Пе́кальнік ’той, хто адпраўляе ў пекла’ (Рам.), смал. пеке́льнік ’памагаты д’ябла’, укр. пеке́льник ’д’ябал, жыхар пекла’. Запазычана з польск. piekielnik ’д’ябал; асуджаны на вечныя пакуты; бязбожнік; скандаліст’ < ст.-чэш. pekelník ’д’ябал; пракляты чалавек у пекле’ са зменай націску пад уплывам пе́кла, параўн. пяке́льны (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

секунда́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. Сведка і пасрэднік кожнага з удзельнікаў дуэлі. О, д’ябал! Зноў разважлівыя секунданты Зарадзілі нашу зброю Не тымі набоямі... Сіпакоў.

2. Пасрэднік і памочнік удзельніка спартыўнага спаборніцтва.

[Ад лац. secundans, secundantis — які садзейнічае, дапамагае.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

demon [ˈdi:mən] n. дэ́ман, д’я́бал, сатана́, чорт, нячы́сцік

♦

the demon drink BrE, joc. алкаго́льны напо́й

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

люцы́пар

(польск. lucyper, ад лац. lucifer = той, хто прыносіць святло)

сатана, д’ябал.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэ́ман

(гр. daimon = бажаство, дух)

злы дух, нячыстая сіла, д’ябал у хрысціянскай міфалогіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

дэ́ман, ‑а, м.

1. У старажытнагрэчаскай міфалогіі — бажаство, дух, істота, нешта сярэдняе паміж чалавекам і богам.

2. У хрысціянскай міфалогіі — д’ябал, злы дух, нячыстая сіла.

3. перан. Уст. Увасабленне якой‑н. страсці, заганы і пад.

[Грэч. daimōn.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

lucyper

м. люцыфер; сатана; д’ябал, чорт; люцыпар

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

сатана́ миф., бран. сатана́, -ны́ м.; д’я́бал, -бла м., чорт, род. чо́рта м.; разг. шама́н, -на́ м.;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

во́бцас

(польск. obces, ад лац. obcessus = шалёны, у якім сядзіць д’ябал)

стрымгалоў, адразу, хутка.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Дыя́вал ’д’ябал’ (Нас.). Рус. дья́вол, укр. дия́вол, дія́вол. Усх.-слав. лексемы запазычаны праз ц.-слав. мову прама з грэч. διάβολος ’тс’. Гл. Фасмер, 1, 560; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 225–226. Параўн. д’я́бал.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)