абкаці́ць, ‑качу, ‑коціш, ‑коціць; зак., каго-што.
1. Пракаціць што‑н. вакол чаго‑н.
2. Разм. Аб’ехаць, праехаць пэўную тэрыторыю. [Дырэктар МТС:] — Абкаціў паўраёна. Работа ідзе як лепш не трэба. Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́йсны, ‑ая, ‑ае.
Здольны актыўна ўздзейнічаць на што‑н., эфектыўны. Дзейсныя меры. Дзейсная агітацыя. Дзейсныя сродкі барацьбы. □ — Мне думаецца, работа — самыя найлепшыя, самыя дзейсныя лекі ад усякай раны. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
звышуро́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які праводзіцца звыш устаноўленага рабочага часу. Звышурочная работа.
2. у знач. наз. звышуро́чныя, ‑ых. Грошы, што выплачваюцца за работу, якая праводзіцца звыш устаноўленага рабочага часу.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ме́ншыць, ‑шу, ‑шыш, ‑шыць; незак., што.
Разм. Рабіць меншым; памяншаць. На хвіліну пакідаецца работа, адстаўляюцца піўныя пляшкі, вёдры з півам, пакідаецца солад і нават печ меншыць свой агонь. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
непаспява́ючы, ‑ая, ‑ае.
Які мае дрэнную паспяховасць, адстае ў занятках. Непаспяваючы вучань. // у знач. наз. непаспява́ючы, ‑ага, м. Вучань, які мае дрэнныя адзнакі, адстае ў занятках. Работа з непаспяваючымі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нязла́джаны, ‑ая, ‑ае.
1. Які адбываецца неадначасова, нядружна. Нязладжаная работа. Нязладжаная страляніна.
2. Пазбаўлены гармоніі, несуладны. Нязладжаны хор. □ Пяюць [хлопцы] з ахвотай, самааддана, хоць галасы нязладжаныя — не паспелі спецца. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыла́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, -ла́д, ж.
1. Тэхнічнае прыстасаванне, пры дапамозе якога выконваецца работа ці якое-н. дзеянне.
Прылады працы.
Сельскагаспадарчая п.
2. Тое, што і прыбор (у 2 знач.).
Аптэчная п.
3. часцей мн. Камплект прадметаў для выканання аднаго працэсу, напрамку работ.
Рыбалоўныя прылады.
Спартыўныя прылады.
|| прым. прыла́дны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Рабо́тнік ’рабочы, працаўнік’ (Гарэц., Шат., Стан.). Вытворнае ад работа (гл.), параўн. робо́тны ’працавіты, старанны’ (ТС). Не выключана запазычанне праз польск. robotnik ’наёмны працаўнік’ (Віткоўскі, Зб. Русэку, 247) з чэш. robotník ’тс’ (параўн. Басай, Сяткоўскі, SFPS, 14, 5). Гл. таксама Станкевіч, Зб. тв., 1, 32.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
галу́ргія
(ад гр. hals = соль + ergon = работа)
галіна хімічнай тэхналогіі, якая распрацоўвае спосабы атрымання солей з прыродных ці штучна прыгатаваных водных раствораў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
прети́ть несов.
1. уст. забараня́ць (што), перашкаджа́ць (чаму);
2. (кому, чему) быць агі́дным, га́дзіць (каго, што); адваро́чваць (каго, ад каго, ад чаго);
э́та рабо́та ему́ прети́т гэ́та рабо́та яму́ агі́дная;
мне прети́т безл. мне га́дка (агі́дна), мяне́ га́дзіць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)