claw​2 [klɔ:] v.

1. дра́паць, драць, раздзіра́ць, (і)рва́ць

2. схапі́ць, схваці́ць (кіпцюрамі, лапамі)

3. пра́гна хапа́ць (рукой); заграба́ць (грошы)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

ша́рпаць, -аю, -аеш, -ае; незак. (разм.).

1. Утвараць сухі шум, дакранаючыся да чаго-н. ці ад дотыку чаго-н., шуршэць.

Галіны дрэва шарпалі па даху.

Пад нагамі шарпае ржышча.

2. што. З шумам кратаць, драпаць што-н.

Звер шарпаў гальку.

3. што. Драць.

Ш. адзенне.

|| зак. паша́рпаць, -аю, -аеш, -ае; -аны.

|| наз. ша́рпанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Ко́шчыць ’драпаць зямлю (пра курэй)’ (Жыв. сл.). Параўн. польск. koście ’паскудзіць’. Інтэрпрэтуецца як зваротнае вытворнае да пакосць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

rítzen

1. vt (на)дра́паць, вы́разаць; пара́ніць

2. ~, sich падра́пацца, абдзе́рціся

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

◎ Пехадра́ла ’пехатой’ (груб.) (калінк., З нар. сл.), пішыдршт ’тс’ (Юрч. СНС), рус. пеходралом, пешедралом ’тс’. Да пех‑ (гл. пешы) і драла (гл.). Параўн. яшчэ драць, драпаць ’уцякаць’, рус. удирать ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Скрэ́бці ‘драпаць’, ‘здзіраць, счышчаць’, ‘чысціць, абчышчаць (гародніну, рыбу)’, ‘чухаць’, ‘стругаць’, ‘трывожыць, непакоіць’. (ТСБМ, Касп., Шат., Сл. ПЗБ, Сцяшк., ЛА, 1, 4), скрэбці́ ‘тс’ (ТС), скрабсці́ (Касп., Варл., Шатал., Сл. ПЗБ, ЛА, 1), скрабці́ (Сл. ПЗБ, ЛА, 1, Др.-Падб.), скрэ́сць (Гарэц., Др.-Падб., Ласт., Юрч.), скрэ́сці (Сл. ПЗБ, ЛА, 1), скрэ́бціся ‘чухацца’ (Жд. 1). Укр. скребти́, рус. скрести́, скресть, славен. škrébati, дзеясловы з інш. ступенню чаргавання гл. на скрабаць. Роднасныя літ. skrebéti ‘шумець, шамацець, шастаць’, skrãbalas ‘бразготка’, ãtskrabas ‘рэшткі’, лат. skrabt ‘скрэбці, скабліць, часаць, драпаць’, skrabstît ‘скрэбці’, с.-н.-ням. schrapen (*skrapôn), ст.-ісл. skrapa ‘драпаць, выкрэсліваць’, англ. scrape ‘скрэбці’, лац. scrobis ‘яма’ (гл. Фасмер 3, 656 з літ-рай; Новое в рус. этим., 210). Сной₁ (636) рэканструюе прасл. *skre(b)ti, якое ўзыходзіць да і.-е. *(s)kerb(h)‑ ‘рэзаць, аддзяляць вострым прадметам’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дра́цца, дзяру́ся, дзярэ́шся, дзярэ́цца; дзяро́мся, дзераце́ся, дзяру́цца; дзяры́ся; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Раздзірацца на кавалкі, шматкі.

Папера лёгка дзярэцца.

2. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зношвацца да дзірак, станавіцца непрыгодным.

Па такой дарозе абутак хутка дзярэцца.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Знімацца, адрывацца, адставаць.

Дзяры лыка пакуль дзярэцца (прыказка).

4. Драпаць адзін аднаго.

Каты дзяруцца.

5. Наносіць каму-н. драпіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

krátzen

vt

1.

дра́паць, чу́хаць, скрэ́бці

den Hals ~ — дра́паць [раздражня́ць] у го́рле (пра дым і г.д.)

er fühlt sich gekrátzt — разм. ён адчува́е сябе́ уце́шаным [задаво́леным]

2.

vi разм. дра́паць, піса́ць кара́кулямі [крамзо́лямі]

auf der Géige ~ — пілі́каць на скры́пцы

3.

(sich) чу́хацца, скрэ́бціся

sich hínter dem Ohr ~ — пачу́хаць [паскрэ́бці] сябе́ за ву́хам

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Трабцы́ ’капачка’ (Сцяшк.). Відаць, з дра́бцы, дра́бці ’тс’ (ашм., іўеў., слонім., баран., стаўб., ЛА, 2) ці з гра́бзы ’матыка-трохзубка’ (Сцяшк. Сл.), у якім ‑з‑ замест ‑ц‑ пад уплывам лексемы зуб. Да драпаць ці грэбці, гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Паўчы́хуравацца ’прагаладацца’ (Ян.). Няясна. Магчыма, да чухацца ’свярбець’, укр. чіхрати ’церціся’, ’драпаць’, чухраться ’драцца, драпацца’, якія Слаўскі (1, 124) выводзіць з czesać ’часаць’. Слова магло першапачаткова абазначаць ’стан, калі нешта дзярэ, паліць, як кіслата ў пустым страўніку’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)