Вы́тырнуцца ’вытыркнуцца, высунуцца’ (Бяльк.). Рус. дыял. пск., смал. вы́торнуть ’высунуць, выштурхаць’, пецярб. вы́торнуцца ’выглянуць, з’явіцца’. Гл. торкаць, тыркаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́сунуты
1. вы́двинутый;
2. вы́сунутый, вы́ставленный;
3. перен. вы́двинутый;
1-3 см. вы́сунуць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Вы́тарачыць ’вытарашчыць вочы’ (З нар. сл., навагр.). Рус. дыял. вы́торочить ’абшыць, аблямаваць’ і ’высунуць, вытарашчыць вочы’; ’выстраіцца, убрацца’, вы́торочки ’вочы, зрэнкі’. У бел. запазычанне з рус., таму што слова цалкам ізаляванае. Не зусім ясна, ці звязана рус. выторочить ’тарашчыць вочы’ з вы́торочить, торочи́ть, торока (гл. таро́кі). Магчыма семантычнае развіццё: выторочить ’звольніць з тарокаў’ → ’выцягнуць, высунуць вонкі’ → ’вытарашчыць вочы’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́салапіць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., што.
Разм. Высунуць з рота язык. Толькі зрэдку перабягаў з падворку ў падворак сабака, высалапіўшы язык. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́стрыгуць ’выставіць, высунуць’ (Сцяц., зэльв.). Запазычанне з польск. wystryhnąć ’накіраваць, выправадзіць, выставіць; модна, прыгожа апрануць’, якое, відавочна, было збліжана фанетычна з стрыгчы, выстрыгчы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
павыстаўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е; -я́ны; зак.
1. Выставіць што-н. устаўленае ў многіх месцах, усюды.
П. падвойныя рамы з вокнаў.
2. што. Падаўшы ўперад, высунуць, паставіць для агляду, карыстання ўсё, многае.
П. рукі.
П. экспанаты.
3. каго. Выгнаць адкуль-н. усіх, многіх.
П. свавольнікаў за дзверы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
wychylić
зак. высунуць;
wychylić kieliszek — кульнуць чарку
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
высо́ўваць несов.
1. (перемещать, двигая) выдвига́ть;
2. (показывать) высо́вывать, выставля́ть;
3. перен. выдвига́ть; см. вы́сунуць 3
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
павысо́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Высунуць, перамясціць на адкрытае месца ўсё, многае. Павысоўваць сталы на сярэдзіну пакоя. □ Не паспеў я дзвярамі рыпнуць, як.. [дзеці], нібы стрыжы, павысоўвалі галовы з-за коміна. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шуфля́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ля́д, ж.
1. Скрынка з невысокімі сценкамі і дном, якая ўрабляецца ў ніжнюю частку шафы, у стол і служыць ёмішчам розных рэчаў.
Высунуць шуфляду з шафы.
2. Збітыя ў выглядзе прамавугольніка дошкі, змешчаныя ў аконным праёме, унутры якіх замацоўваюць раму (спец.).
|| прым. шуфля́дны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)