уче́бный
1. (связанный с учением) навуча́льны, вучэ́бны;
уче́бный год навуча́льны (вучэ́бны) год;
уче́бное посо́бие навуча́льны (вучэ́бны) дапамо́жнік;
уче́бное заведе́ние навуча́льная ўстано́ва;
уче́бный план навуча́льны (вучэ́бны) план;
уче́бная часть навуча́льная (вучэ́бная) ча́стка;
уче́бный проце́сс навуча́льны (вучэ́бны) працэ́с;
уче́бные помеще́ния навуча́льныя (вучэ́бныя) памяшка́нні;
2. (тренировочный) вучэ́бны;
уче́бный батальо́н вучэ́бны батальён;
уче́бный самолёт вучэ́бны самалёт;
уче́бная стрельба́ вучэ́бная стральба́.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
намер, замер, думка, задума, задуманае, замысел, намысел, рашэнне, план, мэта; прыцэл, разлік, замах (перан.)
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
прагра́ма, -ы, мн. -ы, -ра́м, ж.
1. План дзейнасці, работ і пад.
П. развіцця прамысловасці.
Сацыяльная п.
2. Выклад зместу і мэты дзейнасці палітычнай партыі, арганізацыі ці асобнага дзеяча.
П. навуковай канферэнцыі.
3. Кароткі выклад зместу вучэбнага прадмета.
П. па хіміі.
4. Змест тэатральных, канцэртных, цыркавых прадстаўленняў, радыё- і тэлеперадач, а таксама лісток з пералікам выконваемых нумароў, выступленняў, перадач і пад.
П. тэлеперадач.
5. Апісанне алгарытму рашэння задачы на мове ЭВМ (спец.).
|| прым. прагра́мны, -ая, -ае (да 2, 3 і 5 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
krystalizować się
krystalizowa|ć się
незак. крышталізавацца, выкрышталізоўвацца;
powoli ~ł się plan wyprawy — паціху выкрышталізоўваўся план падарожжа
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
wysunąć się
зак.
1. высунуцца;
2. перан. вылучыцца;
wysunąć się na pierwszy plan — выйсці на першы план
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
map1 [mæp] n.
1. ка́рта (геаграфічная)
2. план, схе́ма
♦
off the map далёка ад лю́дных ме́сцаў;
put smb./smth. on the map зрабі́ць вядо́мым, прасла́віць каго́-н./што-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Спіра́ць 1 ‘перыць’ (Сцяшк. Сл.; слонім., Сл. ПЗБ). Да перыць, праць з галоснай у ступені падаўжэння.
Спіра́ць 2 ‘спіхваць, зганяць’ (Нас.), ‘сціскаць (ад холаду)’ (шчуч., Сл. ПЗБ), ст.-бел. спирати ‘адвесці ад уладання, пазбавіць правоў’, ‘не пагаджацца, пярэчыць’ (Ст.-бел. лексікон). Паводле Брукнера (442), адбыўся перанос дзеяння з фізічнага ў маральны план, у выніку апошняе значэнне стала пераважаць, параўн. спіра́цца ‘спрачацца, супраціўляцца’ (Нас., Ласт.), ‘вясці слоўную спрэчку’ (Варл.), ст.-бел. спиратися ‘спрачацца, пярэчыць’ (Ст.-бел. лексікон), гл. спор 2. Апошняе значэнне ўжо праславянскае, параўн. укр. спира́тися ‘спрачацца, праяўляць упартасць’, польск. spierać się ‘тс’, ст.-слав. пьрѣниѥ ‘спрэчка’ і інш. Усё да перці, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераапрану́цца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
1. у што і без дап. Зняўшы адну вопратку, надзець другую. Аўгіня пераапранулася ў сваю штодзённую рабочую вопратку. Колас. Пасля гэтага камбрыг падаўся ў свой будан, пераапрануцца з дарогі. Мележ.
2. кім або ў каго. Апрануцца так, каб замаскіраваць сябе. Міколкаў план патрабаваў, каб усе пераапрануліся немцамі. Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перазня́ць, ‑зніму, ‑знімеш, ‑зніме; зак.
1. каго-што. Зняць, сфатаграфаваць нанава, яшчэ раз. Перазняць кадр фільма. // Сфатаграфаваць з малюнка, гравюры, фотакарткі і пад.
2. што. Зняць новую копію з чаго‑н. Перазняць копію з пасведчання.
3. што. Зняць новы план пры дапамозе якіх‑н. інструментаў.
4. што і без дап. Паўторна зняць (карты).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пяцігадо́вы, ‑ая, ‑ае.
1. Які працягваецца пяць гадоў. Пяцігадовы тэрмін. // Разлічаны на пяць гадоў. Пяцігадовы план.
2. Які мае пяць гадоў. Пяцігадовая яблыня. □ На падлозе каля стала забаўляліся дзеці. [Дзяцей] было двое: малы хлопчык Пятрусь, гадкоў трох, і старэйшая пяцігадовая дзяўчынка Насця. Колас.
3. Які мае адносіны да пяцігоддзя (у 2 знач.). Пяцігадовы юбілей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)