за семью́ печа́тями за сямю́ пяча́ткамі (пяча́цямі).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
штампм
1.тэх Stánze f -, -n;
2. (пячатка) Stémpel m -s, -, Fírmenstempel m;
3. (трафарэт) Schablóne f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
збаёдаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
Разм. Згубіць, невядома дзе падзець. — Але воз трэба забраць зараз, каб стары за зіму не збаёдаў дзе яго.Сабаленка.— А так, пячатка ў мяне з сабою, аформім [цялят], а то яшчэ збаёдаеце, — гаварыў Тамаш.Гурскі.// Загубіць, знішчыць. Збаёдаць чалавека.// Марна патраціць, перавесці. Збаёдаць грошы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Пяча́ць ’уласны знак фізічнай або юрыдычнай асобы; адбітак’ (ТСБМ, Гарэц.), пяча́тка ’тс’ (ТСБМ, Нас., Шат.), ’кляймо’ (Нас.); укр., рус.печать, польск.pieczęć, чэш.pečeť, славац.pečať, в.-луж.pječat, серб.-харв.пѐчат, славен.pečát, балг.печа́т, макед.печат, ст.-слав.печать. Прасл.*pečatь, традыцыйна звязваецца з *pek‑ti ’пячы’ і першасным значэннем ’таўро (на скуры жывёлы)’, якое рабілася выпальваннем, літаральна “выпечаны знак”. Паходжанне ад грузінскага bečʼedi ’пячатка’, што ўзыходзіць да славяна-каўказскіх паралеляў Мара (Абаеў, Зб. Младэнаву, 327), патрабуе дадатковага абгрунтавання. Гл. Фасмер, 3, 255; Махэк₂, 441; БЕР, 5, 212; Сной₂, 501; Глухак, 473; Банькоўскі, 2, 547; ЕСУМ, 4, 363–364; ESJSt, 11, 633–634.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
кляймо́
(с.-н.-ням. kleinôe)
1) знак (пячатка), які ставяць на вырабах, таварах, а таксама прылада, якой гэта робяць;
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Кляймо́ ’пячатка, знак, які ставіцца на вырабах’ (ТСБМ, Гарэц., Сцяшк.). Трэба пагадзіцца з ЕСУМ, 2, 457, дзе прымаецца думка аб паходжанні ўкр.клеймо, клейно, рус.клеймо, клейно ’тс’, польск.kleimo, kleino, чэш.klejmo ’знак, прыкмета’, з с.-н.-ням.kleinôt ’каштоўнасць, радавы герб’ (Торнквіст, 179; Гардзінер, ZfSlPh, 28, 150; Слаўскі, 2, 201). Апошні сцвярджае запазычанне польск.kleimo, kleino са ст.-бел.клеймо, клейно (з 1513 г.) (Гл. Булыка, Запазыч., 155).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мішэнь ’цэль пры вучэбнай або трэніровачнай стральбе’, ’асоба, прадмет нападак’ (ТСБМ), рус.мишень ’тс’. Ст.-рус.мишень ’пячатка, знак, кляймо, круглая пласціна’ (XIV ст.), а з XVII ст. ’цэль, у якую страляюць’, было запазычана са ст.-уйгурск. мовы, у якой — з перс.нишан (nišan) ’знак’ (Аракін, Тюркизмы, 130). Крукоўскі (Уплыў, 73) мяркуе, што мішэнь як ваенны тэрмін пранікла з рус.мишень, якое Фасмер (2, 630) выводзіць з тур. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ба́сма ’фарба басма’. Рус.ба́сма. Лічыцца запазычаннем з цюрк. моў (basma). Так Сл. ін. слов, 96. Але націск сведчыць аб пасрэдніцтве іншых моў (дакладна невядома якіх).
Басма́ ’пячатка, знак і да т. п.’ Ст.-рус., рус.басма́, укр.басма́ (< рус.). Запазычанне з цюрк. моў (цюрк.basma ’набіўное палатно, тканіна’, ад basmak ’ціснуць, друкаваць’). Параўн. яшчэ ўкр.ба́сма ’чорная шаўковая хустка’, балг.басма́ ’набіўное палатно’, серб.-харв.ба̀сма ’тс’. Бернекер, 45; Фасмер, 1, 131; БЕР, 1, 35; Дзмітрыеў, Тюрк. эл., 19; Рудніцкі, 85.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*То́лак, то́лок ’трамбоўка’: толоком збівалі ток (ТС). Параўн. укр., рус.то́лок ’прылада для трамбавання; поршань’, дыял. ’таўкач’, польск.tłok ’поршань, штэмпель, пячатка’. Ідэнтычнае польск.tłok ’ціск, ціжба’, чэш.tlak ’ціск, націск’, ’вытаптаная зямля’, славац.tlak ’ціск’, в.-луж.tłok ’цвёрдая перамешаная са жвірам зямля’, славен.tlàk ’добра ўтрамбаваная зямля; ціск’, харв.tlȃk ’ціск’. Сюды ж балг.тлак ’нанос’ (Бярнар, Бълг. изсл., 252), што да прасл.*tolkъ ад *telkti ’таўчы’ (Фасмер, 4, 72; Бязлай, 4, 186; Шустар-Шэўц, 1509). Тэхнічныя тэрміны позняга паходжання (Борысь, 634).