1.Руль. Камбайн папыхвае дымком, Здаецца — люльку курыць. Сядзіць Аўдуля за стырном, Пад сонцам вочы жмурыць.Калачынскі.
2.перан.; чаго або якое. Кніжн. Тое, пры дапамозе чаго кіруюць чым‑н. Наша партыя .. разбіла і скінула ўладу капітала ў Расіі і ўзяла дзяржаўнае стырно ў свае рукі.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Lénker
m -s, -
1) рулявы́, стырнавы́, шафёр, кіро́ўца
2) тэх. каро́мысел; рыча́г; руль (веласіпеда)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
прави́лоср.
1.стр., сапожн. праві́дла, -ла ср.;
2.(руль) уст. стырно́, -на́ср.;
3.охотн. хвост, род. хваста́м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Stéuer
I
f -, -n пада́так
~n éinziehen* — браць [сы́скваць] пада́ткі
die ~n hinterzíehen* — ухіля́цца ад пла́ты пада́ткаў
die ~n entríchten — плаці́ць пада́ткі
II
n -s, - стырно́, руль
sich ans ~ sétzen — садзі́цца за руль
◊ das ~ ergréifen* — узя́ць у свае́ ру́кі стырно́ ўла́ды [руль кірава́ння]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
wheel1[wi:l]n.
1. ко́ла;
landing wheels шасі́ (самалёта)
2.руль; штурва́л;
at/behind the wheel за рулём (таксама перан.)
♦
put a spo ke in smb.’s wheel каму́-н. шо́стку падкіда́ць; ста́віць па́лкі ў ко́лы;
wheels within wheels склада́ная ўзаемасу́вязь (інтарэсаў)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
дзве́рцы, ‑аў; адз.няма.
1.Памянш.да дзверы; невялікія дзверы. Настаўнік.. рашуча адкінуў клямку на дзверцах веспічак.Колас.[Рыгор і Сцяпан Раманавіч] ішлі па ярка асветленым калідоры, з двух бакоў якога былі дзверы і дзверцы.Арабей.
2. Створка, створкі, якімі закрываюць якую‑н. адтуліну. Пячныя дзверцы. Дзверцы топкі. □ [Ціхан] кінуў руль, адчыніў дзверцы і выскачыў з машыны, не паспеўшы заглушыць матор.Дуброўскі.У пячурцы трашчыць, палаючы, яловая лучына. Іскры прабіваюцца праз шчыліны у дзверцах, вылятаюць на хату.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Варо́нка ’адтуліна; лаз на гару, ход у склеп і г. д.’ (Тарн., Маш., Сцяшк. МГ, Жд., 2); ’дупло’ (Шатал.). Укр.воро́нка, рус.воро́нка ’варонка’, ворона́ ’адтуліна ў карме судна, дзе праходзіць руль’, польск.wrona, wronka ’адтуліна ў бочцы’, чэш.vrana, vranka ’тс’, балг.вра́на ’корак, затычка’, серб.-харв.вра̑њ ’затычка ў бочцы’. Прасл.*vorna ’прылада для закрывання і адкрывання пасудзіны (затычка і адтуліна)’; утварэнне ад кораня *u̯er‑: *u̯or‑, які выступае ў прасл.*verti ’адкрываць, закрываць, утыкаць, хаваць’ (параўн. варо́ты) (Фасмер, 1, 354; Міклашыч, 382; Шанскі, 1, В, 167; Брукнер, 632 і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абара́нак, -нка м.
1. (кренделёк) бара́нка ж., бу́блик;
2.разг. (руль) бара́нка ж.;
◊ дзі́рка ад ~нка — ды́рка от бу́блика;
зарабі́ць на ~нкі — доста́ться на калачи́ (на оре́хи) кому;
~нкам не зава́біш — калачо́м не зама́нишь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Рулі́1 ’страва, прыгатаваная з накрышанага хлеба ў малако ці падсоленую (з алеем) або падсалоджаную ваду’ (ТСБМ, Нас., ТС, Сл. ПЗБ; парыц., Янк. Мат.; докш., Янук.); ру́лі ’малако з пакрышаным хлебам, булкай (дзяціная ежа)’ (мядз., Нар. словатв.; петрык., Яшк. Мясц.). Паводле Краўчука (пісьм. павед.), праз польск.lura ’дрэнны напой’ шляхам метатэзы плаўных з с.-в.-ням.lura, ням.Lauer, што з лац.lōra ’віно, разрэджанае вадой’ (Брукнер, 304; Махэк₂, 342). Гл. таксама Анікін, Опыт, 269 (адводзіцца параўнанне з смал.жу́ли ’талакно, разбоўтанае ў вадзе’).
Рулі́2 адз. л. руль ’бульба, якая зімуе на полі’, ’цвёрдыя кавалкі бульбы ў кашы’ (Сл. ПЗБ), ’бліны, аладкі, спечаныя з рулёў’ (докш., Янк. Мат.). Няясна, магчыма, да папярэдняга слова. Параўн. таксама рульба (гл.).