Чалавек, які пакінуў месца свайго жыхарства з прычыны вайны або стыхійнага бедства. З заходняй стараны даходзілі сюды бежанцы, якім пашанцавала выбрацца з агню нямецкіх бамбардзіровак.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́драцца, ‑дзеруся, ‑дзерашся, ‑дзерацца; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Адарвацца. Выдраўся ліст з кнігі.
2.Разм.Выбрацца з цяжкасцю адкуль‑н. Выдрацца з зарасніку на паляну.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wybrnąć
зак.
1.выбрацца, выкараскацца;
2.перан. выкруціцца, выблытацца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
шква́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які з’яўляецца шквалам, са шкваламі (у 1 знач.). Шквальны вецер. □ Надыходзіла ноч, шквальная, ліўневая.Шыцік.
2. Моцны, масіраваны (пра стрэльбу). Выбрацца з акопа нельга было пад такім шквальным агнём.Марціновіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wynieść się
зак.
1.выбрацца; пайсці прэч;
2. падняцца; узвысіцца
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
dúrchhelfen
*
1.
vi дапамага́ць (выбрацца з бяды)
2.
(sich)
(D) перан. прабі́цца, знайсці́ вы́хад
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
АРЫЯ́ДНА,
у старажытнагрэчаскай міфалогіі дачка крыцкага цара Мінаса і Пасіфаі, унучка бога сонца Геліяса. Дапамагла афінскаму герою Тэсею, які забіў Мінатаўра, выбрацца з лабірынта пры дапамозе клубка нітак («нітка Арыядны»). Пакінутая Тэсеем, стала жонкай Дыяніса; вянок, падораны Дыянісам, пасля смерці Арыядны трапіў на неба і прыняў форму сузор’я (сузор’е Паўночная Карона). Міф пра Арыядну — часты сюжэт у выяўленчым мастацтве (антычныя вазы, фрэскі, рэльефы рымских саркафагаў, карціны Тыцыяна, Я.Тынтарэта, А.Каўфман), літаратуры (Лопэ дэ Вэга, І.Гундуліч), музыцы (Г.Ф.Гендэль, І.Гайдн, І.К.Бах) і інш.
1. Везучы, аддаліць, адправіць куды-н., за межы чаго-н.
В. бярвенне з лесу.
В. дзяцей за горад.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выручыць, дапамагчы выбрацца з цяжкага становішча (разм.).
Вывез шчаслівы выпадак.
|| незак.выво́зіць, -во́жу, -во́зіш, -во́зіць.
|| наз.вы́ваз, -у, м. (да 1 знач.) івы́вазка, -і, ДМ -зцы, ж. (да 1 знач.).
|| прым.вывазны́, -а́я, -о́е (паводле 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
ёрзацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
Разм. Тое, што і ёрзаць. Чалавек, на якога наваліліся Сцяпан і Юзік, ёрзаўся пад сподам, стараючыся выбрацца наверх.Чорны.Там, дзе вісеў кажух, у запечку за перагародкай нехта біў цвёрдымі нагамі аб падлогу і ёрзаўся.Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
со́біць, ‑біць; безас.зак., каму.
Абл. Прыйсці ў галаву, навесці на думку зрабіць што‑н. нечаканае. — Собіла ж мне выбрацца ў гэткае разводдзе ў дарогу, — дакараў сябе англічанін.Сачанка.Кастусь дзівіўся і недаўмяваў: собіла ж некалі вось так сяліцца людзям.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)