прасціна́, ‑ы;
Прадмет пасцельнай бялізны — доўгі і шырокі кавалак тканіны, пераважна белай, які рассцілаецца на матрац або падкладваецца пад коўдру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прасціна́, ‑ы;
Прадмет пасцельнай бялізны — доўгі і шырокі кавалак тканіны, пераважна белай, які рассцілаецца на матрац або падкладваецца пад коўдру.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пало́к, ‑лка,
1. Нары паміж печчу і ложкам або паміж печчу і супрацьлеглай сцяной уздоўж глухой сцяны ў сялянскай хаце.
2. Памост у лазні, на якім парацца.
3.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
покры́тый
1. (закрытый) накры́ты,
2. (обитый) абі́ты, абабі́ты; (обшитый тканью) пакры́ты, паця́гнуты;
3. (окутанный) пакры́ты; (тучами, облаками) абкла́дзены,
4. (заглушённый) заглу́шаны;
5.
6. (о долгах, счетах, издержках) пакры́ты; (оплаченный) апла́чаны;
7. (скрытый) пакры́ты;
8. (о расстоянии) пакры́ты;
9.
10. (случённый) пакры́ты;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Дыва́н 1 ’дыван, пакрывала на ложак’ (
Дыва́н 2 ’мяккая мэбля на спружынах’ (
Дыва́н 3 ’дыван, дзяржаўная рада ў Турцыі; месца пасяджэнняў; збор арыентальных твораў’ (
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пірамі́да, ‑ы,
1. Мнагаграннік, асновай якога з’яўляецца многавугольнік або трохвугольнік, а бакавыя грані — трохвугольнікі з агульнай вяршыняй.
2. Вельмі вялікае каменнае збудаванне з чатырохвугольнай асновай і трохвугольнымі бакавымі паверхнямі, вяршыні якіх ўтвараюць востры вугал, якое служыла грабніцай фараонам у Старажытным Егіпце.
3. Куча складзеных прадметаў, якая мае шырокую аснову і звужаецца ўверсе.
4. Акрабатычная фігура з групы людзей, якія становяцца адзін аднаму на плечы.
5. Адзін з найбольш распаўсюджаных відаў більярднай гульні ў 16 шароў.
6. Станок для захоўвання вінтовак, а таксама вінтоўкі, састаўленыя ў кучку, звужаную ўверсе.
[Грэч. pyramis.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насу́праць і насупро́ць,
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тума́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да туману 1 (у 1 знач.); які ўтвораны туманам, складаецца з яго.
2. Расплыўчаты, няясны; бачны як праз туман.
3.
4.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ле́гчы, лягу, ляжаш, ляжа; ляжам, ляжаце, лягуць;
1. Прыняць ляжачае, гарызантальнае становішча (пра чалавека і жывёл);
2. Размясціцца спаць, адпачываць.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9. Прыняць якое‑н. становішча, узяць які‑н. напрамак (пра самалёты, судны).
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пры,
Спалучэнне з прыназоўнікам «пры» выражае:
Прасторавыя адносіны
1. Ужываецца для ўказання на непасрэдную блізкасць ад якога‑н. месца.
2. Ужываецца для ўказання на прадмет, установу ці арганізацыю, якія ўключаюць у свой склад што‑н. дапаможнае, падсобнае.
3. Ужываецца для ўказання на месца, установу і пад., дзе хто‑н. займае якое‑н. службовае становішча або дзе што‑н. адбываецца.
Часавыя адносіны
4. Ужываецца для ўказання на падзею ці з’яву, у момант якой адбываецца што‑н.
5. Ужываецца для ўказання на эпоху, перыяд, час, на працягу якіх што‑н. адбываецца, здзяйсняецца.
Аб’ектныя адносіны
6. Ужываецца для ўказання на прадмет, які знаходзіцца ў наяўнасці, які ёсць у каго‑н.
7.
8. Ужываецца для ўказання на асобу, у якой хто‑н. знаходзіцца, жыве.
Акалічнасныя адносіны
9. Ужываецца для ўказання на якую‑н. з’яву, акалічнасць, якія суправаджаюць што‑н.
10. Ужываецца для ўказання на асобу ці калектыў, у прысутнасці якіх што‑н. адбываецца.
11. Ужываецца для ўказання на стан, у якім хто‑, што‑н. знаходзіцца.
Прычынныя адносіны
12. Ужываецца для ўказання на прычыну, падставу чаго‑н.
13. Ужываецца для ўказання на наяўнасць якіх‑н. уласцівасцей, якасцей і пад., якія выклікаюць што‑н., з’яўляюцца прычынай чаго‑н. або падставай для чаго‑н.
Умоўныя адносіны
14. Ужываецца для ўказання на падзею, факт або абставіны, якія з’яўляюцца ўмовай для ажыццяўлення чаго‑н.
Уступальныя адносіны
15. Ужываецца для ўказання на прадмет або абставіны, нягледзячы на якія што‑н. існуе, адбываецца.
•••
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)