спіць, сап’ю́, сап’е́ш, сап’е́; сап’ём, сап’яце́; зак. (разм.).

1. што. Адпіць верхнюю частку чаго-н. або з паверхні чаго-н.

С. вяршкі.

2. Выпіць.

Нашыя Базылі што не з’елі, то спілі (прымаўка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спі́ць

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. сап’ю́ сап’ё́м
2-я ас. сап’е́ш сап’яце́
3-я ас. сап’е́ сап’ю́ць
Прошлы час
м. спі́ў спілі́
ж. спіла́
н. спіла́
спіло́
Загадны лад
2-я ас. спі́ спі́це
Дзеепрыслоўе
прош. час спі́ўшы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

спіць сов., разг. (отпить сверху) спить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спіць, сап’ю, сап’еш, сап’е; сап’ем, сап’яце; зак.

Разм.

1. што. Адпіць верхнюю частку чаго‑н. або з паверхні чаго‑н. Спіць вяршкі.

2. Выпіць. Нашыя Базылі што не з’елі, то спілі. Прымаўка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

співа́ць гл. спіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спаць, сплю, спіш, спіць; спім, спіце́, спяць; спаў, спа́ла; спі; незак.

1. Знаходзіцца ў стане сну.

Пара класціся с.

2. перан. Заціхнуць, быць бязлюдным; быць у стане спакою, нерухомасці.

Горад спіць.

Цёмнае возера спіць.

Вецер спіць.

3. перан. Быць пасіўным; бяздзейнічаць.

Трэба было не спаць, а рашуча дзейнічаць.

4. з кім. Знаходзіцца ў палавой сувязі з кім-н. (разм.).

С. з чужой жонкай — грэх.

Спаць вечным сном — пра памёршага.

Спаць мёртвым сном — моцна спаць.

|| наз. спаннё, -я́, н. (да 1 знач.; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

мале́ча, -ы, ж. (разм.).

1. зб. Дробныя істоты; драбяза.

2. Маленькае дзіця, дзіцяня.

Не спіць м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шату́н², -а́, мн. -ы́, -о́ў, м. (разм.).

Мядзведзь, які блукае зімой па лесе, а не спіць у берлагу.

Мядзведзь-ш.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

спа́ць

дзеяслоў, непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 2-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. сплю́ спі́м
2-я ас. спі́ш спіце́
3-я ас. спі́ць спя́ць
Прошлы час
м. спа́ў спа́лі
ж. спа́ла
н. спа́ла
Загадны лад
2-я ас. спі́ спі́це
Дзеепрыслоўе
цяп. час сплючы́
спя́чы

Крыніцы: dzsl2007, krapivabr2012, piskunou2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

спить сов., разг., в разн. знач. спіць;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)