Кажура́ ’скурка (на гародніне)’ (Др.-Падб.), кажурына ’тс’ (ТСБМ, Шат.). Цяжка па некалькіх фіксацыях меркаваць аб статусе слова. Рус. кожура ’тс’ (у Даля без геаграфіі). З ‑ур‑суфіксацыяй ад кожа (гл.); Шанскі (11, 8, К) прыводзіць рус. дыял. снежура ’снег, які прамок ад вады’, што сведчыць аб экспрэсіўным характары суфіксацыі ў разглядаемым слове. Да бел. кажурына можна прывесці наступныя адпаведнікі: ст.-рус., наўг., пск. кожурина ’кара дрэва’, наўг. ’кавалак драўнянай кары’, буйск., кастрам., калін. ’скурка на пладах насення’. Аб суадносінах гэтых слоў (інавацыя? запазычанне?) меркаваць цяжка. Параўн. кажурына ’кусок аўчыны’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
подде́льный (подделанный) падро́блены; (фальшивый) фальшы́вы; (ненастоящий) несапра́ўдны; (фальсифицированный) фальсіфікава́ны; (искусственный) шту́чны; (притворный) прытво́рны, няшчы́ры;
подде́льные докуме́нты падро́бленыя (фальшы́выя, несапра́ўдныя) дакуме́нты;
подде́льная ко́жа шту́чная ску́ра;
подде́льная коса́ фальшы́вая каса́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прырасці́ сов.
1. прирасти́; приживи́ться;
ску́ра ~сла́ — ко́жа приросла́ (приживи́лась);
2. перен. прирасти́;
п. да ме́сца — прирасти́ к ме́сту;
3. прирасти́; увели́читься;
ста́так за год прыро́с — ста́до за год приросло́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Omnis sibi malle melius esse quam alteri
Кожны сябе любіць больш, чым другога.
Каждый себя любит больше, чем другого.
бел. Свая кашуля бліжэй да цела. Бліжэй кашуля, чым кабат.
рус. Своя рубашка ближе к телу. Всякий сам себе ближе. Все люди свои, да всяк любит себя. В друге стрела, как во пне, а в себе, как в сердце. Всяк сам себе дороже. Свинье не до поросят, коли самоё на огонь тащат. Сова о сове, а всяк о себе.
фр. La chaire est plus proche du corps que la chemise (Кожа ближе к телу, чем рубашка).
англ. Self comes first (Я важнее всего).
нем. Jeder ist sich selbst der Nächste (Каждый сам себе самый близкий).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
рабро́ ср.
1. мн. рэ́бры анат. ребро́;
2. мат. ребро́;
◊ палічы́ць (пералічы́ць) рэ́бры — (каму) пересчита́ть рёбра (кому);
адны́ рэ́бры — ко́жа да ко́сти;
за маё дабро́ ды мне ў р. — погов. за моё добро́ да мне в ребро́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Кажуры́на 1 ’кусок аўчыны’ (БРС, ТСБМ, КЭС, лаг.; Шат.), кажурынко ’кажух’ (Федар. рук.), кажуронак ’тс’ (Бядуля). Як і ў папярэднім выпадку, нельга адназначна меркаваць аб статусе бел. слова. Адпаведнікі — у рус. мове, параўн. кожурина (у Даля без геаграфіі) ’кусок закарэлай скуры, аўчыны і да т. п.’, пск., асташ., цвяр., вышагар., алан. ’дрэнны, закарэлы кажух’. Да значэння ’кажух’ параўн. рус. валаг., наўг., кастр., смал. і інш. кожурина ’скура (авечкі і пад.)’; значэнне ’кавалак аўчыны’ паводле суфікса in‑a. Утвораны гэтыя словы ад кожура, кантынуант апошняга засведчаны рускімі гаворкамі. Кажура пск. ’скура, пераважна свіная’, перм. баранья кожура, свярдл. ’скура цяляці’, кадн., валаг., пск. ’луска’ і інш., далей да кожа (гл.). Суфіксацыя ‑ур‑, відаць, экспрэсіўная, параўн. рус. дыял. кожурина ’худы замардаваны конь’, кожура ’скура жабы’, ’тоўстая скура’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сы́рамяць ’нядубленая скура, сырыца’ (ТСБМ), сырамя́тны ’зроблены з сырыцы’ (ТСБМ, Бяльк.), сы́раметны ’скураны’ (Касп.), сы́рамяць, сы́рмець, сы́рміць ’сырыца’ (Сл. ПЗБ), су́рамяць ’тс’, сурамя́тны ’зроблены з сырыцы’ (карэліц., Нар. лекс.), сырымыць, сыръмяць ’гужык у цэпе’ (кругл., маг., ДАБМ, камент., 829), су́рамятка ’раменная ці вяровачная частка пугі’ (стаўб., З нар. сл.), сурамя́ць, сурамя́зь ’сырамяць’ (Сл. ПЗБ), су́рметка ’папруга, повад з сырамяці’ (Сл. ПЗБ), сыро́мец ’вузкая палоска з нявырабленай скуры’ (Сцяшк.), сюды ж, відаць, сы́рамаць ’сырыя дровы’ (Мат. Гом.), сыромі́ть ’амаль дарма’: сыроміть оддала півня (кобр., Сл. Брэс.). Рус. сы́ромять ’сырыца’, сыромя́тный ’выраблены з сырыцы’. Да сыры і мяць (гл.), параўн. кажамя́ка (гл.) і адзначанае ў Даля (IV, 376) “кожа… выделанная очисткой и сильным мятьем”. Да значэння ’сырыя дровы’ параўн. сыромля ’тс’, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
нечувстви́тельный
1. нечуллі́вы; (нечуткий) нячу́лы;
нечувстви́тельная ко́жа нечуллі́вая ску́ра;
нечувстви́тельный к хо́лоду нечуллі́вы да хо́ладу;
нечувстви́тельный к красоте́ нечуллі́вы да хараства́;
нечувстви́тельное се́рдце нячу́лае сэ́рца;
2. (неощутимый) неадчува́льны; (незаметный) непрыме́тны, разг. непрыкме́тны;
нечувстви́тельным о́бразом неадчува́льна (непрыме́тна).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
не́жный
1. пяшчо́тны, ла́ска́вы;
не́жный взгляд пяшчо́тны по́гляд;
2. (деликатный) даліка́тны; (хрупкий) кво́лы; (тонкий) то́нкі; (мягкий) мя́ккі; (приятный) прые́мны;
не́жный го́лос прые́мны го́лас;
не́жная ко́жа мя́ккая (даліка́тная) ску́ра;
не́жный за́пах прые́мны (то́нкі) пах;
не́жный во́зраст дзіця́чы ўзрост.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
растяну́ться
1. в разн. знач. расцягну́цца, мног. парасця́гвацца;
ко́жа растяну́лась ску́ра расцягну́лася;
сухожи́лия растяну́лись сухажы́лле расцягну́лася;
рези́на растяну́лась гу́ма расцягну́лася;
рабо́та растяну́лась на неде́лю рабо́та расцягну́лася на ты́дзень;
2. (лечь во всю длину, упасть всем телом) вы́цягнуцца;
растяну́ться на дива́не вы́цягнуцца на кана́пе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)