плане́та
[лац planeta, ад гр. planetes (aster) = блукаючая зорка]
нябеснае цела, якое верціцца вакол Сонца і свеціцца адбітым сонечным святлом.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Лампа́д, лампада, лампадка, лампадка ’пасудзіна з кнотам і алеем, якая запальваецца перад абразамі’ (Мат. Гом., ТСБМ, Сцяшк., Сл. паўн.-зах.), укр. лампада, ст.-рус. лампада, ломпада, ламбада, ц.-слав. ламъпада Заназычана са с.-грэч. λαμπάδα, якое са ст.-грэч. λαμπάς, -άδος ’факел’, ’сонца’, ’маланка’ (Бернекер, 1, 689; Фасмер, 2, 455).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АРКТУ́Р,
α Валапаса, зорка нулявой зорнай велічыні (-0,1 візуальнай зорнай велічыні). Самая яркая зорка Паўночнага паўшар’я неба. Свяцільнасць у 80 разоў большая за сонечную. Адлегласць ад Сонца 10 пс. Мае вялікі ўласны рух (2,3″ за год).
т. 1, с. 480
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АЛЕ́ГІЯ,
малая планета № 3501. Сярэдні дыяметр 17 км, пл. каля 90 км², сярэдняя адлегласць ад Сонца прыблізна 3 а.а., перыяд абарачэння 5 гадоў. Адкрытая ў 1971 у Крымскай астрафіз. абсерваторыі. Наз. ў гонар астранома Алега Коратцава.
т. 1, с. 236
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БО́ЖЫЧ,
у славянскай міфалогіі іпастась вярх. нябеснага бога. Атаясамліваўся з богам Сонца, сімвалізаваў пачатак веснавога сонечнага цыкла. З прыняццем хрысціянства Божыча супастаўлялі з вобразам Ісуса Хрыста. Імя Божыч узгадваецца ў назвах і песнях, звязаных з Калядамі.
А.В.Гурко.
т. 3, с. 204
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГО́ЛУБ
(лац. Columba),
сузор’е Паўднёвага паўшар’я неба. Простым вокам відаць да 40 зорак, 5 з іх ярчэй 4-й зорнай велічыні. Адлегласць ад Сонца 150 светлавых гадоў. На тэр. Беларусі відаць у студзені—лютым. Гл. Зорнае неба.
т. 5, с. 325
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
печьI несов., в разн. знач. пячы́;
печь пироги́ пячы́ пірагі́;
со́лнце печёт го́лову со́нца пячэ́ галаву́;
печь как блины́ пячы́ як бліны́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
revolve [rɪˈvɒlv] v. круці́цца, вярце́цца (вакол сваёй восі);
The fan revolved slowly. Вентылятар павольна круціўся;
revolve around/round smth. вярце́цца вако́л чаго́-н.;
The earth revolves around the sun. Зямля верціцца вакол Сонца.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
загарадзі́цца сов., в разн. знач. загороди́ться; (закрыться — ещё) заслони́ться;
з. пло́там — загороди́ться забо́ром;
з. руко́й ад со́нца — загороди́ться (заслони́ться) руко́й от со́лнца
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
абла́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; зак., каго-што.
Ласкава абысціся з кім‑н., выказаць увагу, спагаду да каго‑н., пашкадаваць. // Лашчачы, выклікаць у жывёліны давер’е да сябе; зрабіць жывёліну рахманай. Аблашчыць сабаку. // перан. Зрабіць прыемнае ўздзеянне (пра вецер, сонца і пад.). Хутка выблісне сонца і аблашчыць сваім цяплом усё наваколле: і раку, і птушак, і росную траву, і беласнежны кіпень чаромхі над вадой. Шыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)