1. (завяршэнне) Beénd(i)gung f -, Ábschluss n -es; Erlédigung f -; Énde n -s, Schluss m (канец);
2. (навучальнайустановы) Ábschluss m, Be¦énd(ig)ung f; Schúlabgang m -(e)s, -gänge (школы)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Schluss
m -es, Schlüsse
1) кане́ц, заключэ́нне
nun ist áber ~! — цяпе́р кане́ц!, хо́піць!
zum ~ — у заключэ́нне
~ máchen mit etw. (D) — пако́нчыць з чым-н.
2) высно́ва, вы́вад, заключэ́нне
aus etw. (D) Schlüsse zíеhen* — рабі́ць высно́вы з чаго́-н.
zum ~ kómmen* — прыйсці́ да высно́вы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
памча́цца, ‑мчуся, ‑мчышся, ‑мчыцца; зак.
Пачаць рухацца з вялікай хуткасцю; панесціся 1. Напалову пусты аўтобус развярнуўся і хутка памчаўся па вуліцы.Грахоўскі.Двое коннікаў тут жа памчаліся ў другі канец вёскі.Пальчэўскі.Саша падхапіў веласіпед і памчаўся.Новікаў.// Хутка пабегчы, накіравацца куды‑н. Якаў на хаду схапіў бушлат і памчаўся ў гараж.Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нячу́тны, ‑ая, ‑ае.
Такі, што не робіць шуму; якога не чуваць зусім; вельмі ціхі. Ішлі.. [пагранічнікі] у тую ноч, як заўсёды, па ўсіх правілах службы — самі нябачныя і нячутныя, аднак, бачачы і чуючы ўсё.Брыль.Каб не заснуць, [Ігнат] зноў падняўся і паціху, нячутнымі крокамі, доўга хадзіў па вагоне з канца ў канец.Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перало́м, ‑у, м.
1.Дзеяннепаводледзеясл. пераламаць (у 1, 4 знач.).
2. Месца, дзе перабіта, зламана што‑н. Няроўны пералом.
3. Час, момант рэзкіх змен у развіцці чаго‑н. На пераломе. Пералом у жыцці. □ Весткі аб уступленні Японіі ў вайну ўзрушылі .. [Кубэ]. Урэшце намячаецца нейкі пералом у вайне, гэта паскорыць яе канец.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вузы́р ’камель снапа’ (Сцяц.). Гл. гузы́р ’тс’ з заменай г на в у выніку атаясамлівання першага гука з пратэзай. Клец.вузы́р ’вузкі канец бервяна’ (Нар. лекс.) у выніку народна-этымалагічнага збліжэння з вузкі або самастойнае ўтварэнне ад таго ж кораня па тыпу пухір.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Збэ́йсаць ’згубіць’, мсцісл. ’дарэмна растраціць’ (Юрч. Фраз. 2), збайса́ць ’згубіць, аддаць, знасіць’ (Мат. Гом.), ’здратаваць, стаптаць, знішчыць’ (Бяльк.). Няясна. Магчыма, ад бэйбас, байбак ’гультай’ (гл.): *з‑бэйбас‑аць ’прагультаяваць’? Параўн. яшчэ лат.bèigts ’закончаны, згублены, мёртвы’, beĩgas ’канец, смерць’. Гл. яшчэ збэ́рсаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кры́шка1 ’века, накрыўка’ (ТСБМ, Нар. сл., Жыв. сл., Сцяшк.). Гл. крыша.
Кры́шка2 ’патэльня, на якой пякуць паляніцы’ (Доўн.-Зап., ПП). Гл. крышка1.
Кры́шка3 ’малая колькасць’ (Кліх). Да крыха (гл.).
Кры́шка4 ’смерць, канец’ (ТСБМ). Метафарычны перанос ад крышка1.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лабо́ддзя ’буйныя сцяблы раслін’ (З нар. сл.). Гродз.лабудзе ’ламачча, кавалкі сцяблоў, трэскі’ (Сл. паўн.-зах.). Мольск. гарволінск. lobydzie ’націна бульбы’, серб.-харв.лабу‑ дина ’кукурузная салома; абадраны з катаха кукурузны ліст’. Да лабуззе (гл.). Канец слова (д) аформлены пад уплывам лебяда.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сту́ты ‘калы, падпоркі пад козлы, на якіх уручную распілоўваюцца дошкі’ (дзісн., КЭС), сту́твы ‘прыстасаванне ў выглядзе двух колаў, якія падстаўляюцца пад канец бервяна каля козлаў’ (мёрск., ЖНС). З лат.stute, stuta ‘падпоркі’, якое з с.-н.-ням.stute ‘тс’ (Мюленбах-Эндзелін, 3, 1108).