f -, -en меркава́нне, здага́дка; до́мысел; падазрэ́нне
~en ánstellen — губля́цца ў здага́дках
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
падазро́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выклікае падазрэнне, недавер’е. Надазронае здарэнне. Падазронае месца. Падазроны чалавек. □ Глухімі воўчымі сцежкамі адыходзіўся Гамыра з канём, туляючыся ў кустах пры кожным падазроным шуме.Колас.Генрых выказваў да мяне падазроную ўвагу і ветлівасць.Карпюк.// Які не выклікае даверу, не можа лічыцца прыстойным. Хіба не з-за [Івана] учора Змітрок трапіў у рэстаран з падазронымі асобамі?Ваданосаў./узнач.наз.падазро́ны, ‑ага, м.Перад самым сваім адступленнем.. [фашысты] арыштавалі ўсіх падазроных.Кавалёў.// Які выклікае падазрэнне на якую‑н. хваробу. Падазроны кашаль.
2. Які падазрае, схільны падазраваць; недаверлівы. Апошні час [Антанюк] замыкаўся, рабіўся падазроны і недаверлівы.Шамякін.// Які выражае падазронасць. [Жанчына] акінула салдата падазроным позіркам.Дамашэвіч.Часта .. гаспадыня паднімала падазроныя вочы то на мужа, то на маладую настаўніцу.Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рассе́яцьсов., в разн. знач. рассе́ять;
р. насе́нне — рассе́ять семена́;
р. эне́ргію — рассе́ять эне́ргию;
р. варо́жую ко́нніцу — рассе́ять вра́жескую ко́нницу;
р. падазрэ́нне — рассе́ять подозре́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
падазро́насць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць і стан падазронага. Падазронасць учынку. Падазронасць паводзін. □ Пакуль.. [сястра] калола ў руку хворага, ён .. поўнымі падазронасці вочкамі сачыў за яе рухамі.Быкаў.
2. Падазроныя адносіны да каго‑, чаго‑н., недаверлівасць. [Гарасім] пачаў з недаверам і падазронасцю ставіцца да сваіх братоў-арандатараў.Чарнышэвіч.
3. Тое, што і падазрэнне (у 1 знач.). Дзедаў адказ адвёў падазронасць ад яго асобы.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Апынуцца ў залежнасці ад чаго‑н., падпарадкавацца чаму‑н.; стаць аб’ектам якога‑н. дзеяння. Падпасці пад шкодны ўплыў. Падпасці пад мабілізацыю. Падпасці пад падазрэнне. □ Гэты.. партызанскі генерал ваяваў на фронце барацьбы Заходняй Беларусі, калі яна падпала пад акупацыю панскай Польшчы.Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агіна́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Ухіляцца ад непасрэднага ўдзелу ў працы; туляцца, гультаяваць. Усе працуюць старанна, ніхто не агінаецца.Чарнышэвіч.— Раз! Два! Узялі! — чуваць голас Марынчука. Хто пяўся з усяе сілы, а хто агінаўся, а каму проста нельга было даступіцца.С. Александровіч.// Ухіляцца ад адказу, гутаркі, кампаніі і пад. Дзверы на работу замкнуты, падтрымкі няма, кожны агінаецца пры сустрэчы, каб і самому не падпасці пад падазрэнне.Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Árgwohn
m -s высок.падазрэ́нне, недаве́р
~ schöpfen [fássen] — падазрава́ць
~ gégen j-n hégen — адчува́ць недаве́р’е да каго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
цень, -ю, мн. -і, -яў, м.
1. Месца, заслоненае чым-н. ад сонца.
Пад дрэвамі быў ц.
2. Невыразныя абрысы фігуры, сілуэт.
У акне прамільгнуў нечы ц.
3.перан., чаго. Адлюстраванне ўнутранага стану чалавека (смутку, трывогі, болю і пад.).
Па твары прамільгнуў ц. страху.
4.перан., чаго. Здань, дух.
Цені мінулага.
Цені продкаў.
5.перан., чаго. Нязначная, вельмі малая колькасць, доля.
І ценю праўды тут няма.
6. Пра каго-н. вельмі аслабленага, худога.
Не чалавек, а ц.
◊
Кідаць ценьна каго-што (разм.) — выклікаць падазрэнне да каго-н.
Як цень (разм.) — неадчэпна (хадзіць за кім-н.).
|| прым.ценявы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рэ́ўнасць, ‑і, ж.
Пачуццё пакутлівага сумнення ў чыёй‑н. вернасці, падазрэнне ў каханні да каго‑н. другога. Так, была маладосць, вясёлая, шчаслівая, была радасць першага і адзінага кахання, боль разлукі, расчараванне, рэўнасць, пакуты.Шамякін.Увага Веры да няшчаснага Падацюка абудзіла ў Кузьмы самае неспакойнае пачуццё — рэўнасць.Дуброўскі.Аксіння не выцерпела і сказала .. [Азаркевічу] ўсю праўду пра хлопца, што ён ёй не падабаецца, але яна, каб выклікаць у Азаркевіча рэўнасць, з ім гуляла.Гурскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны; незак.
1.што. Бязладна пераплятаць (пра ніткі, валасы і пад.).
Б. валасы.
2. Гаварыць, расказваць без лагічнай сувязі; памыляцца.
3. Памылкова прымаць адно за другое.
Б. блізнят.
4. Не цвёрда разбірацца ў чым-н.
Б. словы.
Б. даты.
5. Расстройваць, разладжваць.
Б. планы.
6. Наўмысна ўскладняць, рабіць незразумелым.
Б. сляды (таксама перан.: старацца адвесці падазрэнне).
7. Умешваць каго-н. у якую-н. непрыемную справу.
|| зак.заблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1, 5 і 6 знач.), зблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1—6 знач.), пераблы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1—4 і 6 знач.) іублы́таць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 7 знач.).
|| наз.блы́танне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)