Рэ́піць ’заўзята, з захапленнем граць, скакаць’ (Сцяшк. МГ). Ад рыпаць 2 (гл.). Чаргаванне ы : э, магчыма, пад уплывам польск. rzępolić ’кепска граць на скрыпцы’, rzępak ’музыка’, rzępolą ’той, хто кепска грае на скрыпцы’. Польскія словы Брукнер звязвае з rząp ’хвасцец, зад’ (Брукнер, 474), што неверагодна. Можна таксама дапусціць уплыў назвы народнага танца Рэпка > рэпіць ’скакаць або граць Рэпку’ > ’граць, скакаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ске́псціць ‘схібіць, памыліцца’, ске́псьціцца ‘блажэць, пагаршацца’ (Ласт., Некр. і Байк.), ске́псіцца ‘сапсавацца’ (Касп.), ске́пціцца ‘тс’ (карэліц., Нар. словатв.). Да кепскі, кепска (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
podle
1. подла; падступна;
2. кепска; блага
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
◎ Ледая́к ’нязручна, кепска’ (гродз., Сл. паўн.-зах.). Утво рана, відавочна, з *ледаякі (параўн. чэш. ledajaky ’які-не будзь’). Да леда і як (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
mizernie
1. блага, кепска, дрэнна, мізэрна;
mizernie wyglądać — блага (кепска) выглядаць; мець благі (кепскі) выгляд;
2. убога, бедна
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
устро́йства, ‑а, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. устройваць — устроіць і устройвацца — устроіцца.
2. Канструкцыя чаго‑н. Транспартнае ўстройства на лініі, якую адладжвала Галя, працавала кепска. Арабей.
3. Прыбор, механізм, прыстасаванне. Лічыльна-рашаючае ўстройства. Рэгулюючае ўстройства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нехорошо́ нареч., безл., в знач. сказ. нядо́бра; бла́га, дрэ́нна, ке́пска; пага́на;
нехорошо́ поступи́ть нядо́бра зрабі́ць;
э́то нехорошо́ гэ́та нядо́бра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
niedowidzieć
незак. кепска бачыць; мець кепскі зрок; недабачваць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
цецяру́к, цецерука, м.
Птушка сямейства цецеруковых атрада курыных з чорным (у самак — стракатым) апярэннем. На белыя галіны бяроз садзіцца чарада цецерукоў. Ігнаценка. На гэтым месцы цецерукі збіраюцца такаваць, гуляюць, б’юцца. Маўр.
•••
Цецярук глухі — пра чалавека, які кепска чуе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Непадчу́жду (ніпадчу́жду) ’недарэчы, кепска, не на карысць’ (Бяльк.). Няясна; незвычайная фанетыка (спалучэнне жд < *dj?) прымушае бачыць у аснове ст.-слав. чюѫдъ, гл. чужы, аднак пры гэтым цяжка вытлумачыць семантыку.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)