Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
дзьму́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Перарывіста, з перапынкамі дзьмуць. Чай гарачы, Ляксей доўга дзьмухае на яго, глыне глыток і зноў дзьмухае.Жычка.Алесь прывалок два вялізныя кашы бульбы, засопся, пачаў дзьмухаць на расчырванелыя рукі.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
антыпаса́ты
(ад анты- + пасаты)
пастаянныя вятры ў высокіх слаях атмасферы ў трапічных шыротах, якія дзьмуць над пасатамі ў процілеглым напрамку.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Раздума́ць ’раздзьмухваць’, ’раздуваць’, раздума́нне ’раздзьмухванне’ (Юрч. СНЛ), рус.смал.раздума́ць ’раздуваць агонь’. Ад дуць (гл.) пад уплывам дзьмуць.
1.што. Напоўніць паветрам або газам, зрабіць пругкім; нацягнуць што-н. ветрам.
Н. ветразь.
Н. мяч.
2.чаго, безас. Нанесці ветрам.
Н. снегу.
3.безас. Ад ветру, скразняку і пад. прастудзіцца, захварэць.
Надзьмула ў вуха.
◊
Надзьмуць губы (разм., неадабр.) — пакрыўдзіцца.
|| незак.надзіма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз.надзіма́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прадзіма́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., каго-што.
1.Незак.да прадзьмуць (у 1, 2 знач.).
2. і без дап. Праходзіць наскрозь праз што‑н., дзьмуць з усіх бакоў (аб патоку паветра, аб ветры). Нас прадзімае вецер свежы, Мы ловім пырскі І дрыжым.Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пады́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чым і без дап.
Дыхаць некаторы час. Падыхаць свежым паветрам.
падыха́ць, ‑а́е; незак.
Злёгку павяваць, дзьмуць. Падыхаў лёгкі восеньскі вецер, і сонца нехаця варочалася ў густых, цяжкаватых воблаках.Скрыган./убезас.ужыв.З поля падыхала прыемным, мяккім ветрыкам.Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Патыха́ць ’веяць, слаба дзьмуць’, ’пахнуць’, ’быць адчувальным’ (ТСБМ, Сцяшк.). Да тхаць ’тс’, якое з прасл.tъxati, роднаснага з dъxati, duxъ > дух (гл.). Сюды ж экспр., перан. віл.патыха́ць ’наведвацца’ (Сл. ПЗБ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дуда́, -ы́, ДМ дудзе́, мн. ду́ды і (з ліч. 2, 3, 4) дуды́, дуд, ж.
Беларускі духавы народны музычны інструмент з дзвюх і больш трубак, устаўленых у скураны мяшок, які надзімаецца праз трубку.
Іграць на дудзе.
Араць — не ў дуду іграць (з нар.).
◊
Дзьмуць у сваю дуду (разм., неадабр.) — настойваць на сваім.
І дуды вобземлю (разм.) — аб канчатковай развязцы чаго-н.
|| прым.ду́дачны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ве́яць, ве́ю, ве́еш, ве́е; вей; ве́яны; незак.
1.што. Ачышчаць збожжа ад мякіны веялкай.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Дзьмуць, абдзімаць павевам.
Вее вецер.
Цёплай вільгаццю веяла (безас.) ад ракі.
Ад яго слоў веяла (безас.) ласкай і клопатам (перан.).
|| зак.праве́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны (да 1 знач.) ізве́яць, -е́ю, -е́еш, -е́е; -е́й; -е́яны (да 1 знач.).
|| наз.ве́янне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)