1. Здольнасць заўважыць і паказаць у камічнай, дабрадушна-смешнай форме чые‑н. слабасці, недахопы. Чалавек з гумарам. □ Брыгадзір расказвае пра хлопца з яўным замілаваннем, з гэткім харошым задушэўным гумарам.Дадзіёмаў.
2. Мастацкі прыём у творах літаратуры і мастацтва, заснаваны на паказе чаго‑н. у камічнай, дабрадушна-смешнай форме, а таксама літаратурны або мастацкі твор, заснаваны на гэтым прыёме. Аддзел сатыры і гумару ў газеце.
3. Настрой, гумор. Князь насупіўся, што кухар папсаваў яму добры гумар.Гарэцкі.Пан Крулеўскі не мог захаваць свайго добрага гумару.Колас.
[Англ. humour.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Non coquus semper, cui longus culter adhaeret
Не заўсёды кухар той, у каго доўгі нож.
Не всегда повар тот, у кого длинный нож.
бел. Не ўсякі хворы, хто стогне. Не ўсе птушкі лётаюць. Каб голас быў ‒ і рыбка песню спела б.
рус. Не все те повара, у кого ножи длинные. Приметы в свете часто лгут: не всякий плут, кто видом худ (И. Крылов).
фр. Ce n’est pas la robe qui fait le médecin (Не платье/одежда делает врачом).
англ. It’s not the hood that makes the monk (Монаха делает не клобук).
нем. Es sind nicht alle Köche, die lange Messer tragen (Не все повара носят длинные ножи).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
poor
[pʊr]1.
adj.
1) бе́дны
2) благі́, дрэ́нны, не зусі́м до́бры
a poor crop (cook) — благі́ ўраджа́й (ку́хар)
poor soil (health) — дрэ́нная зямля́ (здаро́ўе).
3) сьці́плы, мізэ́рны, недастатко́вы
4) бе́дны, няшча́сны
5) невялі́кі, малы́
a poor chance — малы́ ша́нец, ма́ла надзе́і
2.
n. the poor
бе́дныя лю́дзі; лю́дзі, што жыву́ць у няста́чы
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
спатьнесов., в разн. знач. спаць;
◊
спит и ви́дит спіць і сніць;
ла́вры спать не даю́т ла́ўры спаць не даю́ць;
спать ве́чным сном спаць ве́чным сном;
кто спит, (тот) не греши́тпосл. хто спіць, той не грашы́ць;
солда́т спит — слу́жба идётпогов.ку́хар спіць, а булён кіпі́ць; ба́бка спіць, а гусе́й пасе́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
слу́жбав разн. знач. слу́жба, -бы ж.;
во́инская слу́жба во́інская слу́жба;
слу́жба свя́зи слу́жба су́вязі;
поступи́ть на слу́жбу паступі́ць на слу́жбу;
верну́ться со слу́жбы вярну́цца са слу́жбы;
◊
не в слу́жбу, а в дру́жбупогов. не па слу́жбе, а па дру́жбе;
солда́т спит — слу́жба идётпогов.ку́хар спіць, а булён кіпі́ць; ба́бка спіць, а гусе́й пасе́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
хво́ры, ‑ая, ‑ае.
1. Які хварэе на якую‑н. хваробу. Хворы кухар стагнаў на ложку ў сваёй каморцы.Гарэцкі./узнач.наз.хво́ры, ‑ага, м.; хво́рая, ‑ай, ж. Пра чалавека. Агледзеўшы хворага, Наташа пераканалася, што яе дапамога сапраўды была тэрмінова неабходная.Краўчанка.Дактары па два разы на суткі прыходзілі да хворай.Пальчэўскі.
2. Пашкоджаны хваробай (пра цела і яго часткі). Цягнучы хворыя ногі ў валёнках, ідзе да Юркі бабуля.Брыль.[Люба] памачыла халоднай вадой хворае месца і завязала хустку.Чорны.Голас чароўны з тугою звінеў Пра птушку маленькую з хворымі грудкамі.Панчанка.//перан. Растрывожаны, неспакойны. Далёкае неба, сіняе неба!.. Чаму не асушыш нашы горкія слёзы? Не супакоіш хворую душу і сэрца?Колас.// Які сведчыць аб хваробе, хваравітым стане. Сымоніха.. ціха, слабым, хворым голасам кажа: — Сымонка! што ты робіш?Бядуля.// Пашкоджаны хваробай (пра расліны і іх плады). [Андрэй] бачыў перад сабою.. Калхіду — гнуткае трапяткое трысцё, хворыя лясы, ўзвышшы курганоў.Самуйлёнак.//(звычайназадмоўем «не»)узнач.вык.Разм. Магчы, быць здольным (зрабіць што‑н.). [Гарлахвацкі:] Ты б рамізніка ўзяла. [Анна Паўлаўна:] Не хворы і сам занесці.Крапіва.
3. Ненатуральны, ненармальны, празмерны. Хворае.. ўяўленне [Вялічкі] ўзнімала аслабелыя сілы да раптоўных парываў, якія тут жа ападалі.Чорны.
•••
Венерычны хворы — той, хто хварэе венерычнай хваробай.
Валіць (зваліць) з хворай галавы на здаровуюгл. валіць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)