тапа́з

‘каштоўны камень; ювелірны выраб’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. тапа́з тапа́зы
Р. тапа́за тапа́заў
Д. тапа́зу тапа́зам
В. тапа́з тапа́зы
Т. тапа́зам тапа́замі
М. тапа́зе тапа́зах

Крыніцы: krapivabr2012, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

александры́т, -у, М -ры́це, м.

Каштоўны камень, які змяняе свой колер ад ізумруднага (днём) да цёмна-чырвонага (пры штучным асвятленні).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ізумру́д

‘каштоўны камень; ювелірны выраб’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. ізумру́д ізумру́ды
Р. ізумруда ізумру́даў
Д. ізумру́ду ізумру́дам
В. ізумру́д ізумру́ды
Т. ізумру́дам ізумру́дамі
М. ізумру́дзе ізумру́дах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

я́хант

‘каштоўны камень; ювелірны выраб’

назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне

адз. мн.
Н. я́хант я́ханты
Р. я́ханта я́хантаў
Д. я́ханту я́хантам
В. я́хант я́ханты
Т. я́хантам я́хантамі
М. я́ханце я́хантах

Крыніцы: krapivabr2012, nazounik2008, sbm2012, tsblm1996, tsbm1984.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)

мо́ка, нескл., н.

Каштоўны гатунак кавы.

[Ад назвы порта Мока на поўдні Аравійскага паўвострава.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біруза́, -ы́, ж.

Каштоўны непразрысты камень блакітнага або зеленаватага колеру.

|| прым. бірузо́вы, -ая, -ае.

Б. пярсцёнак.

Бірузовыя хвалі (колерам падобныя на бірузу).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

самацве́т, -у, М -цве́це, мн. -ы, -аў, м.

Самацветны каштоўны камень з чыстым тонам афарбоўкі ці празрысты з яркім бляскам.

Уральскія самацветы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

грана́т², -у, М -на́це, м.

Мінерал класа сілікатаў каштоўны камень пераважна цёмна-чырвонага колеру.

|| прым. грана́тавы, -ая, -ае.

Г. бранзалет.

Г. колер.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

брылья́нт, -а, М -нце, мн. -ы, -аў, м.

Каштоўны камень: агранены і адшліфаваны алмаз.

|| прым. брылья́нтавы, -ая, -ае.

◊

Брыльянтавае вяселле — шасцідзесяцігоддзе шлюбнага жыцця.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

антыква́рны, -ая, -ае.

1. Старадаўні і каштоўны.

Антыкварная ваза.

2. Які мае адносіны да гандлю старадаўнімі рэчамі.

А. магазін.

|| наз. антыква́рнасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)