Ва́лашыць ’пакладаць’, валашаны ’пакладаны’ (Янк. I), валашы́ць ’тс’ (Нас.). Да валах (гл.). На падставе гэтага дзеяслова ўзніклі назвы пакладаных жывёлін, назвы прафесіі і іншыя; параўн. валух ’скапец’ (Грыг.), рус.валах ’пакладаны баран, бычок, кабан’, валух ’пакладаны парсюк’, укр.валах ’пакладаны баран; той, хто пакладае’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pokładać
незак.
1. ускладаць;
pokładać nadzieje — ускладаць надзеі;
2.пакладаць; лягчаць (пра быкоў)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Патрабі́ць ’пакараць смерцю’ (Шн. 2). Параўн. ст.-рус.потрѣбити/потребит ’знішчыць’, рус.ис‑требить ’тс’, якія звязаны з дзеясловам трѣбовати: серб.-харв.трщебити ’чысціць’, славен.trębiti ’чысціць, карчаваць’, польск.trzrebić ’тс’, в.-луж.trjebić ’пакладаць’, н.-луж.tfebiś ’карчаваць, расчышчаць’. Да прасл.terъ-, якое на ўсх.-слав. моўнай тэрыторыі дало тереб‑, параўн. рус.теребить ’церабіць’, а формы з треб‑ запазычаны з ц.-слав. мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
alter
[ˈɔltər]1.
v.t.
1) зьмяня́ць, перарабля́ць; папраўля́ць
to alter a coat — дапасава́ць паліто́
to alter one’s mind — зьмяні́ць ду́мку
2) (пра жывёлу)
а) лягча́ць, паклада́ць(самца́)
б) рабі́ць бяспло́днай (са́мку)
2.
v.i.
зьмяня́цца
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
*Ліша́ць, пін.ліша́ть ’пакладаць’ (Шатал.) — фанетычны запіс зроблены не зусім правільна; драг.лэ́чатэ ’тс’ (Лучыц-Федарэц, КЭС), у якім націск на лэ́‑ пад уплывам прыметніка устар. лэ́шні, лэ́чны (цяпер лі́шні), параўн. польск.leszny ’лішні’ ў прымаўцы moszna rzecz leszna, lecz zdobi wałachy (Варш. сл.). Да прасл.lišiti ’пазбаўляць’, параўн. рус.лиша́ть, бел.ліша́цца ’пазбаўляцца’ (Ян.). Магчыма, гэта ‑э‑ ў аснове з’яўляецца архаічнымі адносінамі асноў liš‑/leh‑ (з чаргаваннем е : о), як славен.lẹ́hniti ’прыпыняць, праходзіць, пераставаць’ (гл. Куркіна, Этымалогія–72, 78–79). Прасл.lišati (sę) — ітэратыў-дуратыў на ‑(j)ati, які ўзыходзіць да lišiti < lixъ > ліхі́ (гл.) (Трубачоў, Эт. сл., 15, 154–155).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лажы́ць, ложы́ць ’класці’, лажы́цца, ложы́цца, ложы́ціса, лажы́тысь, ляга́тыса (ТСБМ, Гарэц., Др.-Падб., Нас., Бяльк., ТС, Яруш., Шат.), ’укладваць’ (Сл. паўн.-зах.), ’класціся спаць’, ’апранаць’, ’надзяваць’, ’пакладаць’ (Там жа); укр.ложити(ся) ’лажыць, лажыцца’, рус.ложить(ся), польск.łożyć (się), н.-луж.łožyś, чэш.ložiti, мар.ložiť (зах.-слав. формы ўжываюцца пераважна з прэфіксамі), славен.ložíti (lóžiti), серб.-харв.ло̀жити, чак.ložȉti, макед.ложи, ложам, балг.ложа, ст.-слав.ложити ’класці, ставіць’. Прасл.ložiti, ložǫ з’яўляюцца каўзатывам да ляжаць, які мае адпаведнікі ў германскіх мовах: гоц.lagjan, ст.-ісл.leggja, ст.-в.-ням.leggan ’класці’ (Бернекер, 1, 897; Фасмер, 2, 511; Слаўскі, 4, 250–253; Торп, 358 і інш.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Канава́л ’лекар без спецыяльнай ветэрынарнай адукацыі, які займаецца лячэннем і накладаннем коней і быкоў’, ’дрэнны ўрач, невук у медыцыне’ (ТСБМ, Бяльк., Янк. 1; мазыр., З нар. сл.; навагр., Нар. словатв.). Укр.коновал, рус.конова́л, арханг., ленінград., наўг.конева́л. Ст.-рус.коневалъ, коновалъ (XVI ст.). Запазычана са ст.-польск.konawał ’тс’ (Фасмер, 2, 311), якое з koń ’конь’ і walić ’паваліць’, напр. рус.вали́ть (каня, быка) ’пакладаць’ з першаснага значэння ’той, хто валіць (кладзе) каня перад пакладаннем’. Аднак Слаўскі (2, 426) гэту лексему адносіць у разрад прасл. (паўн.-слав.) konovalъ. І Трубачоў (Эт. сл., 10, 194) разглядае яе як прасл. разам з іншымі, падобнымі да яе: konoderъ ’каналуп’, konokradъ ’канакрад’, konopasъ ’канапас’, konoščipъ ’мядзведка, Grillotalpa vulgaris’ konovęzь ’канавязь’, konovodъ ’канавод’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
repose
I[rɪˈpoʊz]1.
n.
1) адпачы́нак -ку m.; сон сну m.
Do not disturb her repose — Не перашкаджа́й ёй адпачыва́ць
2) супако́й -ю m.
2.
v.i.
1) кла́сьціся адпачы́ць
2) адпачыва́ць, спачыва́ць, спачы́ць (і ў значэ́ньні паме́рці)
3) быць на чыі́м-н. утрыма́ньні; спадзява́цца на каго́-н.
II[rɪˈpoʊz]
v.t.
1) кла́сьці
2) паклада́ць(надзе́ю)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
fix2[fɪks]v.
1. замацо́ўваць; устана́ўліваць, устанаўля́ць
2. выраша́ць, вызнача́ць;
They fixed the rent at £100 a month. Яны вызначылі рэнту ў 100 фунтаў (стэрлінгаў) за месяц;
How are you fixed for Sunday? Якія твае планы на нядзелю?
She fixed her eyes on the clock. Яна спыніла свой позірк на гадзінніку.
fi x up[ˌfɪksˈʌp]phr. v. адрамантава́ць, прыстасава́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
спадзявацца, чакаць, пакладацца, разлічваць, здавацца □ ускладваць надзею, пакладаць надзею, мець надзею, жыць надзеяй, насіць надзею, расціць надзею, не траціць надзеі, не кідаць надзеі, цешыць сябе ілюзіяй, жыць думкай, песціць думку, гадаваць думку, рабіць стаўку
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)