Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ма́йна1, выкл.
У мове партовых грузчыкаў, будаўнікоў і інш. — апускай уніз!; проціл. віра.
[Ад іт. ammaina— убірай парусы.]
ма́йна2, ‑ы, ж.
Абл. Шырокая трэшчына, расколіна ў лёдзе, палонка. Калі зверху на .. [лёд] .. яшчэ наваліць снегу, хуткі струмень падточыць яго і ўтворыцца «майна» — доўгая, вузкая палонка.Матрунёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наваро́чаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Павярнуць з боку на бок вялікую колькасць чаго‑н.
2. Абярнуць, перакуліць вялікую колькасць чаго‑н.
3.Разм.Наваліць, накідаць, нагрувасціць у вялікай колькасці. Там, дзе стаяла калісьці вартавая зямлянка, снарадамі наварочала цэлы пагорачак.Дубоўка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
3. пераважна безас., чаго. Намесці, нагнаць у вялікай колькасці.
Навярнула гурбы снегу.
4.што. Нахіліць у які-н. бок.
Н. цэбар.
5.чаго і без дап. Нагаварыць на каго-н. няпраўды; наплесці (разм.).
Н. на чалавека немаведама чаго.
|| незак.наваро́чваць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 2 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Навярну́ць ’схіліць, пераканаць; нахіліць, пахіснуць; нагаварыць на каго-н.’ (Гарэц.), ’прымусіць’ (астрав., Сл. ПЗБ), ’надумацца (сказаць)’ (карм., Мат. Гом.), сюды ж навярну́цца ’павярнуцца’ (мядз., Жыв. сл.), ’адведаць’ (круп., «Полымя», 1980, 8, 253). Да вярну́ць з развіццём семантыкі ад ’вярнуць назад’, ’прымусіць адступіць’ да ’адведаць’, ’наваліць’, ’схіліць да чаго-н.’ і г. д., характэрнай для большасці славянскіх моў, параўн. укр.навернувся в хату, польск.nawrócić grzesznika (= схіліць да пакаяння), серб.-харв.навр́нути се ’зайсці, наведаць’ і інш., відаць, адлюстроўвае, акрамя шматзначнасці каранёвай марфемы, разгорнутую сінанімію прэфікса на-.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
breit
a шыро́кі; разле́глы
zwei Méter ~ — шырынёй два ме́тры
◊ er hat éinen ~en Búckel — разм. на яго́ мо́жна навалі́ць усё, што хо́чаш
sich ~ máchen — рассе́сціся; развалі́цца; (ёмка) уладкава́цца; разм. задзіра́ць нос уго́ру
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
2.чаго. Налажыць, накідаць многа чаго‑н.; наваліць. Навярнуць гару камення. □ Здорава фрыцы партызан баяліся — зямлі болей як у два метры навярнулі [да сцяны хаты].Савіцкі.
3.пераважнабезас.чаго. Намесці, нагнаць у вялікай колькасці. За ноч навярнула гурбы снегу.
4.што. Нахіліць, схіліць у які‑н. бок. Навярнуць слупы.
5.перан.; кагонашто. Разм. Прыахвоціць да чаго‑н. Навярнуць на рыбалоўства.
6.чаго і без дап.Разм. Нагаварыць на каго‑н. няпраўды; наплесці. [Матка:] — Навярнуў [нехта] такога, што страх слухаць! На хлопца, які век птушаняці не зачапіў!Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
dopadać
Iнезак.разм.
kogo/czego, do kogo/czego1. дабягаць, дабірацца; дасягаць да каго/чаго;
2. хапаць каго/што; накідвацца на каго/што
IIзак.
наваліць (пра снег); наліць (пра дождж)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)