entggeneilen

vi (s) спяша́цца насу́страч

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Спець ‘рабіцца спелым, выспяваць (пра гародніну, злакі і пад.)’ (ТСБМ, Ласт., Сл. ПЗБ, ТС). Параўн. укр. спі́ти, рус. спеть, стараж.-рус. спѣтиспяшацца, імкнуцца, садзейнічаць’, польск. śpiaćспяшацца, наганяць’, в.-луж. spěć ‘удавацца’, чэш. spětiспяшацца’, славац. spieť ‘тс’, серб.-харв. до́спијети ‘даспець, паспець’, славен. spétiспяшацца, спець’, балг. спе́я ‘спець’, ст.-слав. спѣти, спѣѭ. Прасл. *spěti, *spějǫ ‘спець; спяшацца; дасягаць’ роднаснае літ. spė́ti ‘паспяваць; мець час, мець вольны час’, лат. spẽt ‘пераадольваць, магчы’, ст.-інд. sphāyāte ‘ён працвітае, сыцее’, ст.-в.-ням. sputenспяшацца’, лац. spatium ‘прастора, працягласць’, да і.-е. *spe‑ ‘удавацца, добра расці’. Гл. Покарны, 983; Траўтман, 274; Фасмер, 3, 734 з іншай літ-рай; Шустар-Шэўц, 1338; Бязлай, 3, 297; Борысь, 619; ЕСУМ, 5, 375–376. Уваходзіць у гняздо прасл. *spěxъ (гл. спех), *spěšiti (гл. спяшацца), *sporъ (гл. спор1).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лапаце́ць ’хутка бегчы (аб конях)’ (Шат.), ’бегчы вельмі хутка’ (Бяльк.), луп. лопоце́ць ’бегчы, спяшацца’ (ТС). Балтызм. Параўн. літ. lapatúoti ’падскокваючы бегчы або ехаць на кані’, ’спяшацца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

prschen

vi (s) разм. ляце́ць, спяша́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

паспе́ецца, безас. зак.

Разм. Не трэба спяшацца, яшчэ ёсць час. Язэп ведаў гэтую небяспечную, страшную работу [мінёраў]. Ды і час яшчэ трываў. Паспеецца з сяўбой, абы добра размініравалі. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Наўскура́ць (nauskurać) ’паспець, успець’ (Арх. Федар.). Гл. ускурацьспяшацца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

hurry2 [ˈhʌri] v.

1. спяша́цца;

hurry home спяша́цца дадо́му;

I shall hurry back. Я хутка вярнуся.

2. прыспяша́ць, падганя́ць;

He was hurried into making a wrong choice. Яго так падганялі, што ён зрабіў няправільны выбар.

hurry on [ˌhʌriˈɒn] phr. v. праця́гваць гавары́ць, не даючы́ ніко́му магчы́масці вы́казацца

hurry up [ˌhʌriˈʌp] phr. v. спяша́цца, ру́хацца хутчэ́й;

hurry smb./smth. up прыспе́шваць каго́-н./што-н.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

psen

vi разм. ляце́ць, спяша́цца, бе́гчы, імча́цца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

за́светла, прысл.

Завідна, да надыходу цемнаты. Трэба было спяшацца, каб засветла выбраць, дзе паставіць сакрэт. Быкаў. Як якога дня вяртаўся Алёшка дадому: бывала, што і засветла, а бывала, што і прыцемкам. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спяша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., з інф., з чым і без дап.

Разм. Тое, што і спяшацца. Ганька не спяшае абувацца. Васілевіч. Тут станцыя, з усіх канцоў Саюза Бягуць, спяшаюць цягнікі. Астрэйка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)