фармава́ць, ‑мую, ‑муеш, ‑муе; незак., што.

Спец.

1. Апрацоўваючы, адліваючы, штампуючы, надаваць чаму‑н. адпаведную форму. Дзяўчаты і хлопцы фармуюць на новым таку саманную цэглу. Брыль. — Каб былі мадэлі — мы б усё адлілі. А то — хоць на свой нос фармуй. Чорны. // Абразаючы, надаваць (дрэву, кусту) пэўную форму.

2. Рабіць форму для адліўкі, ліцця чаго‑н.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уткну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.

1. Прымусіць пранікнуць, увайсці ўглыб, унутр што‑н. вострае, тонкае; усадзіць. Уткнуць іголку ў клубок. □ Уткнуўшы косы ў мокрую ад расы траву, касцы ідуць снедаць. Нядзведскі. Маці нажала крапівы, паслала ў хляве і серп уткнула ў сцяну над дзвярыма. Бядуля. Жур счуў, што гутарку трымаюць пра яго, і тапор свой уткнуў у бервяно. Баранавых. // Сунуць куды‑н., унутр чаго‑н., за што‑н. Я ўткнуў газету ў кішэню, паправіў шалік на шыі і хутка пайшоў да тралейбуса. Мыслівец. Астап пакінуў капаніцу, Ляйчыну ўткнуў за паясніцу, Каб упраўляць сяк-так канём. Трус.

2. Схаваць, укрыць твар, галаву і пад. у што‑н. Па тратуарах, уткнуўшы насы ў каўняры, праходзілі рэдкія пешаходы. Гурскі. Меншы, Косцік.. уткнуў у падушку галаву, раскінуў ручкі. Васілевіч.

3. Уперці ў што‑н. Уткнуць нос у шыбу.

•••

Носа не ўткнуць — тое, што і носа не ўбіць (гл. убіць).

Уткнуць нос у што, куды — засяродзіцца на чым‑н., захапіцца чым‑н.

Уткнуць (уваткнуць, усунуць, уставіць) свае тры грошы — умяшацца ў чужую гаворку, калі не просяць; сказаць што‑н. неўпапад.

Уткнуць (уваткнуць, усадзіць, усунуць) свой нос (язык) — умяшацца не ў сваю справу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

со́ваць несов.

1. в разн. знач. сова́ть;

с. ру́кі ў кішэ́ні — сова́ть ру́ки в карма́ны;

с. кні́гі ў чамада́н — сова́ть кни́ги в чемода́н;

с. ха́бар — сова́ть взя́тку;

2. (с раздражением показывать) ты́кать;

3. (чем-л. во что-л.) сова́ть, ты́кать;

4. (перемещать) дви́гать, передвига́ть;

хо́піць вам с. гэ́тыя крэ́слы — бу́дет вам дви́гать (передвига́ть) э́ти сту́лья;

◊ с. нос — сова́ть нос

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ука́паць сов.

1. (забрызгать каплями) зака́пать; (сплошь — ещё) ука́пать, иска́пать;

2. (капая, влить) вка́пать;

у. ка́плі ў нос — вка́пать ка́пли в нос

укапа́ць сов.

1. врыть, вкопа́ть;

у. слуп — врыть (вкопа́ть) столб;

2. смочь копа́ть;

зямля́ цвёрдая, рыдлёўкай не ўкапа́еш — земля́ твёрдая, лопа́той не смо́жешь копа́ть;

3. (небольшое количество) накопа́ть;

у. бу́льбы на вячэ́ру — накопа́ть карто́шки на у́жин

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ню́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

1. што. Удыхаць праз нос які‑н. пах. Перад самым домам стаяў вялікі сабака і, схіліўшы галаву, нюхаў нешта на зямлі. В. Вольскі. Старэйшыя калгаснікі выходзілі ў поле, бралі ў жмені зямлю, расціралі яе паміж пальцаў, нюхалі. Курто. Андрэй Сцяпанавіч запускаў руку то ў ячмень, то ў пшаніцу, перасыпаў з далоні на далонь зярняты, нюхаў іх. Бялевіч. // Удыхаць у нос (лекавы, наркатычны і пад. сродак). Нюхаць тытунь.

2. перан. Разм. Выведваць, высочваць. [Альжбета:] — Э-э! Я думала, хто там!.. Ажно нічога людскага. Толькі ездзіць ды нюхае, якая дзяўчына пасагу больш мае. Купала.

•••

(І) не нюхаў чаго — не зведаў чаго‑н., не знаёмы з чым‑н.; не мае аб чым‑н. ніякага ўяўлення.

Не нюхаць пораху — не быць на вайне, не ваяваць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

bloody [ˈblʌdi] adj.

1. крыва́вы;

a bloody nose скрыва́ўлены нос

2. крыважэ́рны, лю́ты

3. BrE, slang, taboo пракля́ты, хале́рны (у лаянцы);

What bloody awful weather! Якое праклятае надвор’е!;

He doesn’t bloody care about the matter. Ён ні халеры не думае пра справу.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

умо́віцца veréinbaren vt; ábmachen vt; verábreden vt, überéinkommen* vi (s) (адносна чаго-н über A);

умо́віцца адно́сна сустрэ́чы ein Zusámmentreffen veréinbaren [verábreden];

умо́віцца ад но́с на ча́су [ме́с ца, ца ны] sich über die Zeit [den Ort, den Preis] éinigen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

наведваць, наведвацца, даведвацца, адведваць, праведваць, завітваць / часта: часціць; заяўляцца, патыкацца (разм.) / часта: учашчаць (разм.); удавацца (абл.); заглядваць, заглядаць (перан.) □ паказваць вочы, паказваць нос, патыкаць нос

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ба́цечка, ‑і, м.

Ласк. да бацька (у 1 знач.). // Фамільярны зварот да субяседніка. — Разумею, разумею вас, бацечка мой. Час і, так сказаць, творчае натхненне, — і Іван Антонавіч не да месца падміргнуў з-за акуляраў. Даніленка. / у іран. ужыв. — Можа, проста хварэе [Сашка] нездаровай цікавасцю, як і бацечка. І той жа Марцінок усюды хоча свой нос утачыць, — дадаў Максім. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гарба́ты, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае горб (у 1 знач.). Расказвалі, што калісьці на месцы Чорнага возера стаяў вялізны палац, у якім жыў гарбаты князь. Шашкоў. // у знач. наз. гарба́ты, ‑ага, м.; гарба́тая, ‑ай, ж. Гарбун. Гарбатага толькі магіла выправіць. Прыказка.

2. Выгнуты, з гарбінкай. Гарбаты серп. □ Гарбаты тонкі нос падкрэсліваў рашучасць характару гэтага чалавека. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)