наро́схрыст, прысл.

Расшпіліўшыся, расхінуўшы краі адзежы. Кашуля наросхрыст. □ Работа мая падыходзіла ўжо к канцу, калі да машыны падбег хлопец у сіняй спяцоўцы і вайсковым бушлаце наросхрыст. Кулакоўскі. У дзвярах будкі без шапкі, з раскудлачанымі валасамі, у расхінутай наросхрыст ватоўцы стаяў пуцявы абходчык. Васілёнак.

•••

Душа наросхрыст гл. душа.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нахлусі́ць, ‑хлушу, ‑хлусіш, ‑хлусіць; зак., што, чаго і без дап.

Нагаварыць няпраўды; налгаць. Бывала, хто.. [пану] што ні нахлусіць — ён з усім згаджаецца. Якімовіч. [Надзя:] «Прызнайцеся, Піліп Марцінавіч, што вы наконт Сярожавага вяселля выдумала. Гэта ж няпраўда?» — «Няпраўда, — кажу, — Надзейка. Гэта я нахлусіў. Куды ж яму жаніцца». Сіўцоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нашко́дзіць, ‑шкоджу, ‑шкодзіш, ‑шкодзіць; зак., каму і без дап.

Нарабіць шкоды; натварыць чаго‑н. — Не мала [ваўкі] нашкодзілі людзям, пакуль галовамі не налажылі... Пальчэўскі. І хоць дождж быў дробны і рэдкі, аднак нашкодзіў нямала. Сіняўскі. Сядзеў .. [інжынер] згорбіўшыся, як хлапчук, што нашкодзіў і сам зразумеў сваю памылку. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несало́дкі, ‑ая, ‑ае.

1. Які не мае салодкага смаку. Несалодкі тварог.

2. перан. Без радасці, невясёлы. Калі бываюць людзі горныя, стэпавыя, людзі лясоў і гэтак далей, дык.. [на Вогненнай зямлі] мы маем людзей мора, якія нараджаюцца, гадуюцца, жывуць і паміраюць на вадзе, на моры. Жыццё, як мы бачым, несалодкае. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

несумне́нна,

1. Прысл. да несумненны.

2. безас. у знач. вык. Аб тым, што не выклікае спрэчак, сумнення. Несумненна, што.. [партызаны] дзесьці тут недалёка. І.. [Наташа] не вернецца дадому, пакуль не знойдзе іх. Шамякін.

3. у знач. пабочн. Бясспрэчна, без усякага сумнення. [Андрэй:] — [Сашка] — шпік, і ён, несумненна, звязаны з паліцыяй. Машара.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ну́дна,

1. Прысл. да нудны.

2. безас. у знач. вык. Пра пачуццё нуды, якое адчувае хто‑н. На развітанні.. [Захарыя] сказаў, што вельмі рады знаёмству, бо Гіго аднаму было вельмі нудна. Самуйлёнак. // Пра нуду, сум, якія пануюць дзе‑н. Нудна і непрытульна было ў лесе без вогнішча. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

падто́чка 1, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

Дзеянне паводле дзеясл. падтачыць ​1 (у 1 знач.).

падто́чка 2, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. падтачыць ​2.

2. Падточаны кусок якой‑н. матэрыі. Мае хвацкія аўчынкі: з аднае могуць выйсці плечы без падточак. Баранавых.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазмага́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., з кім-чым, за каго-што і без дап.

Прыняць удзел у барацьбе; змагацца некаторы час. Хоча хлопчык з магутным Дняпром пазмагацца. Зарыцкі. За трактар давялося пазмагацца. Шамякін. Давялося як след папрацаваць, пазмагацца, перажыць не толькі ўдачы, але і розныя непрыемнасці. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

панасміха́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак., з каго-чаго, над кім-чым і без дап.

Насміхацца на працягу некаторага часу. Ідэйная накіраванасць апавядання [Я. Коласа] «Нёманаў дар» не толькі ў тым, каб панасміхацца з ненавіснага людзям чыноўніка, але і выявіць вялікую сілу абурэння сялянскіх мае несправядлівасцямі царскага ладу. Юрэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

папасмяя́цца, ‑смяюся, ‑смяешся, ‑смяецца; ‑смяёмся, ‑смеяцеся; зак., з каго-чаго і без дап.

Разм. Смяяцца доўга, неаднаразова. У Дабрасельцах ужо не тая кузня, што была раней, не тыя і кавалі, аднак жа сабрацца ў кузні ды ў ахвоту папасмяяцца, пажартаваць, падзяліцца навінамі любяць вяскоўцы і цяпер. Кулакоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)