Кво́кля ’квактуха, курыца, якая водзіць куранят’ (ТСБМ, Нар. лекс.). Для аддзеяслоўных назоўнікаў, якія абазначаюць назвы асоб (жывёл, птушак), характэрная пеяратыўная суфіксацыя на ‑ля. Параўн. піскля ’піскуха’, бегля ’непаседа’ (Сцяцко, Афікс. наз., 53).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́пысць ’лапатачка для размешвання кашы’ (Крачк.). Параўн. копустка (гл.). Да *копасць утварэнне з суфіксацыяй на ‑osłb і націскам на першым складзе: капаць Жопасць, як любіць > любасць,⇉хварэць > хворасць⇉(Сцяцко, Афікс. наз., 89).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Крама́ч ’нож з паламаным лязом’ (Янк. Мат., КЭС, лаг., Нар. сл.). Параўн. ст.-рус. крома ’кавалак, нешта адломанае, адрэзанае’. Суфіксацыя на ‑ач для назваў прадметаў па ўласцівасцях (Сцяцко, Афікс. наз., 31–32).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крыве́ч ’назва невялікага лесу’ (Сцяшк.). Да крывы (гл.). Невялікія дрэвы называюць крывымі. Словаўтваральна да *крывеча. Мадэль на ‑єна з агульным значэннем сукупнасці. Параўн. пусты — пустэча ’стары лес’ (Сцяцко, Афікс. наз., 102–103).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крышчы́ны 1 ’адходы пасля апрацоўкі воску’ (Сцяшк. Сл., Сл. паўн.-зах.). Гл. крышчыны 2.
◎ Крышчы́ны 2 ’гушча ад квасу’ (Шн., Малч.). Ад крышыць (гл.). Утворана з суфіксам ‑чына (Сцяцко, Афікс. наз., 75).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кульманы́ ’салодкія стравы, бліны, клёцкі’ (Нас., Бяльк., Сцяшк. Сл.). Магчыма, утворана пры дапамозе экспрэсіўнай суфіксацыі на ‑май (параўн. дурман, кусман) (Сцяцко, Афікс. наз., 54). Тады роднаснае з кулага (гл.) і кулеш (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лаба́тка ’бязрогая карова’ (Нар. сл., Сл. паўн.-зах., Мат. Маг.). Рэгіянальнае ўтварэнне ад прым. лсібат‑ая і суф. к‑а (Сцяцко, Афікс. наз., 113). Параўн. таксама рус. пск. лоба‑ тик ’лабастая скаціна’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лахада́н, лыхыдан ’каханак’ (Юрч. Фраз. 3). Да лоха- дзіць ’гаварыць недарэчнае’ (гл.). Параўн. таксама рус. арл., смал- лахарь ’каханак, залётнік’, гом. лахарнинать ’гарэзаваць, пакасціць’. Аб суф. -ан гл. Сцяцко, Афікс. наз., 26.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лаўшэ́нь ’ляўша’ (віл., Сл. паўн.-зах.). Да ле́вы (гл.). Утвораны ад назоўніка лявуш або ляўшня. Пачатковае ацвярдзенне л‑ мае нерэгулярны характар. Аб суф. ‑энь гл. Сцяцко., Афікс. наз., 152. Параўн. таксама ляўшэнь.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лупе́ка ’скуралуп, жывадзёр’, ’карыслівец, абдзірала’, ’які моцна карае’ (Гарэц., Нас.; мсцісл., З нар. сл.), смал. лупе́ка ’тс’. Да лупі́ць 1 < луп 2 (гл.). Аб суфіксе ‑ек‑а гл. Сцяцко (Афікс. наз., 37).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)