Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
uprzejmie
1. далікатна, ветліва, ласкава, міла;
2. калі ласка; будзьце ласкавы;
proszę uprzejmie — калі ласка (у адказ на падзяку);
dziękuję uprzejmie — шчыра дзякую
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
мёд, мёду, М мёдзе, м.
1. Салодкае сіропападобнае рэчыва, якое выпрацоўваюць пчолы з нектару кветак. Ліпавы мёд. □ Але як весела і міла Тут пчолка ў вуллях гаманіла! І як прыемна пахла мёдам!Колас.Ануфрэіха прыносіць мне вялікую міску з мёдам.Бядуля.// Пра саладкаватую духмянасць кветак, травы і г. д. Па пояс тут вырасце грэчка І мёдам запахнуць палі.Панчанка.
2. Напітак, прыгатаваны з гэтага рэчыва. Мёд, віно ў жбанах б’е пенай, Як бы мора тое.Купала.І я на тым вяселлі быў, мёд, віно піў.Якімовіч.
•••
Падзевы мёд — мёд, які вырабляецца пчоламі з падзі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Suus rex reginae placet
Кожнай царыцы падабаецца свой цар.
Каждой царице нравится свой царь.
бел. Князь да княгіні, а кожнаму міла свая Кацярына.
рус. Князю княгиня, крестьянину Марина, а всякому своя Катерина (мила). Всякому мужу своя жена милее. Всякому своя милая хороша. Чья жена хороша, а мне своя мила. Фетинья стара, да Федоту мила.
фр. A chacun sa chacune (Каждому своя [подружка]).
англ. Every man to his taste (У каждого человека свой вкус).
нем. Jeder hat das Seine lieb (Каждому своё мило).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Ut fructus florem, sequitur dulcendo laborem
Як кветка не бывае без плода, так праца не бывае без асалоды.
Как цветок не бывает без плода, так труд не бывает без наслаждения.
бел. Работа міла, ды дзень малы. Горка часам праца, ды хлеб ад яе салодкі. Працуеш і смак чуеш.
рус. Любовь и труд счастье дают. Работа веселит сердце человека. Каждое дело любовью освещается.
фр. Le travail abrège des heures (Работа сокращает часы/время).
англ. What we do willingly is easy (Что делаем с желанием ‒ легко).
нем. Arbeit ist der Ehre Mutter (Труд ‒ мать чести).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Saepe facit pietas hoc, [quod] nequit ipsa potestas
Часта каханне робіць тое, [чаго] не можа зрабіць улада.
Часто любовь делает то, [чего] не может сделать власть/сила.
бел. Для сябра свайго сэрца ўкалупнуў бы. Дзе міла ‒ сем вёрст не крыва.
рус. Любовь годы побеждает. Любовь и смерть преград не знают. Любовь сильнее страха смерти. Для милого дружка и серёжку из ушка.
фр. Amour et mort rien n’est plus fort (Нет ничего сильнее, чем любовь и смерть).
англ. Love makes all hearts gentle (Любовь смягчает все сердца). Honey catches more flies than vinegar (Мёд ловит больше мух, чем уксус).
нем. Liebe überwindet alles (Любовь преодолевает всё).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
гнілы́, ‑ая, ‑ое; ‑а.
1. Разбураны гніеннем; стары, збуцвелы, спарахнелы. Гнілое бервяно. Гнілы пень. Гнілыя яблыкі. □ Гнілая шалёўка не трымалася на цвіках і сыпалася ўніз спарахнелымі кавалкамі.Чорны.// Застаялы, затхлы (пра ваду, паветра і пад.). Гнілая вада. Гнілы пах. □ Ззаду застаўся доўгі і небяспечны шлях: пераправа праз гнілыя стаячыя рэкі, праз небяспечныя багны.Самуйлёнак.//перан. Хваравіты, слабы (пра чалавека). Хоць дзіцятка гніла, але бацьку міла.Прыказка.
3.перан. Састарэлы, непрыгодны, нездаровы. Гнілая тэорыя. □ Рукой пралетарскаю смелай Гнілы стары лад зруйнаваны.Купала.//узнач.наз.гніло́е, ‑ога, н. Аджытае, непрыгоднае. Мы скінеш з дарогі астаткі гнілога.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
mile
міла, люба, хораша; прыемна;
mile spędzić czas — прыемна правесці час;
mile widziany — жаданы (дарагі) госць;
goście mile widziane — (форма запрашэння на дыскусіі, сходы, даклады і інш.) шчыра запрашаюцца ўсе...; запрашаем...
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Ubi dolet, ibi manus adhibemus
Дзе баліць, туды рукі цягнем.
Где болит, туда руки протягиваем.
бел. Дзе баліць, там ручка, а дзе міла, там вочка. Дзе свярбіць, там і чэшуць. Язык заўсёды трэцца аб хворы зуб.
рус. Где мило, там глаза, где больно, там рука. Где зудит, там и чешут. Где мило, там глядь да глядь, где больно, там хвать да хвать.
фр. La langue va où la dent fait mal (Язык идёт туда, где болит зуб).
англ. Don’t take your harp to the party (He бери свою арфу на вечеринку, т. е. не отягощай других своими проблемами).
нем. Wo der Schmerz ist, da ist auch die Hand (Где боль, там также и рука).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)