Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
э́кспарт
(англ. export, ад лац. exportare = вывозіць)
1) вываз тавараў за мяжу для рэалізацыі на знешнім рынку (проціл.імпарт 1);
2) агульная колькасць або агульны кошт тавараў, вывезеных якой-н. краінай, а таксама сам вывезены тавар (проціл.імпарт 2).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
drogi
1. дарагі;
drogi towar — дарагі тавар;
drogi fryzjer — дарагі цырульнік;
2. каштоўны;
drogi kamień — каштоўны камень;
mój drogi! — мой дарагі!;
za ~e pieniądze — за вялікія грошы; высокім коштам
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дрэньж.разм.
1. (рэч) Dreck m -s; Plúnder m -s, Gerümpel n -s, Mist m -es (груб.); Schund m -(e)s (пра тавар);
2. (чалавек) Lump m -en, -en;
◊
спра́ва дрэньразм. um die Sáche steht es dréckig; die Sache steht schlecht [geht schief]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
re¦éll
a
1) рэа́льны, сапра́ўдны
2) сумле́нны, надзе́йны (камерц.);
ein ~es Geschäft надзе́йная спра́ва;
~e Wáre до́бры тава́р;
ein ~er Káufmann надзе́йны [сумле́нны] купе́ц
3) рэа́льны, цвяро́зы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Sémmel
f -, -n бу́лка
die Wáre geht ab wie wárme ~n — тава́р ідзе́ [прадае́цца] нарасхва́т [нарасхо́п]
j-m auf die ~ schmíeren, was man meint — адкры́та [шчы́ра] гавары́ць пе́ршаму сустрэ́чнаму
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Збо́жжа ’хлебныя расліны, зерне’. Рус.зах., паўд., бранск.сбожье, збожье ’тс’, укр.збіжжя ’тс’, ’маёмасць’, польск.zboże ’збожжа’, в.-луж.zbožo, н.-луж.zbóžo ’шчасце, дабрабыт’, чэш.zboží ’тавар, маёмасць’, дыял. ’збожжа’, славац.zbožie ’збожжа’. Ст.-бел.збоже (Александрыя). Ст.-укр.збожє (XV ст.). Паўн.-слав.sъbožьje параўноўваюць са ст.-інд.subhágas ’які прыносіць шчасце’, авест.hubaɣa ’шчаслівы’. Фасмер, 2, 84–85. Брукнер (647) лічыць, што ўкр. < польск., паколькі толькі ў польск. (з зах.-слав.) значэнне агульнага багацця перайшло на с.-г. тавары. Улічваючы, што ва ўкр. вядома значэнне ’маёмасць’, адно з агульных для іншых слав. моў, наўрад ці абавязкова ўкр., бел. і дыял.рус., запазычаныя з польск., тым больш што слова фіксуецца яшчэ ў XV ст., хаця, паводле Брукнера, земляробчае значэнне ў польск. з XVI ст. Таму прасл.дыял.sъbožьje, паводле Махэка₂ (712), адцягнены назоўнік ад прыметніка sъbogъ, што дакладна адпавядае прыведзеным паралелям са ст.-інд., авест. Гл. бог, убогі (як антонім). Пра ст.-бел.збоже гл. Шадурскі, дыс.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тандэ́т ’дрэнная танная рэч; нізкаякасны выраб’ (ТСБМ, Варл.), ’дзяшоўка; таўкучка’ (Байк. і Некр.), ’месца гандлю старымі, ужыванымі рэчамі’ (Жд. 3), ’таўкучка, дзе ўсё можна купіць танна’ (Нас.), на тандэ́т ’абы-як’ (Сл. ПЗБ), на тандэ́та ’на скорую руку, абы-як’ (ТС), тандэ́тны ’танны, лубочны’ (Байк. і Некр.), ’танны, нетрывалы, зроблены не на заказ’ (Касп., Стан.), ’нястала, похапкам зроблены, танны’ (Нас.), ст.-бел.танде́та ’базар, таўкучка’ (XVI ст., КГС). Праз польск.tandet, tandeta ’няякасны тавар, рыззё, халтура; барахолка’ або непасрэдна з мовы ідыш — з tandet ’тс’, tandetne(r) ’халтурны’ (Шульман, Полымя, 1926, 8, 213), параўн. nejen af tandet ’хутка і кепска (шыць)’ (Астравух, Ідыш-бел. сл. 789), што звязана з ням.Tändelmarkt ’таўкучка’, якое ад Tand ’дробязь, драбяза’; фіналь ‑eta на польскай глебе па аналогіі з wendeta ’таўкучка’ (Брукнер, 565). Не выключана паходжанне тэрміна з раманскіх моў, параўн. ісп.tanto ’пакупная цана; грошы для гульні’, што ўзыходзіць да лац.tantym ’столькі, такая колькасць’, гл. Фасмер, 4, 18; ЕСУМ, 5, 514.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
дро́бязны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да дробязі (у 1 знач.); дробны, невялікі. Дробязны тавар. Дробязныя рэчы.// Які датычыцца ўсіх дробязей, дэталей. Дробязныя клопаты. □ — І хоць ты быў сябрам яго бацькі, гэта не дае табе права на дробязнае апякунства ва ўсім.Савіцкі.
2. Неістотны, дробны (у 7 знач.). Першае баявое заданне не ўзрадавала .. [Сашу], бо здалося дробязным: вялікая справа пашыць чатыры сцягі!Шамякін.Нарады ў канторы выпісваліся на дробязныя работы, на якіх і спіны не паломіш, але і зарабіць не заробіш.Ермаловіч.
3. Які надае занадта вялікае значэнне дробязям, нязначным рэчам. Дробязны чалавек. □ [Кашын і Комлік] былі вартыя адзін аднаго, абодва няшчырыя і дробязныя, якія дбалі толькі аб сабе.Карпаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Плывучы, аддаліцца на нейкую адлегласць ад каго‑, чаго‑н. Адплысці ад берага.
2. Перамясціцца куды‑н.; пасплываць. У даль начную адплылі Усе хмурынкі, што так ззялі Красой дзівоснай для зямлі.Астрэйка.Туман адплыў на ўзлессе ракі.Броўка.//перан. Павольна, плаўна аддаліцца. Бярозавыя прысады.. парадзелі, бы расступіліся, адплылі ўбок, і неяк адразу ж за імі з’явіўся камбайн.Савіцкі.// Мінуцца, знікнуць. Адплылі ў таямнічую далеч яго [Сяргея] басаногія гады, адплылі і не вернуцца.Шахавец.Думкі пра малодшага сержанта хутка без следу адплылі.Мележ.
3. Выйсці ў плаванне. Ціха ў порце, бо на параходзе ў Аргенціну адплыў жывы тавар.Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)