кадэ́нцыя, ‑і, ж.

1. Гарманічны або меладычны абарот, які завяршае музычны твор або яго частку, падкрэсліваючы кампазіцыйную цэласнасць твора.

2. Вольная імправізацыя віртуознага характару, якая выконваецца сола і ўваходзіць у склад інструментальнага канцэрта.

[Іт. cadenza.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кругагля́д, ‑у, М ‑дзе, м.

1. Прастора, якую можна ахапіць позіркам. Асенняе сонца ўзнялося над зямлёй, і пашырэў кругагляд. Чарнышэвіч.

2. перан. Аб’ём, шырыня ведаў, інтарэсаў і пад. [Лабановіча] цягнула вольная праца ў невядомых прасторах людскога жыцця, яму хацелася пашырыць свой кругагляд. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

passport

[ˈpæspɔrt]

n.

1) па́шпарт -а m.

passport office — па́шпартны стол

2) Figur. во́льная рука́, про́пуск, до́ступ -у m.

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

вы́дарыцца, ‑рыцца; зак.

Разм. Нечакана настаць, здарыцца. — Бывае — скарынцы будзеш рад, — сказаў стары. — Мала якая патрэба выдарыцца. Баранавых. // Выдацца, выпасці (пра час). Вясна выдарылася цёплая, лагодная. □ [Аляксей] ведаў, што з гадзіны на гадзіну можа прыйдзецца ехаць на фронт, а тады невядома, калі выдарыцца вольная хвіліна. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Fréibrief

m -(e)s, -e

1) гіст. адпускна́я гра́мата, во́льная

2) перан. ільго́та, прывіле́я

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

пляцо́ўка, -і, ДМ -ўцы, мн. -і, -цо́вак, ж.

1. Спецыяльна абсталяваны ўчастак зямлі (ці асобае месца ў памяшканні), адведзены для якіх-н. мэт.

Спартыўная п.

Дзіцячая п. (для дзіцячых гульняў). Будаўнічая п. (месца, дзе робіцца пабудова чаго-н.). Пасадачная п.

2. Роўная вольная прастора ў збудаванні паміж двума лесвічнымі маршамі.

Лесвічная п.

3. У вагонах: месца каля ўваходу і выхаду.

Задняя п. трамвая.

4. Тое, што і платформа (у 3 знач.).

|| прым. пляцо́вачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адара́ць ​1, ‑ару́, ‑арэш, ‑арэ; ‑аро́м, ‑араце́; зак., што.

1. Папрацаваць пэўны час на ворыве. Адараў цэлы дзень.

2. Узараць нанава поле, на якім загінулі пасевы. Адараць лён.

3. Папрацаваць на ворыве для разліку за што‑н. Адараць за доўг.

адара́ць ​2, ‑а́ю, ‑а́еш, ‑а́е.

Незак. да адарыць. Вольная праца нас адарае Песняю радасных дзён. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

БЕГЕТРЫ́Я

(ісп. behetría),

вольная сялянская абшчына ў Іспаніі ў сярэднія вякі. Была пашырана гал. чынам у перыяд Рэканкісты ў Кастыліі і Леоне. Мела самакіраванне, права выбіраць (мяняць) сеньёра і інш. Члены бегетрыі неслі вайсковую службу ў сеньёра ці караля ў час войнаў, былі звязаны з сеньёрам адносна невял. павіннасцямі. Пасля Рэканкісты бегетрыя паступова знікла.

т. 2, с. 370

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

гадзі́на ж (60 хвілін) Stúnde f -, -n; (педагагічныя заняткі) Únterrichtsstunde f -, -n;

во́льная гадзі́на Fréizeit f -;

мёртвая гадзі́на Rúhestunde f;

◊ не па днях, а па гадзі́нах расці́ zúsehends wáchsen*

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

віху́ра, ‑ы, ж.

1. Разм. Бура, завея, завіруха. Не ціхне бура, стогне лес... На ўсе лады віхура свішча!.. Чарот. Дарожкі і сцежкі занесла віхура, Не знаць, дзе балота, дзе лог, дзе папар. Купала. / у перан. ужыв. Гэй, вольная песня, імкніся, ляці ты На крыллях маланак, віхураў агністых. Танк.

2. Паэт. Імклівы віхравы рух. Скрыпач закончыў «Крыжачка». І ў лагерным прылеску Шуміць віхура гапака, Гучыць «Малдаванэску». Калачынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)