про́ст
назоўнік, агульны, неадушаўлёны, неасабовы, мужчынскі род, 1 скланенне
|
адз. |
мн. |
| Н. |
про́ст |
прасты́ |
| Р. |
про́сту |
прасто́ў |
| Д. |
про́сту |
праста́м |
| В. |
про́ст |
прасты́ |
| Т. |
про́стам |
праста́мі |
| М. |
про́сце |
праста́х |
Крыніцы:
nazounik2008,
piskunou2012,
sbm2012,
tsbm1984.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
прост, ‑у, М ‑сце, м.
Абл. Рад роўна складзенага на ржышчы зжатага не звязанага ў снапы збожжа. Жыта кладзецца роўным простам. Гартны. Увесь дзень людзі і сушыліся — мэдлікі разварушвалі, прост варочалі, у снапы вязалі, жалі. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прост 1 ’рад роўна пакладзенага на іржышчы зжатага, не звязанага ў снапы збожжа’, ’поле з такім разасланым збожжам’ (ТСБМ, Выг.), пакладка на прост (нараўл., ДАБМ, камент., 872). Польск. na prost ’накладка на прост’. Да про́сты.
Прост 2, про́стік, про́шчыня ’тэхніка ткання, калі кожная нітка ўтка пераплятаецца з кожнай ніткай асновы пад прамым вуглом’ (Уладз.). Рус. пск. про́стка ’простае палатно ў дзве ніці’. Да про́сты ’прамы’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
прост-на́праст
прыслоўе
| станоўч. |
выш. |
найвыш. |
| прост-на́праст |
- |
- |
Крыніцы:
piskunou2012.
Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2023, актуальны правапіс)
Прастаста́віць ’ставіць перпендыкулярна ці амаль перпендыкулярна’ (Янк. 3.). Складанае слова з прост‑ (гл. про́сты) і ста́віць. Параўн. яшчэ прастава́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прастэ́ ’нажатае збожжа не ў снапах’ (Сцяшк. МГ). Да прост 1 (гл.); тут, відаць, мн. л. з дыялектным канчаткам ‑э́ на месцы ‑ы́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Про́ставар ’вакса’ (Касп.). Утварэнне ад кораня прост‑ (гл. просты) і вар, якое, мусіць, як і ў рус. вар, мае тут значэнне ’шавецкая смала’. Просты, магчыма, меў значэнне ’самаробны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вы́тураны прост. вы́туренный
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
гарла́сты прост. горла́стый
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
бязму́жняя прост. безму́жняя
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)