перапе́ў, -пе́ву, мн. -пе́вы, -пе́ваў, м.

1. Паслядоўнае чаргаванне напеўных гукаў.

Птушыны п.

2. перан. Паўтарэнне вядомага, раней сказанага.

Перапевы старых ісцін.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

астраля́бія, -і, мн. -і, -бій, ж.

Астранамічны і геадэзічны вугламерны інструмент, які выкарыстоўваўся раней для вызначэння становішча нябесных цел, пры здымцы планаў мясцовасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

папярэ́днічаць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -ае; незак.

Адбываецца, здараецца раней за што-н., перад чым-н.

Як правіла, навальніцы папярэднічае вецер.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

экс-..., прыстаўка.

Утварае назоўнікі са знач. былы, які быў раней (у абазначэнні званняў, пасад), напр.: экс-міністр, экс-прэзідэнт, экс-рэкардсмен, экс-чэмпіён.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

prędzej

хутчэй; раней;

prędzej czy później — раней ці пазней;

im prędzej tym lepiej — чым раней, тым лепш

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

упе́рад.

1. прысл. У напрамку перад сабой, у напрамку паступальнага руху.

Зрабіць два крокі ў.

У., да новых перамог!

Рухаць навуку ў. (перан.). Крок у. (перан.: поспех у чым-н.).

2. прысл. Спярша, раней, раней за каго-, што-н.; некалі, даўней.

У. падумай, а потым гавары.

Ён управіўся з заданнем у. за мяне.

Тут у. было зусім па-іншаму.

3. прысл. У лік будучага, авансам.

Узяць грошы за месяц у.

4. прыназ. з Р. Раней за каго-н.

Не лезь у. бацькі ў пекла (прымаўка пра непатрэбную паспешлівасць).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

latter [ˈlætə] adj. fml апо́шні, другі́ (з двух названых раней)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

пре́жде

1. нареч. (когда-то) не́калі; калі́сьці, калі́сь; (раньше) ране́й;

2. нареч. (сначала) спача́тку; (сперва) спярша́, перш;

3. предлог, уст. (до чего) да (чаго); (перед чем) пе́рад (чым);

пре́жде о́тпуска да адпачы́нку, пе́рад адпачы́нкам;

4. предлог (раньше) ране́й, перш;

пришёл пре́жде всех прыйшо́ў ране́й (перш) за ўсіх;

◊

пре́жде всего́ перш за ўсё, перш-на́перш;

пре́жде чем союз ране́й як (чым), перш як (чым);

пре́жде вре́мени ране́й ча́су.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

przedtem

раней; перш; дагэтуль

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

заўча́сны, -ая, -ае.

Які адбыўся, наступіў раней належнага часу, тэрміну.

Заўчасная смерць.

Заўчасныя роды.

Хвалявацца яшчэ заўчасна (прысл.; яшчэ рана хвалявацца).

|| наз. заўча́снасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)