2.Нешта невядомае, незразумелае; загадкавасць. Гаварылася .. [слова «сацыяліст»] ціха, шэптам, а самы ж сэнс яго агортваўся нейкаю таямнічасцю, не выклікаючы рэальнага значэння.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цмо́канне, ‑я, н.
Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. цмокаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. У цемры перад.. [егерам] нешта сапло і ўздыхала, нібы цеста ў дзяжы. Чулася нейкае цмоканне і бурчанне.В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адара́ць ’засеянае поле ўзараць, каб на гэтым месцы нешта ізноў пасеяць’ (КЭС, лаг.). Ці не калька з літ.atárti ’ізноў узараць, пераараць’? Раўнаверагодна інавацыя. Гл. араць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крыпа́ніца ’сяннік’ (Шатал.). Магчыма, да крапаць2 (гл.) ’начыняць, напіхваць’. Тады крыпаніца ’нешта иапіханае, сяннік’; *крапанец ад крапаць, як ляжанец ад ляжаць (Сцяцко, Афікс. наз., 27).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лы́барыць ’хлусіць, плесці нешта незразумелае, неверагоднае’ (мядз., Нар. словатв.). Няясна. Відавочна, адносіцца да экспрэсіўных ці гукапераймальных слоў з коранем *lab‑/*leb‑ (гл. Покарны, 651, 655–657).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Патайні́к ’паралюш’ (Касп.), ’эпілепсія’ (бярэз., Сл. ПЗБ). У выніку семантычнага пераносу ’нешта патаемнае, скрытае’ > ’загадкавае, няяснае’ > ’невядомае’. Табу. Да та́йна (гл.) або, магчыма, рус.потайной ’патаемны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ра́піна ’адліўка (?)’: “выплаўляюць тол… заліваюць яго, расплаўлены, у форму, і атрымліваюць рапіну, — тую ж самую міну, толькі без дэтанатара” (Дамашэвіч). Відаць, ’нешта застылае, зацвярдзелае’, гл. рапа.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пераку́сваць, перакусі́ць
1. (дроті г. д.) dúrchbeißen* vt, zerbéißen* vt;
2.разм (есці) ein wénig éssen*; etw. (A) zu sich néhmen*; éine Erfríschung zu sich néhmen* (нештавыпіць)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
дае́здзіцца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.
Разм. Частай ці працяглай яздой давесці сябе да непрыемных вынікаў. Што, даражэнькі, даездзіўся? — сказаў у думках Міхась, і нешта падобнае на злараднасць заварушылася ў яго душы.Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́глядзець, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., каго-што.
Уважліва назіраючы, заўважыць, знайсці. Выглядзець сябра ў натоўпе. □ Над параходам з’явілася чайка і паляцела ўслед. Потым перадумала, нешта выглядзела сабе ў хвалях, спраўна спікіравала.Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)