знахо́длівасць, ‑і, ж.

Уласцівасць знаходлівага; здагадлівасць. Людзі наперабой хваліліся сваім спрытам, адвагай, знаходлівасцю. Асіпенка. Трэба было самому дадумвацца, праяўляць смеласць і знаходлівасць, быць наватарам. М. Ткачоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кпі́нкі, ‑нак; адз. няма.

Тое, што і кпіны. Людзі з яго смяяліся, што ён баіцца жонкі, як агню. Ад гэтых кпінак людскіх .. [Ігналю] вельмі прыкра рабілася. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

некро́паль, ‑я, м.

1. У краінах Старажытнага Усходу і антычным свеце — вялікі могільнік.

2. Могілкі, на якіх пахаваны славутыя людзі. Некропаль Аляксандра-Неўскай лаўры ў Ленінградзе.

[Ад грэч. nekrós — мёртвы і pólis — горад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пераслу́хаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.

Паслухаць усё, многае або ўсіх, многіх. Што па вадзе плыве — не пераняць, што людзі гавораць — усё не пераслухаць. Прыказка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

наво́кал

1. прысл. Усюды, з усіх бакоў, кругом.

Агледзецца н.

2. прыназ. з Р. Ужыв. для выражэння прасторавых адносін пры назве асобы, прадмета або месца, з усіх бакоў якога адбываецца пэўнае дзеянне ці размяшчаецца што-н.

Абысці н. саду.

Н. агню сядзелі людзі.

3. прыназ. з Р. Ужыв. для выражэння аб’ектных адносін: указвае на асобу, прадмет ці паняцце, якое з’яўляецца аб’ектам пэўнага працэсу або дзеяння.

Гутарка ідзе н. аднаго пытання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

наш, -ага, м., на́ша, -ай, ж., на́ша, -ага, н., мн. на́шы, -ых; займ. прынал.

1. Які належыць нам, які мае адносіны да нас.

Наша акруга.

2. у знач. наз. на́шы, -ых. Блізкія нам людзі, сваякі, таварышы (разм.).

Наведаць нашых.

◊

Ведай (знай) нашых; няхай ведаюць (знаюць) нашых (разм.) — вось мы якія, вось з кім маеце справу.

І нашым і вашым (разм.) — адным і другім адначасова (служыць, дагаджаць і пад.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

чужы́, -а́я, -о́е.

1. Не ўласны, які належыць каму-н. іншаму, не свой.

Чужая кніга.

Ч. дом.

Не браць чужога (наз.).

2. Не звязаны роднаснымі, сваяцкімі, блізкімі адносінамі.

Акрамя брата і сястры тут былі і чужыя людзі.

3. Які не з’яўляецца месцам пастаяннага жыхарства, радзімай для каго-н.

Чужая старонка.

4. Далёкі па сваіх поглядах, інтарэсах ад чаго-н.

|| наз. чу́жасць, -і, ж. (да 2 і 4 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шча́сце, -я, н.

1. Стан і пачуццё поўнай, найвялікшай задаволенасці.

Сямейнае ш.

Іх шчасцю не было канца.

2. Поспех, удача.

Мне выпала ш. быць знаёмым з тым чалавекам.

Яго ш., былі побач людзі, выратавалі (у знач. вык.: яму пашанцавала).

◊

На шчасце —

1) каб былі поспех, удача ў каго-н., каб шанцавала каму-н. (даць, зрабіць, сказаць што-н.);

2) у знач. пабочн. сл. выражае задавальненне з выпадку чаго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

sentience

[ˈsenʃəns]

n.

здо́льнасьць адчува́ць, чуцьцё, адчува́ньне n.

Some people believe in the sentience of flowers — Некато́рыя лю́дзі ве́раць у здо́льнасьць адчува́ньня ў кве́так

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

zaludnić się

zaludni|ć się

зак.

1. засяліцца; насяліцца;

2. запоўніцца людзьмі;

ulice ~ły się — на вуліцах з’явіліся людзі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)