недака́заны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад недаказаць.
2. у знач. прым. Не выказаны да канца, поўнасцю; недагавораны. Недаказаныя словы.
3. у знач. прым. Не пацверджаны грунтоўнымі доказамі. Недаказанае абвінавачанне.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неўпапа́д, прысл.
Недарэчы, не да месца. Многія словы былі сказаны неўпапад, але рухі яе [дзяўчынкі] рук дапамаглі нам зразумець усё. Няхай. — [Максім] так паглыбіўся ў роздум, што часам неўпапад адказваў на пытанні. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пахва́льны, ‑ая, ‑ае.
1. Які выражае пахвалу, адабрэнне. Пахвальная грамата. □ Пахвальныя словы пачулі мы і пра заатэхніка Антона Каляду. Бялевіч.
2. Які заслугоўвае пахвалы, адабрэння. Пахвальны ўчынак. Пахвальнае імкненне. Пахвальная рыса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прычыта́нне, ‑я, н.
1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. прычытаць.
2. Словы, якія прыгаворваюцца ў час плачу. Чую прычытанне, Чую плач я нечы. Колас. [Маці] адразу спыніла прычытанні і стала ціха плакаць. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыстапіса́нне, ‑я, н.
Навучальны прадмет у пачатковых класах, які мае сваёй мэтай выпрацоўку прыгожага почырку ў вучняў. Двойку Борка зарабіў Па чыстапісанню: Ён у кляксах утапіў Словы ўсе дазвання. А. Александровіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акцэнтава́ць
(лац. accentuare)
1) выразна вымаўляць, падкрэсліваючы гукі, словы, выразы;
2) перан. падкрэсліваць асобную думку ў выказванні;
3) муз. выдзяляць гук або акорд шляхам яго ўзмацнення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
упіса́ць, -ішу́, -і́шаш, -і́ша; -ішы́; -і́саны; зак.
1. каго-што. Напісаць, унесці куды-н., напр., у спіс.
У. прапушчаныя словы.
У. даўжнікоў у запісную кніжку.
У. новую старонку ў гісторыю (перан., высок.).
2. што. У матэматыцы: начарціць адну фігуру ўнутры другой з захаваннем пэўных умоў.
У. трохвугольнік у акружнасць.
3. што. З апетытам з’есці (разм.).
У. булку.
|| незак. упі́сваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сало́дкі, -ая, -ае.
1. Які мае прыемны смак, уласцівы цукру, мёду і пад.
С. яблык.
2. перан. Прыемны, які прыносіць задавальненне і асалоду.
Салодкая трывога.
Не салодка (прысл.) жывецца сіраце.
3. перан. Празмерна далікатны, занадта ўважлівы і ласкавы.
Салодкая ветлівасць.
Салодкія манеры.
4. перан. Ліслівы, ненатуральны, дагодлівы.
Салодкія словы.
5. у знач. наз. сало́дкае, -ага.
Паставіць на стол салодкае.
|| наз. сало́дкасць, -і, ж.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
службо́вы, -ая, -ае.
1. гл. служба, служыць.
2. Другарадны, дапаможны.
Зробленыя падлікі маюць толькі службовае значэнне.
3. У граматыцы: словы, якія прызначаны для выражэння граматычных сувязей і адносін, не знамянальныя.
Службовыя часціны мовы.
4. Пра сабак: які адносіцца да парод, што дрэсіруюцца для патрэб спецыяльных службаў.
Службовае сабакаводства.
Выстаўка службовых сабак.
|| наз. службо́васць, -і, ж. (да 3 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тэкст, -у, М -сце, мн. -ы, -аў, м.
1. Надрукаванае ці напісанае звязанае маўленне, якое можна ўзнавіць.
Т. апавядання.
2. Асноўны матэрыял якога-н. твора, дакумента і пад. ў адрозненне ад заўваг, каментарыяў ілюстрацый да яго.
Зноскі занялі больш месца, чым сам т.
3. Словы, на якія напісана музыка.
Т. песні.
4. Шрыфт буйнога памеру — каля 8 мм (спец.).
|| прым. тэ́кставы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)