прашуме́ць, ‑млю, ‑міш, ‑міць; зак.

1. Шумець некаторы час. Прашумеў вецярок Па кустах лазняку — І іскрыцца-гарыць залатая рака. Журба. Прашумелі пад лёгкім парывам ветру вершаліны дрэў. Курто.

2. перан. Разм. Зрабіцца вядомым, звярнуць на сябе ўвагу. Кніга прашумела далёка га межамі рэспублікі.

3. Прайсці, праехаць, праляцець з шумам. Далёкім гулам прашуміць экспрэс, І рэха ў лёгкіх хвалях аддаецца. Гаўрусёў. Ачысцілася ад снегу зямля, прашумелі ручаі і рэкі ды ізноў увайшлі ў свае берагі. Колас. // перан. Бурна, непрыкметна прайсці, праляцець, мінуць. Прайшла маладосць вадаспадам гарачым, Гады прашумелі нястрымным абвалам. Панчанка. Стала дзіўна, што гады так шпарка Прашумелі, бы ўвосень лісты. Жылка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ро́стань ​1, ‑і, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. расставацца — расстацца; расставанне. Пры ростані не гаварылі, дзе сустрэнуцца, бо ведалі — заўтра абавязкова ўбачацца на гэтым жа самым месцы. Адамчык.

2. Час, праведзены далёка ад блізкіх. І ростань доўгая здаецца хвіляю. Каму сказаць мне слова, што табе бярог? Барадулін. Толькі ў прыгодніцкіх раманах праз дзесяць год ростані маці не пазнае роднага сына, брат — брата. Шамякін.

ро́стань ​2, ‑і, ж.

Месца перакрыжавання дзвюх або некалькіх дарог. А ўнук яго з вінтоўкаю залёг За вадакачкаю, на ростані дарог. Панчанка.

•••

На ростанях — у стане вагання, няўпэўненасці пры выбары далейшага шляху.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

siebie

сябе, сабе;

daleko od siebie — далёка ад сябе;

być u siebie — быць у сябе;

wychodzić z siebie — выходзіць з сябе;

być pewnym — быць упэўненым у сабе;

pewny siebie — самаўпэўнены;

dojść do siebie — ачуняць; ачуцца; апамятацца, ачомацца

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Stamm

m -(e)s, Stämme

1) ствол

2) пень

3) пле́мя; род; сям’я́, дом

der männliche [wéibliche] ~ — мужско́е [жано́чае] кале́на

◊ der Ápfel fällt nicht weit vom ~ — я́блык ад я́блыні далёка не ко́ціцца

4) асно́ўны [ка́дравы] склад

der ~ der Besúcher — заўсёдашні склад наве́двальнікаў

5) грам. асно́ва (слова)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

weit

1.

a

1) далёкі

2) прасто́рны, шыро́кі; вялі́кі

éine ~e Stráße — шыро́кая [вялі́кая] ву́ліца

ein ~er Únterschied — вялі́кая ро́зніца

es wird mir ~ ums Herz — у мяне́ душа́ ра́дуецца

~ geréist — які́ шмат аб’е́здзіў [шмат дзе пабыва́ў]

2.adv

1) далёка, удалечыні́

von ~ her — здалёку

~ von hier — далёка адсю́ль

von ~em — здалёк(у)

bei ~em nicht so — зусі́м не так

~ áusholen — пача́ць здалёку (размову)

2) шыро́ка

die Tür stand ~ óffen — дзве́ры былі́ шыро́ка расчы́нены

3) намно́га, зна́чна

~ größer — намно́га [значна́] бо́льшы

so ~ — уво́гуле, нао́гул, у пэўнай ме́ры

nicht ~ her sein — разм. быць невысо́кай я́касці; быць недалёкім (пра чалавека)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

зайсці́

1. (куды-н) (прыйсці) (hín)gehen* vi (s); besúchen vt, áufsuchen vt, vórsprechen* vi (па афіцыйных справах); vorbéikommen* vi (s) (да каго-н bei D) (наведаць);

мне трэба́ зайсці́ ў кра́му ich muss ins Geschäft;

я зайду́ да цябе́ ich komme bei dir vorbéi;

2. (па каго-н, па што-н) ábholen vt;

я зайду́ па цябе́ ich hóle dich ab;

3. (увайсці) hinéingehen* vi (s);

мы зайшлі́ далёка ў лес wir gíngen weit in den Wald hinéin;

4. (апынуцца дзе-н) (hín)geráten* vi (s), (hín)gelángen vi (s);

куды́ мы зайшлі́? wo sind wir híngeraten?;

5. (апусціцца) úntergehen* vi (s);

со́нца ўжо́ зайшло́ die Sónne ist schon úntergegangen;

гаво́рка зайшла́ пра… das Gespräch kam auf… (A);

спра́ва зайшла́ далёка die Sáche nahm úngewöhnliche Áusmaße an

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

beyond

[biˈɑ:nd]

1.

prep.

1) за, па-за, з-за

beyond the sea — за мо́рам

2) пазьне́й, як; пасьля́

beyond the time set — пазьне́й вы́значанага ча́су

3) вышэ́й за

it is beyond my power — Гэ́та мне не пад сі́лу

2.

adv.

дале́й; далёка, во́ддаль

Beyond were the hills — Дале́й былі́ ўзго́ркі

3.

n.

the beyond or the great beyond — замагі́льнае жыцьцё, тагасьве́тнае жыцьцё

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

у́жас м.

1. сущ. жах, род. жа́ху м.; жу́дасць, -ці ж.; жуда́, -ды́ ж.; жахлі́васць, -ці ж.; страх, род. стра́ху м.;

его́ охвати́л у́жас яго́ ахапі́ў жах, яго́ ахапі́ла жу́дасць;

привести́ в у́жас нагна́ць жа́ху;

прийти́ в у́жас жахну́цца;

како́й у́жас! які́ жах!;

у́жасы войны́ жа́хі вайны́;

во всём у́жасе ва ўсім сваі́м жа́ху (ва ўсёй жу́дасці, жахлі́васці);

он в у́жасе яго́ бярэ́ жах (жу́дасць);

внуша́ть у́жас выкліка́ць (наганя́ць) жах;

содрога́ться от у́жаса калаці́цца ад жа́ху (ад стра́ху);

объя́тый у́жасом апанава́ны жа́хам;

2. в знач. нареч., разг. стра́шна, страшэ́нна; страх, жах;

у́жас как далеко́ стра́шна (страшэ́нна) далёка, страх, як далёка;

до у́жаса жахлі́ва, страшэ́нна;

к у́жасу моему́, я сби́лся с пути́ гэ́та было́ жахлі́ва, я збі́ўся з даро́гі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

зае́хать сов., в разн. знач. зае́хаць;

далеко́ зае́хать далёка зае́хаць;

зае́хать к бра́ту зае́хаць да бра́та;

зае́хать за дом зае́хаць за до́м;

зае́хать во двор зае́хаць у дво́р;

зае́хать в кана́ву зае́хаць у кана́ву;

чёрт зна́ет куда́ зае́хал со свои́ми фанта́зиями чо́рт зна́е куды́ зае́хаў са сваі́мі фанта́зіямі;

зае́хать в ро́жу прост., груб. зае́хаць у мо́рду.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

я́блоко ср., в разн. знач. я́блык, -ка м.;

ада́мово я́блоко анат. ада́маў я́блык (кады́к);

глазно́е я́блоко анат. во́чны я́блык;

◊

я́блоко от я́блони недалеко́ па́дает погов. я́блычак ад я́блыні далёка не адко́чваецца; яка́я ма́тка, тако́е й дзіця́тка; яко́е дрэ́ва, такі́ клін, які ба́цька, такі́ сын;

я́блоко раздо́ра я́блык разла́ду;

я́блоку не́где упа́сть но́са не ўбіць; сцяна́ сцяно́ю; як завяза́ць.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)