Дуду́каць ’нягучна размаўляць’ (БРС, Сл. паўн.-зах.), ’размаўляць’ (Касп.), ’глуха і павольна гаварыць’ (Янк. III). Відавочна, гукапераймальнае. Параўн. і рус.дуду́ка ’той, хто ўвесь час балбоча’, дуду́кать ’дудзець, выдаваць гук, як гук дудкі’, дуду́чыть ’гаварыць увесь час, балбатаць абы-што’ (СРНГ, 8, 251). Параўн. і літ.dudénti ’нягучна размаўляць’ (аб гэтым гл. Фрэнкель, 1, 84). Звяртае ўвагу, што бел. і літ. мовы ўтвараюць тут пэўную ізаглосную тэрыторыю (дакладней, літ. мова і паўн.-зах. гаворкі бел. мовы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
gruff[grʌf]adj.
1. няве́тлівы, гру́бы (асабліва пра манеру размаўляць);
a gruff reply гру́бы адка́з
2. гру́бы, рэ́зкі; хры́плы (пра голас)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
мі́гі,
У выразах: на мігі, на мігах (гаварыць, перагаворвацца і пад.) — размаўляць пры дапамозе жэстаў, знакаў. Кулік на мігах паказаў, што трэба падабраць уцекача.Гурскі.Тацяна тым часам паказвала [Галілею] на мігі, каб ён пайшоў, кінуў іх адных.Зарэцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
валапю́к
(ад англ. world = свет + speak = размаўляць)
1) штучная міжнародная мова, якую стварыў у 1879 г. Й. Шлеер;
2) перан. набор незразумелых слоў, тарабаршчына.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Райдо́ліць ’гаварыць недарэчнае’, ’гаварыць лухту, бязглуздзіцу’ (Сл. ПЗБ), рэ́йдаць ’тс’ (Сл. ПЗБ; шчуч., Нар. сл.): баба рэйдае (Сл. ПЗБ). Параўн. укр.райдати ’пляткарыць’, польск. экспр. rajdać ’доўга размаўляць з добра знаёмым, пляткарыць’, польск. жарт. rajdać ’раіць’. Курцова выводзіць польскія формы, якія могуць мець сувязь з адпаведнымі ўкраінскімі, з ням.reden ’гаварыць, размаўляць’ (Курцова, Polszczyzna, 223). Гл. рэйдаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
rádebrechen
vt неадз. скажа́ць мо́ву;
Deutsch ~размаўля́ць на ло́манай няме́цкай мо́ве
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
konwersacja
konwersacj|a
ж. размова; гутарка;
prowadzić ~ę — гутарыць, размаўляць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
biegle
бегла;
mówić biegle po angielsku — бегла размаўляць па-англійску
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Стар ‘старое, былое’ (Нас.), ‘старасць’ (Нас., Стан.), ‘старое месцажыхарства’ (Касп.). Адпрыметнікавы назоўнік, гл. стары. Сюды ж, відаць, і дзеяслоў старава́ць ‘гутарыць, размаўляць’ (Нас., Скарбы).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
немнагасло́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які перадаецца невялікай колькасцю слоў; лаканічны. — Зняць, абшукаць! — пачулася немнагаслоўная каманда.Лынькоў.
2. Які лаканічна выказвае свае думкі. Звычайна немнагаслоўны, прафесар на гэты раз разгаварыўся.Шахавец.Лёгка і проста было з ёю размаўляць, такім прыемным, мілым субяседнікам была гэтая немнагаслоўная жанчына.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)