хлеста́ть несов.
1. (бить) хваста́ць; (стегать) сцёбаць, сцяба́ць; (ладонью) пля́скаць, ля́скаць;
2. (о волнах, струях) хваста́ць; (бить) біць; (плескать) плёскаць; (о ветре, дожде) хваста́ць;
3. (литься) лі́цца; (бить струёй) біць, свіста́ць;
кровь хле́щет из ра́ны кроў лье́цца (б’е, сві́шча) з ра́ны;
4. (пить) прост., фам. жлу́кціць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
адвярну́ць сов.
1. отверну́ть; отвороти́ть;
а. твар — отверну́ть (отвороти́ть) лицо́;
2. отвороти́ть, отвали́ть;
а. ка́мень — отвороти́ть (отвали́ть) ка́мень;
а. скі́бу зямлі́ — отвороти́ть (отвали́ть) пласт земли́;
3. (в сторону) отверну́ть, сверну́ть;
а. машы́ну ўбок — отверну́ть маши́ну вбок;
аўто́бус ~ну́ў убо́к — авто́бус отверну́л (сверну́л) в сто́рону;
4. безл. разг. отвороти́ть;
мяне́ ~ну́ла ад яды́ — меня́ отвороти́ло от еды́;
5. (пасущихся животных) отверну́ть; отогна́ть;
◊ нос а. — прост. отвороти́ть нос (ры́ло)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
грэць несов.
1. греть;
со́нца грэ́е зямлю́ — со́лнце гре́ет зе́млю;
2. (делать тёплым) греть; нагрева́ть;
г. но́гі — греть но́ги;
г. ваду́ — греть (нагрева́ть) во́ду;
3. перен. (успокаивать, утешать) согрева́ть;
г. сэ́рца — согрева́ть се́рдце;
4. перен. леле́ять;
г. надзе́ю — леле́ять наде́жду;
5. перен., прост. (взыскивать, наказывать) греть;
за гэ́та трэ́ба г. — за э́то на́до греть;
◊ г. ру́кі — греть ру́ки;
г. у ка́рак — греть в ше́ю
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ла́зіць несов., в разн. знач. ла́зить, ла́зать; (ползать — ещё) прост. ело́зить;
л. па дрэ́вах — ла́зить (ла́зать) по дере́вьям;
л. у акно́ — ла́зить в окно́;
л. у кішэ́нь — ла́зить в карма́н;
л. у чужу́ю кватэ́ру — ла́зить в чужу́ю кварти́ру;
дзіця́ ла́зіла па падло́зе — ребёнок ла́зил (ело́зил) по́ полу;
◊ па сло́ва ў кішэ́нь не ла́зіць — за сло́вом в карма́н не ле́зет;
л. па чужы́х кішэ́нях — ла́зить по чужи́м карма́нам
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
зака́тыватьII несов.
1. (завёртывать во что-л.) укру́чваць, закру́чваць; заго́ртваць;
2. (подворачивать, засучивать) разг. падка́сваць, зака́сваць;
3. (ровнять катком) ука́чваць, зараўно́ўваць;
4. (отправлять в тюрьму и т. п.) прост. заса́джваць, запрато́рваць;
5. (утомлять катанием) разг. утамля́ць важэ́ннем (ката́ннем), стамля́ць важэ́ннем (ката́ннем); змо́рваць важэ́ннем (ката́ннем); см. заката́тьI.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
развяза́ться
1. (открепиться) развяза́цца;
2. перен. (отделаться), разг. адчапі́цца, адвяза́цца (ад каго, ад чаго); (избавиться, освободиться) пазба́віцца (ад каго, ад чаго);
е́ле развяза́лся я с ним ледзь я адчапі́ўся (адвяза́ўся) ад яго́;
развяза́ться с забо́тами пазба́віцца ад кло́патаў;
3. перен. (утратить скованность) прост. пасмяле́ць; пача́ць трыма́цца больш во́льна.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
ракI зоол. рак, род. ра́ка м.;
◊
показа́ть, где ра́ки зиму́ют навучы́ць, дзе ўюны́ (ра́кі) зіму́юць; даць пе́рцу з імбе́рцам;
когда́ рак сви́стнет прост. калі́ рак сві́сне; як на дало́ні валасы́ парасту́ць;
сиде́ть как рак на мели́ сядзе́ць як рак на ме́лі;
кра́сный как рак чырво́ны як рак.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
реша́ться
1. (принимать решение) выраша́ць, наду́мваць, наду́мвацца;
2. (отваживаться) адва́жвацца, асме́львацца;
не реша́ться на что́-л. не адва́жвацца (не асме́львацца) на што-не́будзь;
3. (окончательно определяться) выраша́цца;
4. (лишаться чего-л., терять что-л.) прост. тра́ціць, губля́ць; см. реши́ться;
5. страд. раша́цца; выраша́цца; канча́цца; см. реша́ть 1—3;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
перацягну́ць сов.
1. в разн. знач. перетяну́ть;
п. шы́ны ко́лаў — перетяну́ть ши́ны колёс;
п. струну́ — перетяну́ть струну́;
адна́ ша́ля ва́гі ~ну́ла — одна́ ча́ша весо́в перетяну́ла;
дужэ́йшы заўсёды ~ця́гне — сильне́йший всегда́ перетя́нет;
п. набо́р на другу́ю старо́нку — перетяну́ть набо́р на другу́ю страни́цу;
2. (передвинуть) перетяну́ть, перетащи́ть;
3. (перевязать поперёк) перетяну́ть, перехвати́ть;
4. прост. (нанести удар) огре́ть, перетяну́ть;
5. перен., разг. перетяну́ть, перемани́ть;
п. на свой бок — перетяну́ть на свою́ сто́рону
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ма́тушка
1. (мать) уст., фольк. ма́ці, род. ма́ці и ма́церы ж., мату́ля, -лі ж.;
2. (в обращении к пожилой женщине) разг., уст. ма́ці, род. ма́ці, ма́церы ж., ма́тухна, -ны ж.;
3. (жена священника, монахиня) прост., уст. ма́тушка, -кі ж.;
◊
ма́тушки (мои́), ма́тушки све́ты! межд. ма́тухны мае́!;
по ма́тушке обруга́ть абмацюка́ць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)