удивле́ние здзіўле́нне, -ння ср.; (диво) дзі́ва, -ва ср.;
от удивле́ния ад здзіўле́ння;
с удивле́нием са здзіўле́ннем, (удивлённо) здзі́ўлена;
на удивле́ние на дзі́ва, на здзіўле́нне;
к велича́йшему удивле́нию на веліза́рнае здзіўле́нне;
что за удивле́ние! што за дзі́ва!;
приводи́ть, привести́ в удивле́ние дзіві́ць, здзіві́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
◎ Не́відась ’навіна; незвычайная, апетытная смачная яда з новага ўраджаю; незвычайнае дзіва, цуд’ (пух., З нар. сл.). Ад невідины ’нябачны’: Невиданое и нечуваное дзиво! (Нас.), да відаць ’бачыць’; заканчэнне слова пад уплывам назоўнікаў на ‑сць тыпу нёвесь (< *не‑весць), параўн. невідаль ’дзіва, навіна’, невідиліца ’дзіўная рэч’ ад невідилы ’дзіўны; нябачаны’ (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Напродзіў ’надзіва, на здзіўленне’ (Нас., Гарэц.), напры‑ дыў ’на погляд’ (Доўн.-Зап., Пінч.). Гл. продзіў ’дзіва’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dziwo
н.
1. дзіва; цуд;
2. прывід; здань
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
dziwoląg
м.
1. пачвара, страшыдла, страхоцце;
2. дзіва
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
помраче́ние зацямне́нне, -ння ср.;
помраче́ние созна́ния зацямне́нне свядо́масці (па́мяці);
◊
уму́ помраче́ние про́ста дзі́ва;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Монстр ’пачвара, страшыдла’ (ТСБМ). Праз рус. мову, у якой з франц. monstre ’пачвара’ < лац. mōnstrum ’дзіва, урод, страхоцце’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ташну́ — пабочнае слова ’гэта ж трэба, такое дзіва’. З *то‑ж‑ну, гл. та (то), ж(а), ну.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
удиви́тельно
1. нареч. дзіво́сна, дзі́ўна; (чудесно) цудо́ўна; (необычайно) надзвыча́йна, надзвы́чай; (очень) ве́льмі; (на диво) на дзі́ва; (на удивление) на здзіўле́нне;
он удиви́тельно поёт ён дзіво́сна (цудо́ўна) спява́е;
всё э́то бы́ло удиви́тельно интере́сно усё гэ́та было́ надзвыча́йна (надзвы́чай, ве́льмі) ціка́ва;
молода́я удиви́тельно хороша́ малада́я на дзі́ва прыго́жая;
2. безл., в знач. сказ. дзі́ва, дзі́ўна, дзі́ўная рэч;
удиви́тельно, как ты не простуди́лся дзі́ва, як ты не прастудзі́ўся;
и не удиви́тельно і не дзі́ва;
мне кра́йне удиви́тельно твоё уча́стие в э́том де́ле мне ве́льмі дзі́ўна (дзі́ва), што ты ўдзе́льнічаеш у гэ́тай спра́ве, мне ве́льмі дзі́ўным здае́цца твой удзе́л у гэ́тай спра́ве;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
змру́жыцца, ‑жыцца; зак.
Абл. Заплюшчыцца, самкнуцца (пра вочы, павекі). Якое дзіва тут, Што змружацца павекі: Ад рання інстытут, Пасля — бібліятэкі. Лужанін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)