Перапе́рці ’перацягнуць, перанесці ў іншае месца’, ’узяць верх у спрэчках, перамагчы, пераканаць’ (ТСБМ, Нас.), перапе́рць ’перайсці, перавезці’, ’пераканаць у іншым’ (мсцісл., З нар. сл.), пырыпэ́ртэ ’перамагчы’, ’пераканаць’ (Сл. Брэс.), перапіраць ’з цяжкасцю пераносіць што-небудзь’, ’пярэчыць, спрачацца’ (Нас.), ст.-бел. перепереть ’пераадолець супраціўленне ў спрэчцы, даказаць’. Да прасл. *per‑pьrěti ’пераканаць’ і *per‑perti, *per‑pirati ’перацягваць, перасунуць’, укр. перепе́рши ’перацягнуць, перавезці’, ’перамагчы ў спрэчцы’, рус. арх. перепира́ть ’угаворваць, пераспрачаць’, польск. przeprzeć ’тс’, славен. prepírati se ’сварыцца, спрачацца’, балг. препѝрам се ’спрачацца’, ст.-слав. прѣпьрѣти ’ўгаварыць, пераканаць’. Да пера- і пе́рці (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
та́чачнік, ‑а, м.
Рабочы, які займаецца перавозкай якіх‑н. грузаў на тачцы. А колькі тут павінна было б працаваць тачачнікаў, каб перавезці такія горы грунту да дамбы! «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пераво́з, ‑у, м.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. перавозіць — перавезці.
2. Месца пераправы цераз раку, возера на пароме, лодцы і пад. Прыціх натоўп на перавозе: шафёры, цеслі, рыбакі. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
папераво́зіць, ‑вожу, ‑возіш, ‑возіць; зак., каго-што.
Перавезці з аднаго месца на другое ўсё, многае або ўсіх, многіх. [Бацька:] — Ты ведаеш той пясчаны астравок на Нёмане? Яго залівае вясной... Дык Стахей паперавозіў нас туды цішком. Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перапра́віць¹, -ра́ўлю, -ра́віш, -ра́віць; -ра́ўлены; зак., каго-што.
1. Перавезці, перавесці цераз якую-н. прастору.
П. на другі бераг. П. цераз горы.
2. Адправіць з аднаго месца ў другое, па прызначэнні.
П. зброю партызанскаму атраду.
|| незак. перапраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| звар. перапра́віцца, -ра́ўлюся, -ра́вішся, -ра́віцца (да 1 знач.); незак. перапраўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.
|| наз. перапра́ва, -ы, ж. (да 1 знач.) і перапра́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (разм.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
зве́зці, звязу́, звязе́ш, звязе́; звязём, звезяце́, звязу́ць; звёз, зве́зла; звязі́; зве́зены; зак., каго-што.
1. Возячы, даставіць куды-н., перавезці (пра ўсё, многае).
З. каменне ў кучу.
З. хлеб з поля.
2. Везучы, перамясціць зверху ўніз.
З. воз з гары.
3. Ад’язджаючы, непрыметна ўзяць з сабой і адвезці куды-н.
Паехаў і кнігу звёз.
|| незак. зво́зіць, зво́жу, зво́зіш, зво́зіць.
|| наз. звоз, -у, м. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Пераба́віць 1 ’пераадольваючы цяжкасці, пераправіць каго-небудзь, што-небудзь у іншае месца; перавезці (сена праз раку)’ (ТСБМ, Янк. 3.; навагр., Шн.), сюды ж пераба́ўка ’пераправа, перавоз’ (Гарэц., Яруш.). Да пера- і ба́віць — ба́віцца 1 (гл.). Семантыка лексемы найбліжэй да чэш. мар. baviti se ’дарэмна затрымлівацца з-за нейкай перашкоды’ і рус. разан. бавиться ’з цяжкасцю абыходзіцца’ і, магчыма, ст.-слав. бавити ’выратаваць’.
Пераба́віць 2 ’прыклікаць, паклікаць’ (навагр., Дзмітр.). Відаць, з прывабіць < ва́ба (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
перепра́вить сов.
1. (кого, что, через что) перапра́віць; (перевезти) пераве́зці; (перевести) пераве́сці;
2. (отправить, переслать) перапра́віць;
3. (исправить, переделать что-л. или всё, многое) папра́віць, вы́правіць, перапра́віць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павазі́ць, ‑важу, ‑возіш, ‑возіць; зак., каго-што.
1. Вазіць некаторы час. Павазіць збожжа на машыне. Павазіць дзяцей на санках.
2. Звезці, перавезці ўсё, многае. Павазіць усё сена. Павазіць снапы. □ — Ай ды камуна! Глядзі, як у іх усё ідзе скора і гладка: мы жыта не паспелі павазіць, а яны авёс возяць, — гаварылі сяляне суседніх вёсак. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
праве́зці, -вязу́, -вязе́ш, -вязе́; -вязём, -везяце́, -вязу́ць; правёз, -ве́зла; -вязі; -ве́зены; зак., каго-што.
1. Везучы, даставіць.
П. бліжэйшым шляхам.
2. Везучы, мінаваць што-н.
П. каля Палаца мастацтваў.
3. Перавезці з сабой у чым-н.
П. кнігі ў чамадане.
П. кантрабанду цераз граніцу.
4. Тое, што і пракаціць (у 2 знач.).
А ну, правязі мяне на машыне!^ незак. право́зіць, -во́жу, -во́зіш, -во́зіць.
|| наз. право́з, -у, м. (да 1 і 3 знач.).
|| прым. правазны́, -а́я, -о́е (да 1 знач.; спец.).
Правазная здольнасць чыгункі.
Правазная плата за багаж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)