вя́зка ж.
1. (действие) вя́зка, -кі ж., вяза́нне, -ння ср.;
2. (связка чего-л.) прост. вя́зка, -кі ж., звя́зак, -зка м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
растяже́ние
1. (действие) расця́гванне, -ння ср.; рассціла́нне, -ння ср.; см. растя́гивать, растя́гиваться 1;
2. (состояние) расцяжэ́нне, -ння ср.;
растяже́ние свя́зок расцяжэ́нне звя́зак;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Свя́сла ‘нізка лыка’ (калінк., Сл. ПЗБ; калінк., рэч., ЛА, 4), свя́слы, свясло́ (лоеў., хойн., ЛА, 4). Укр. дыял. свʼя́сла ‘звязка прадметаў’, рус. свя́сло ‘перавясла’, ст.-рус. съвясло ‘звязак, пучок’. З *съвязсло, ад *vęzati ‘вязаць’ з суф. ‑сло, як у вясло, гл. вязаць (Фасмер, 3, 584). ЕСУМ (5, 199) дапускае непасрэдны працяг прасл. *sъvęzslo. Сюды ж, відаць, балг. свесло́ ‘звязка гронкаў вінаграду або кукурузы’, гл. Выгленаў, БЕ, 1970, 2–3, 216–218; БЕР, 6, 540.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
pęk, ~u
м. пук; вязка; звязак;
pęk listów — пук пісьмаў;
pęk strzał — пук стрэл;
pęk kwiatów — пук кветак
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
strain1 [streɪn] n.
1. нагру́зка; напя́тасць, на цяжэ́нне;
break under the strain ірва́цца ад нагру́зкі
2. напру́жанне, намага́нне; перагру́зка;
suffer from mental/nervous strain паку́таваць ад разумо́вай/нерво́вай нагру́зкі
3. расцяжэ́нне (звязак, цягліцаў і да т.п.);
a painful strain балю́чае расцяжэ́нне
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Багла́й ’гультай, абібок, лежабок, непаваротлівы чалавек’ (Нас., Бяльк., Інстр. лекс., Др.-Падб., параўн. Гарэц.). Рус. дыял. багла́й ’гультай, дармаед’, укр. багла́й, баглі́й. Фасмер (1, 102) лічыць, што зыходзіць трэба з *багла́й ’кавалак дрэва’ (адносна семантыкі параўн. дуб ’дрэва; дурны чалавек’), і параўноўвае гэта слова з баго́р, рус. бага́й, бага́н ’жардзіна з кручком; доўгая жардзіна’ і г. д. Але ўся гэта група слоў не мае надзейнай этымалогіі. Анышкевіч (Словарь, 64) параўноўвае з серб.-харв. ба̏гља ’звязак сена, саломы’, рум. а se bâhlí ’псавацца, гнісці’. Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
бунт 1, ‑у, М ‑нце, м.
Стыхійнае паўстанне, мяцеж. Стралецкі бунт. Кулацкі бунт. □ Грозны вагар зямельных бунтаў пакаціўся па неабсяжных прасторах царскай Расіі, скутай астрогамі і ланцугамі няволі, пакаціўся бляскам пажараў, клубамі дыму, афарбоўваючы ў крывавы колер халоднае асенняе неба. Колас. // Спрэчка, сварка. [Гаспадыня:] — Ды яна [наймічка], разбойніца, бунт узняла. Не пайду, кажа, у Граева служыць. Бажко. // перан. Пратэст, абурэнне. У грудзях яе [Мікалаеўны] пачаўся сапраўдны бунт зняважаных пачуццяў. Гамолка.
бунт 2, ‑а, М ‑нце, м.
Звязак, кіпа; стос.
[Ад ням. Bund — звязак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Грамада́ ’натоўп, гурт; вясковая абшчына’ (БРС, Шат.), таксама грама́да (Касп.). Прасл. *gromada (: *gramada). Параўн. рус. грома́да, укр. грома́да, польск. gromada, чэш. hromada, далей паўд.-слав. (пераважна ў значэнні ’куча’, ’каменне’, ’гара’ і да т. п.): балг. грома́да, серб.-харв. гро̀мада, грома́да, славен. grmáda, gromáda. Роднаснае: ст.-інд. grāma‑ ’натоўп, гурт; вёска, абшчына’, лац. gremium ’бярэмя, ахапак, звязак’. Гл. Трубачоў, Эт. сл., 7, 103; Фасмер, 1, 460–461, Слаўскі, 1, 347–348 (апошні спецыяльна адзначае сувязь з балт. мовамі, аднак Трубачоў, там жа, мяркуе, што літ. grãmatas хутчэй запазычанне са слав.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
звя́зка, ‑і, ДМ ‑зцы, ж.
1. Дзеянне паводле дзеясл. звязваць — звязаць (у 2 знач.).
2. Некалькі аднародных прадметаў, звязаных разам. Звязка ключоў. Звязка кніг. Звязка гранат. // Група альпіністаў, якія ідуць адзін за адным, звязаўшыся вяроўкай.
3. Сухажылле, якое змацоўвае часткі шкілета або асобныя органы цела. Расцяжэнне звязак. Мышачныя звязкі.
4. Частка суджэння, якая злучае суб’ект з прэдыкатам. Адмоўная звязка.
5. Дапаможны дзеяслоў, які з’яўляецца часткай састаўнога выказніка. Дзеяслоў-звязка «быць».
•••
Галасавыя звязкі — дзве эластычныя складкі на ўнутранай паверхні сценак гартані, якія служаць для ўтварэння гуку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вібра́та
(іт. vibrato, ад лац. vibrare = дрыжаць, вагацца)
спосаб выканання пры ігры на струнных музычных інструментах і пры спяванні, калі дрыжанне гуку, голасу дасягаецца дрыжаннем пальца левай рукі на струне або звязак галасавога апарата.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)