) со́нны;

3. сущ. спя́чы, -чага м., со́нны, -ннага м.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)